Mavzu: Ustama xarajatlarini tannarxga o’tqazish

Yuqoridagilar sababli amaliyotda hisobot davri maboynida ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlashning rejali stavkasi keng qo‘llaniladi.

• Yuqoridagilar sababli amaliyotda hisobot davri maboynida ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlashning rejali stavkasi keng qo‘llaniladi.
• Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlashning rejali stavkasini hisob- kitob qilish o‘z ichiga quyidagi qadamlarni oladi:

1.Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini prognoz hajmi aniqlanadi.

2.Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlash bazasi tanlanadi.

3.Prognozlashtirilgan ishlab chiqarish ustama xarajatlari prognozlashtirilgan taqsimot bazasi miqdoriga bo‘lish orqali uning prognozli stavkasi belgilanadi

4. Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlashning aniqlangan prognozli stavkasi asosida ushbu xarajatlar mahsulot turlari o‘rtasida taqsimlanadi.

Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlashning rejali stavka bo‘yicha taksimlashda hisobot oyi oxirida haqiqiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari aniqlangandan so‘ng reja stavkadagi va haqiqiy ustama xarajatlar o‘rtasidagi farq aniklanadi. Ushbu farq ikki xil bo‘lishi mumkin:

• Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlashning rejali stavka bo‘yicha taksimlashda hisobot oyi oxirida haqiqiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari aniqlangandan so‘ng reja stavkadagi va haqiqiy ustama xarajatlar o‘rtasidagi farq aniklanadi. Ushbu farq ikki xil bo‘lishi mumkin:
• 1.To‘liq taqsimlanmasdan qolgan ishlab chiqarish ustama xarajatlari; 2.Ortig‘i bilan taksimlab yuborilgan ishlab chiqarish ustama xarajatlari.
• To‘liq taqsimlanmasdan qolgan yoki ortig‘i bilan taksimlangan ishlab chiqarish ustama xarajatlarini hisobdan chiqarish quyidagi ikkita usulda hisobdan chiqarilishi mumkin

1.Agar mahsulotlar to‘liq sotib yuborilgan bo‘lsa, u holda rejali va haqiqiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari o‘rtasidagi farq summasiga «Sotilgan mahsulot tannarxi» schyotining debeti yoki kreditida tuzatish qilinadi.

2.Agar mahsulotlar to‘liq sotib yuborilmagan bo‘lsa, u holda rejali va haqiqiy ishlab chiqarish ustama xarajatlari o‘rtasidagi farq summasi «Tugallanmagan ishlab chiqarish», «Tayyor mahsulot» va «Sotilgan mahsulot tannarxi» schyotlari qoldiqlari ulushiga qarab mutanosib ravishda ular o‘rtasida taqsimlanadi.