Mavzu: V a guruh elementlari

Azotning vodorodli birikmalari
Ammiak. N H 3 — tabiatda ko‘p miqdorda oqsil m oddalar tarkibida, ammoniy tuzlari holida uchraydi. N H 3rangsiz gaz, o ‘ziga xos hidi bor. Qaynash harorati -33,4°G, d=0,77 g/l. 1 litr am m iak 0,7709 g og‘irlikka ega:
Ammiak qaytaruvchi va u kislorod atmosferasida oksidlanadi:
Agar ammiakning (800°C) oksidlanishi katalizator ishtirokida (Pt-Rh) amalga oshsa:
Ammiak 300°C qizdirilgan KC103 ustidan N aOH ishtirokida o ‘tkazilsa, N 0 3 gacha oksidlanadi:
Ammiakning olinishi. Laboratoriyada ammoniyli tuzlarga ohak ta’sir ettiriladi:
Nitridlar gidrolizida ham ammiak hosil bo‘ladi:
Azot va vodoroddan ammiak sintez qilish Taber usuli ham deyiladi:
Odatda, bu jarayonda harorat 500-600°C, bosim 1000 atm, katalizator-ternir va prom otorlar sifatida K20+Al20 3 qo‘shiladi
Franko va Karlo usuli kalsiy sianamidga suv bug‘i ta’siriga asoslangan:
Nitridlardan aluminiy nitridini gidrolizlanishi ham texnik ahamiyatga ega bo‘lib, bu usulda( Erlek usuli) ham ammiak olinadi:
Ammoniy ioniga sifat reaksiya. Ammoniy tuzlarining ishqorlar ta’siridan parchalanishi va N H 3 ajralishi ammiak aniqlashdagi sifat reaksiyalardan biri hisoblanadi:
Ammoniy tuzlariga Nesler reaktivi ta’sir ettirish ham ular uchun sifat reaksiyalardan biri hisoblanadi:
Gidrazin. H2N —N H 2— rangsiz, havoda tutaydigan suyuqlik (suyuqlanish harorati -52°C, qaynash harorati 119°C). Azotning oksidlanish darajasi -2, valentligi 3.
kuchli qaytaruvchi, 0 2, J2 va boshqalar bilan oksidlanadi
Gidrazin kuchli oksidlovchilar (AuCI3) ishtirokida ham azotgacha oksidlanadi:
H2N —N H2 ni olish uchun ammiakka natriy gipoxloriti ta’sir ettiriladi:
Gidroksilamin. 33,1°C da suyuqlanadigan rangsiz kristall. Azotning valentligi 3, oksidlanish darajasi -1:
Nitrat kislotaning elektroliz jarayonida atomar vodorod bilan qaytarilishi tufayli olinishi mumkin:
Gidroksilamin qaytaruvchi va oksidlovchi hisoblanadi. Yod ta’sirida ishqoriy muhitda oksidlanadi:
Agar gidroksilaminga kislotali muhitda qaytaruvchilar ta’sir ettirisa u oksidlovchi:
N H 2OH — oson parchalanadi va am m iak, suv hamda azot hosil qiladi: