Mavzu: Tosh-g'isht va armotosh ko'prik va yo'l o'tkazgich konstruksiyalari. Reja

k = 2 —g'isht va bloklardan qilingan terim uchun,
k= 2,5 — vibrasiyalangan terim uchun.
Terimning turi, tosh va qorishmaning markasiga ko'ra terimning hisobiy qarshiligi QM Q[14] keltirilgan.
15.4-rasm . Terining siqilishda deform asiyalanishi.
Markaziy siqilgan elementlar. Siqiladigan elem entlarning mustahkamligi nafaqat terimning mustahkamligiga, balki ularning egiluvchanligiga ham bog'liq boMadi. Elementning egiluvchanligi uning hisobiy uzunligini — L₀ ko'ndalang kesimining inersiya radiusiga —r_m/n nisbatidan topiladi:

Kichik egiluvchan elementlar odatda terimdagi kuchlanishni mustahkamlik chegarasiga etganida (ст =/?) emiriladi: N < RA .
Yuqori egiluvchan elementlarda yemirilish turg'unligining yo'qolishi natijasida sodir boMadi. Bunda terimdagi kuchlanish chegaraviy mustahkamlikdan kichik boMadi (ct Mustahkamlikning bunday kamayishi hisob ishlarida bo'ylama egilish koeffisiyenti
Shunday qilib, markaziy siqilgan elementning yuk ko'tarish qobiliyati
quyidagi ko'rinishga ega bo’ladi:




Bo'ylama egilish koeffisiyenti ф va m element uzunligi bo'ylab epyurada ko'rsatilganidek qabul qilinadi (15.5-rasm ). Bunda hisobiy uzunlik element uchlarini qanday biriktirilganiga bog'liq bo’ladi.
Mahalliy siqilish (ezilish). To'sin, plita, ferma, ustunlarni devorlarga tayangan joylarida mahalliy siqilish (ezilish) yuzaga keladi. Mahalliy siqilishda yuk terimning to'la yuzasiga emas, faqat uning ma’lum bir qismiga (A) beriladi. Terimning mahalliy siqilishga qarshiligi markaziy siqilishdagidan ko'ra ko'p boMadi, chunki terimning yuklanmagan qismi yuklangan qismining ko'ndalang deformasiyasiga qarshilik ko'rsatib, uning mustahkamligini oshiradi.
Terimning mahalliy siqilishdagi hisobiy qarshiligi:



Mahalliy siqilishda (ezilishda) kesimning hisobiy yuzasi 15.6-rasrn
bo‘yicha topiladi:
Tosh terimining mahalliy siqilishga mustahkamligi hisobi quyidagi
formula bo'yicha bajariladi.



Xulosa.
Bizning eramizgacha III asrda Xitoy devorining bir qismi pishiq g'ishtdan qilinganligi haqida ma’lumotlar mavjud. Pishiq g'isht eramizdan 2000 yil oldin paydo bo'lgan. Tosh materiallari siqilishga cho'zilishga nisbatan yaxshi qarshilik ko'rsatadi. Shuning uchun ular asosan siqilishga ishlaydigan elementlarda foydalanilgan.
Armaturali tosh konstruksiyalar, ya’ni po'lat armatura qo'yilgan konstruksiyalar X IX asrda paydo bo'ldi.
Markaziy Osiyo o'zining madaniy va me’moriy yodgorliklari bilan dunyoga dong taratgan o'lkadir. Ko'hna va navqiron yurtimizda toshg'ishtdan qurilgan me’moriy obidalar hozirgi kunda ham Buxoro, Samarqand, Xiva, Toshkent shaharlarida, Surxon va Farg'ona vodiylarida qad ko'tarib turibdi. Shaharlarda saroy, ma’muriy binolar, markaziy maydonlarda — Registon bunyod etilgan. Shaharlaming o'z jome masjidi bo'lgan va u shahaming markaziy qismida minoralar bilan birga qurilgan.

Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Asqarov B.A., Nizomov Sh.R., Yermatov I. T. Proektirovaniye i raschet
injenernix soorujeniy. Elektronnoye uchebnoye posobiye. Т., 2003.
2. Asqarov B.A., Nizomov Sh.R. T em irbeton va tosh-g‘isht
konstruksiyalari. Т., « 0 ‘zbekiston», 2003.
3. Baykov V.N., Sigalov E.Ye. Jelezobetonniye konstruksii. М., 1991.
4. QM Q 2.03.01-96. Beton va tem irbeton konstruksiyalar.
0 ‘zRDAQQ Т .,1998.
5. Nizomov Sh.R ., Xobilov B.A., Usmonov F.T. Tem irbeton
konstruksiyalari. Т., «Mehnat», 1992.