Mavzu: Tuproq va havo harorati
Download 1.02 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 16-rasm. Pardali (a) va soch tolali (b) gigrometrlar.
Mavzu: Havo namligi. Maruzachi: dots. Karimov S.K Ass. Is’hakov G’.F Atmosferadagi suv bug’i, bug’lanish. Havoning namligi deganda havodagi suv bug’larining miqdori tushuniladi. havoning nisbiy namligi (havoning suv bug’iga to’yinish darajasi) uning haroratiga bog’liq ravishda o’zgaradi. Havo harorati pasayganda uning nisbiy namligi ortadi yoki aksincha harorat ko’tarilsa nisbiy namlik kamayadi, ya’ni havo quruq bo’lib qoladi. Nisbiy namlikning eng yuqori miqdori yilning sovuq davrida eng kam miqdori esa issiq paytida kuzatiladi. N i s b i y n a m l i k - havodagi mavjud suv bug’ining elastikligining (bosimining) L, uning bir xil havo haroratidagi maksimal elastikligiga (bosimiga) Ye foizli nisbatidir. (10) Nisbiy namlik miqdori havo namligi darajasini yaqqol ifodalaydi; boshqacha aytganda, nam havoning to’yinishiga qanchalik yaqin yoki uzoqligini ko’rsatadi. Misol, Havo harorati +20 0 S bo’lganda, havodagi suv bug’ining elastikligi 18,7 mb teng. Nisbiy havo namligini r aniqlash kerak. % 100 E e r Misol, Havo harorati +20 0 S bo’lganda, havodagi suv bug’ining elastikligi 18,7 mb teng. Nisbiy havo namligini r aniqlash kerak. E ch i m i: ilovadan havo harorat i +20 0 S bo’lganda to’yingan bug’ elastikligi 23, 38 mb teng. Unda Namlik yetishmasligi, yoki to’yinish yetishmasligi, ya’ni mavjud havo haroratidagi to’yinadigan bug’ elastikligi Ye va amaldagi elastiklik L o’rtasidagi farqdir. Agar namlik taqchilligini d harfi bilan belgilasak, unda d = Ye – ye (11) Bu miqdor millimetr simob ustunida yoki millibarda ifodalanadi. Havo namligini o’lchash uchun har turli usullardan foydalaniladi: mutlaq (tarozili), psixrometrik, havo namligini soch tolali yoki pardali gigrometr (16-rasm) yordamida aniqlash, shudring nuqtasi bo’yicha va b. a) b) 16-rasm. Pardali (a) va soch tolali (b) gigrometrlar. Havo namligi havodagi suv bug’larining miqdori bilan ifodalanadi. Okeanlar va dengizlar, ko’llar, daryolar, kanallar, suv omborilari, botqoqliklar, nam tuproq va o’simliklardan bo’ladigan bug’lanish tufayli suv bug’lari atmosferaga ko’tariladi. SHu sababli havodagi bug’lar miqdori joyning okeanlardan, dengizlardan, ichki suv havzalardan uzoqligi joyning rel ьefi yil fasllari va kecha-kunduzdan, hamda o’simlik qoplamiga bog’liq. Atmosferadagi suv bug’lariga ta’sir ko’rsatadigan ko’pgina omillar ta’sirida ular beqaror va natijada havo berkitidagi suv bug’larining hajmi odatda 0 dan 4%gacha o’zgarib turadi. Havo namligi havodagi suv bug’larining miqdori bilan aniqlanadi: 1. Havodagi suv bug’larining elastikligi; bu miqdor simob ustuning millimetrida (mm) yoki millibarda (mb) ifodalanadi. 2. 1m3 havodagi suv bug’ining miqdori, grammlarda (g) ifodalanadi. Download 1.02 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling