Mavzu: yer osti boyliklaridan foydalanish

MAVZU:Oddiy va konsolli balkalarda zo`riqishlarni ta`sir chiziqlari yordamida aniqlash.

BAJARDI: ESHQOBILOV IXTIYOR

TEKSHIRDI :________________

REJA :

• 1 Inshootga to‘plangan kuchlar sistemasi qo‘yilgan bo‘lsin
• 2. Inshootga tekis tarqalgan yuk q qo‘yilgan bo‘lsin
• 3 Inshootga moment juft kuch yoki moment Mi qo‘yilgan bo‘lsin

Bu yerda R kuch shartli ravishda P=1 ga teng dep qabul qilinadi

Inshootlarga qo‘zg‘almas yuk qo‘yilganda, ulardan hosil bo‘lgan zo‘riqishlarni aniqlashni biz ilgari ko‘rgan edik. Endi qo‘zg‘almas yuklar ta’siridagi inshootning ixtiyoriy kesimidagi zo‘riqishini ta’sir chiziqlar yordamida aniqlashni qaraymiz. Buning uchun quyidagi yuklar ta’sirini ko‘ramiz.

Bu yerda R kuch shartli ravishda P=1 ga teng dep qabul qilinadi

1. Inshootga to‘plangan kuchlar sistemasi qo‘yilgan bo‘lsin
a). Tayanch reaksiyasi qiymatini ta’sir chizig‘idan foydalanib hisoblash.
Buning uchun berilgan balka tayanch reaksiyasi (Ra) ta’sir chizig’I quramiz.
Malumki:

Eguvchi moment zo‘riqishini Mk ta’sir chizig‘idan foydalanib hisoblash.

• Eguvchi moment zo‘riqishini Mk ta’sir chizig‘idan foydalanib hisoblash.
• Oddiy balkaning ixtiyoriy k kesimida eguvchi momentning ta’sir chizig‘i Mk ni quramiz (5-rasm, д). Mk zo‘riqish ta’sir chizig‘ining y1 ordinatasi ustiga, balkaga P1 kuch qo‘yilgan bo‘lsa, u holda Mk zo‘riqishning miqdori Mk = P1y1 bo‘ladi. P2 kuch ta’siridan esa Mk zo‘riqishning miqdori Mk = P2y2 bo‘ladi. Boshqa to‘plangan kuchlardan ham Mk zo‘riqishning miqdori shunga o‘xshash aniqlanadi.
• Agar balkaga n ta to‘plangan kuchlardan iborat yuklar sistemasi qo‘yilgan bo‘lsa, k kesimdagi Mk zo‘riqishning miqdori kuchlar ta’sirining mustaqilligi shartiga asosan quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
• Mk = P1y1+ P2y2 + ... + Pnyn = Σ Piyi (9)
• bu erda yi - Mk zo‘riqishi ta’sir chizig‘idagi Pi kuchlarga mos keluvchi ordinatalari.
•  

Inshootga tekis tarqalgan yuk q qo‘yilgan bo‘lsin (6-rasm, a). Mk zo‘riqishning miqdorini aniqlash uchun tekis yoyilgan yuk uzunligini elementar dx bo‘lakchalarga bo‘lib qaraymiz. Biror elementar dx bo‘lakka mos keluvchi tekis yoyilgan yukni elementar to‘plangan kuch qdx deb qarasak, u holda bu elementar kuchdan hosil bo‘lgan elementar dMk zo‘riqish (9) formulaga asosan aniqlanadi:

3. Inshootga moment juft kuch yoki moment Mi qo‘yilgan bo‘lsin (7-rasm, a). Balkani k kesimidagi Mk zo‘riqish miqdorini aniqlaymiz. Mi momentni juft kuchlar sistemasi bilan almashtiramiz Mi = Rdx (7-rasm, b). Bu, to‘plangan kuchlardan hosil bo‘lgan Mk zo‘riqishni (4.9) formulaga asosan aniqlaymiz.

• 3. Inshootga moment juft kuch yoki moment Mi qo‘yilgan bo‘lsin (7-rasm, a). Balkani k kesimidagi Mk zo‘riqish miqdorini aniqlaymiz. Mi momentni juft kuchlar sistemasi bilan almashtiramiz Mi = Rdx (7-rasm, b). Bu, to‘plangan kuchlardan hosil bo‘lgan Mk zo‘riqishni (4.9) formulaga asosan aniqlaymiz.
•  Mk = Py1 - Py2 = P(y1 – y2 ) = Pdxtg = Mi tgi
• bu erda tgi - moment qo‘yilgan nuqtada ta’sir chizig‘iga o‘tkazilgan urinmaning absissa o‘qi bilan hosil qilgan burchagining tangensi.

Analitik va ta`sir chiziqlarilan aniqlanganlarni bir hilligi hisob ishlarini to`g`ri bajarilganligini ko`rsatadi.