Mavzu: Векторларнинг нормал ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар


Download 1.13 Mb.
Sana18.06.2023
Hajmi1.13 Mb.
#1561222
Bog'liq
Ne\'matillo Maxmudov

Toshkent Axborot Texnologyalari Universiteti Telekomunikatsiya Fakulteti 2-bosqich talabasi Maxmudov Ne’matilloning Elektromagnit fanidan tayorlagan mustaqil ishi

  • Toshkent Axborot Texnologyalari Universiteti Telekomunikatsiya Fakulteti 2-bosqich talabasi Maxmudov Ne’matilloning Elektromagnit fanidan tayorlagan mustaqil ishi

Mavzu:Векторларнинг нормал ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар

Чегаравий шартлар

  • Тўлқинлар, фазода тарқалиш вақтида, турли хоссали ва биржинсли бўлмаган мухитлар орқали ўтади.
  • Бу мухитлар бир-биридан ε, μ ва σ параметрлари билан фарқ қилади.
  • Маълумки, ушбу параметрлар муайян векторларга таъсир этиб, шу мухитдаги майдон кучланганлигининг ўзгаришига сабаб бўлади.
  • Шундай экан, икки мухит чегарасида майдон векторларининг ўзаро муносабатларини аниқлаш мухимдир.
  • Уларни чегаравий шартлар ёрдамида аниқланади.

Чегаравий шартлар деб электродинамик параметрлари бўйича бир-биридан фарқ қилувчи муҳитлардаги векторларнинг ўзаро муносабатларига айтилади.

  • Чегаравий шартлар деб электродинамик параметрлари бўйича бир-биридан фарқ қилувчи муҳитлардаги векторларнинг ўзаро муносабатларига айтилади.
  • Чегаравий шартлар векторларнинг нормал ва урунма ташкил этувчилари учун алохида ёзилади.
  • Улар Максвелл тенгламалари ва моддий тенгламалар асосида хосил қилинади.

E1, E2 - мухитлардаги натижавий электр майдони, En, Eτ – векторларнинг нормал ва урунма ташкил этувчилари

Нормал ташкил этувчилар учун чегаравий шартлар

  • Нормал ташкил этувчилар учун чегаравий шартлар
  • Максвеллнинг учинчи ва тўртинчи тенгламалари ёрдамида ҳосил қилинади.
  • Унга кўра, электр силжиш векторининг нормал ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар қуйидагича:
  • Ушбу шарт мухитлар чегарасида зарядлар бўлмаган хол учун ўринлидир.
  • Агар мухитлар чегарасида зарядлар мавжуд бўлса, улар юза зарядлари сифатида намоён бўлади ва чегаравий шарт юза зарядлари қийматига боғлиқ бўлади:
  • Е векторининг нормал ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар моддий тенгламалар асосида D вектори учун шартларлан келтириб чиқарилади.
  • Унга кўра:

Мухитлар чегарасида зарядлар мавжуд бўлмаган хол учун:

  • Юқоридаги шартлардан кўриниб турибдики, Dn юза зарядлари қийматига, En мухитларнинг ε параметрлари нисбатига боғлиқ равишда ўзгаради.
  • Юза зарядлари бўлмаган холатда Dn мухилар чегарасида узлуксиз бўлади.
  • Магнит майдон векторлари учун чегеравий шартлар қуйидаги кўринишга эга:

Айтиш мумкинки, Bn ва Hn лар диэлектрик мухитлар чегарасида узлуксизлигича қолади.

  • Айтиш мумкинки, Bn ва Hn лар диэлектрик мухитлар чегарасида узлуксизлигича қолади.
  • Бунга сабаб эса, диэлектриклада магнитланишнинг йўқлигидир.
  • Векторларнинг урунма ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар
  • Урунма ташкил этувчилар учун чегаравий шартлар Максвеллнинг биринчи ва иккинчи тенгламалари ёрдамида ҳосил қилинади.
  • Унга кўра, E ва D ларнинг урунма ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар қуйидагича:
  • Векторларнинг урунма ташкил этувчилари учун чегаравий шартлар
  • H нинг урунма ташкил этувчиси учун чегаравий шарт мухитнинг ўтказувчанлик хоссасига боғлиқ бўлади.
  • Агар мухит металлар синфига таълуқли бўлса, унинг юзасида ток хосил бўлади.
  • Бунинг натижасида иккинчи мухитдаги вектор ташкил этувчиси сусаяди.

Агар иккита диэлектрик мухитлар чегараси кўриб чиқилса, унда H ва B ларнинг урунма ташкил этувчилари ўзаро тенг бўлади ва майдон куч чизиқлари узлуксизлигича қолади.

  • Агар иккита диэлектрик мухитлар чегараси кўриб чиқилса, унда H ва B ларнинг урунма ташкил этувчилари ўзаро тенг бўлади ва майдон куч чизиқлари узлуксизлигича қолади.

Электродинамикада кўпгина масалаларни ечишда мухитларнинг хоссалари идеаллаштирилади.

  • Электродинамикада кўпгина масалаларни ечишда мухитларнинг хоссалари идеаллаштирилади.
  • Бу эса хисоблашларни анча енгиллаштиради.
  • Масалан, идеал диэлектрикда майдоннинг қутбланиш ва ўтказувчанлик хосссалари мавжуд эмас ва тўлқин бу ходисалар сабабли сусаймайди.
  • Тўлқинўтказгичларни эса айнан идеал ўтказгичдан тайёрланган деб қабул қилинади.

Идеал ўтказгичда электромагнит майдон мавжуд бўлмайди. Шунинг учун хам унда E2=D2=H2=B2=0 ва чегаравий шартлар қуйидагича:

  • Чегаравий шартлардан кўриниб турибдики, идеал ўтказгич сиртида E ва H векторлари учун биттадан ташкил этувчилар мавжуд бўлади.
  • Хоссатан, улар ўзаро перпендикулярлик шартини қаноатлантиради.

Чизмада келтирилган шарт бажарилганлиги сабабли, тўлқинўтказгичларнинг ички металл сиртларида E вектори сиртга перпендикуляр, H вектори сиртга параллел булади.

  • Чизмада келтирилган шарт бажарилганлиги сабабли, тўлқинўтказгичларнинг ички металл сиртларида E вектори сиртга перпендикуляр, H вектори сиртга параллел булади.
  • Асосий тўлқинларнинг структуралари хам шу шартлар натижасида шаклланади.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT
Download 1.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling