Mavzu yuzasidan topshiriqlar

Mavzu yuzasidan topshiriqlar:

1. Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashning asosiy vazifalarini tushuntiring.

2. Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar aqliy tarbiyasiga qo‘yiladigan talablar haqida yozing.

3. Bolalarni maktabga tayyorlashga oid ishlarni yo‘lga qo‘yishda pedagog va MTT direktorining roli haqida fikrlaringiz.

4. Yetti yoshga qadam qo‘ygan bolalarning psixologik xususiyatlari haqida yozing.

Mavzu yuzasidan topshiriqlarga javoblar:

1. Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat.

1. Bolalarda tabiat va jamiyat togrisidagi bilimlar sitemasini ilmiy dunyoqarashini shakllantirish. Bola tevarak atrofdagi narsalar ularning vazifasi bazi sifatlari bazi xossalari haqida qaysi materialdan tayyorlanganligi togrisida aniq tassavvurga ega bolishi kerak. U tabiat xodisalari ularning ozaro bogliqligi va qonuniyatlarini bilib oladi. Jonsiz tabiat osimliklar hayvonlarni kuzatish jarayonida bolalarda borliq togrisidagi tasavvurlar shakllanib boradi.

2. Bilishga doir ruxiy jarayonlarni rivojlantirish: sezgi, idrok xotira, xayol tafakkur nutq. Bilishga doir ruxiy jarayonlarni rivojlantirish aqliy tarbiyaning muhim vazifasidir.

3. Bilishga qiziqish va aqliy qobiliyatlarni aqliy mehnat madaniyatini rivojlantirish. Akliy tarbiyaning vazifasi bolalar qiziquvchanligini ular aqlining sinchkovligini rivojlantirish va shular asosida bilishga qiziqish hosil qilishdan iborat. Bolalar bogchasi oldida bolalarning aqliy ?obiliyatlarini rivojlantirish vazifasi turibdi.

4. Aqliy malaka va konimalarni rivojlantirish. Aqliy konikma va malakalarni rivojlantirish, yani eng oddiy faoliyat usullari, predmetlarni tekshirishni ulardagi muxim va muxim bolmagan belgilarni ajratib korsatish, bosh?a predmetlar bilan taqqoslash maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarga aqliy tarbiya berish vazifalaridan biridir. Bu konikma malakalar bilish faoliyatining tarkibiy qismlari bolib, bolaning bioimlarini chuqur egallab olishga yordam beradi.

2. Bolalarni maktabga aqliy tayyorlash ta’lim darajasiga qo’yilayotgan davlat talablari, ularning turi, shaklidan qat’iy nazar barcha ta’lim muassasalari uchun majburiydir (qanday yo’nalishdaligidan qat’iy nazar jismoniy, ruhiy asab rivojlanishida nuqsonli bolalar tarbiyalanadigan muassasalar bundan mustasno). Maktabgacha ta’lim darajasi xususiyatlari maktabgacha yosh davri davomida tashkil topib, bunda doimiy o’zgarishlar bo’lib turadi hamda har bir yosh bosqichida o’ziga xos mazmunga ega bo’ladi.

Mamlakatimizdagi ijtimoiy maktabgacha muassasalar ta’lim-tarbiyaviy ishning keng dasturini amalga oshirib boalalarni maktabga tayyorlashdek zarur ishni ta’minlaydi. Ya’ni, bu o’rinda bolalar bog’chasi va maktab ishidagi izchillik katta ahamiyat kasb etishini ta’kidlash lozim bo’ladi.

Izchillikni amalga oshirishning mavjud imkoniyatlari xalq ta’limi tizimi, uning tarkibiy tuzilishi va amalda bo’lishining asosi hisoblanadi.

Bolani maktabga aqliy tayyorlashning maqsad va vazifalari tarbiyaning bolalar yosh xususiyatlari hisobga olingan umumiy maqsad va vazifalaridan kelib chiqib belgilanadi. Bu bolalar bog’chasi va maktab o’rtasida izchillikni ta’minlashning haqiqiy asosini tashkil qiladi.

Bolalar bog’chasi va makatbdagi ta’lim va aqliy tarbiya vazifa, shakl hamda metodlarining turli yosh bosqichlarida bola shaxsini har tomonlama shakllantirishni amalga oshirish maqsadlarida o’zaro aloqasini qaror toptirish izchillik ifodasi hisoblanadi.

Izchillik rivojlanishning turli bosqich yoki bo’g’inlari o’rtasidagi o’ziga xos aloqa sifatida ta’riflanib, uning mohiyati bir butunning u yoki bu elementlarini yoki bir butunni sistema sifatida o’zgartirilganda uni tashkil etishning ayrim tomonlarini saqlashdan iboratdir: yangilikda oldingi rivojlanish bosqichining elementlari doimo saqlanadi. Klassik falsafa namoyondalari izchillik rivojlanish qonuniyat sifatida rivojlanishning uzviyligini to’liq inkor etish yo’li bilan emas, balki, uning eng muhim elementlarini jamlash va ularni yanada rivojlantirish uchun yangi bosqichga ko’chirish orqali ta’minlaydi, deb ta’lim beradi.

3. Olti yoshli bolalarni maktabga tayyorlashni yo‘lga qo‘yishda muvaffaqiyatga erishish uchun tarbiyachi shu maqsadni ko‘zlab harakat qilishi va jiddiy ta’lim-tarbiyaviy ish olib borishi zarur. Tarbiyachidan psixologik jarayonlarga oid ko‘p daraja asosli bilimga ega bo‘lish, bolalarni bilimlarning uqib olish qonuniyatlarini bilish talab etiladi, ta’limning odatlanib qolingan yo‘llariga o‘z munosabatini o‘zgartirishi zarur, ta’limning bu odatlanilgan usullari faqat tashqi ijobiy natijalar bilangina qanoatlanar edi.

Tarbiyachi faqat boshqalarni o‘qitibgina qolmasdan, balki o‘zi ham muntazam o‘qib borishi zarur. Faqat shu holdagina u bolani bilim olishga o‘rgata oladi. Bolalarni maktabga tayyorlashga oid barcha ishlarda bolalar bog‘chasi mudirasining roli kattadir. Bolalar bog‘chasi ishlarining yillik rejasida ta’lim-tarbiya jarayonni takomillashtirishga qaratilgan vazifalarni hamda bolalar bog‘chasi va boshlang‘ich maktablarda yangi dasturga o‘tilishi munosabati bilan bolalarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish sharoitini ko‘zda tutish muhimdir; tayyorlov guruhi bolalarida maktab ta’limiga tayyorlikni va qiziqishni ta’minlashga alohida e’tibor berish zarur; yangi dasturlar asosida olib boriladigan ishlarda izchillik bo‘lishiga erishish maqsadida maktab bilan zarur aloqa o‘rnatish lozim (o‘zaro borib ko‘rish, kengashlar o‘tkazish va hokazo).

Maktab bilan mustahkam aloqa bog‘lash bilan birga, bolalarni maktabga tayyorlashga oid ishlarning umumiy rejasini yil boshida tuzish foydalidir, unda: metodika ishlari, bolalar jamoasi bilan olib boriladigan ishlar va ota-onalar bilan olib boriladigan ishlardan iborat uchta bo‘lim ko‘zda tutilishi zarur.

4. Bolaning hayotining ettinchi yili - besh yildan etti yilgacha bo'lgan bolalarni rivojlantirishning juda muhim davrining davomi. O'tgan yil besh yil ichida bolada paydo bo'lgan ruhiy shaxslarning shakllanishining davomi bilan ajralib turadi. Shu bilan birga, ushbu yangi shakllanishlar keyingi joylashuvi yangi yo'nalishlar va rivojlanish yo'nalishlariga xizmat qiladigan psixologik shart-sharoitlarni yaratish uchun asos bo'lib xizmat qiladi.

Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun (6-7 yosh) bolalarning tanasida sezilarli o'zgarishlar yuz beradi. Bu kamolotning muayyan bosqichidir. Ushbu davrda organizmning kardiovaskulyar va qo'llab-quvvatlovchi vosita tizimlari jadal rivojlanib, mustahkamlanib boradi, kichik mushaklar rivojlanadi, markaziy asab tizimining turli qismlari rivojlanadi va farqlanadi.

Shuningdek, ushbu yoshdagi bolalar uchun rivojlanishning aniq psixologik xususiyatlari xarakterli. Xayolot, e'tibor, nutq, fikrlash, xotirjamlik kabi turli aqliy va aqliy ruhiy jarayonlarning rivojlanishiga xos.

E'tibor bering. Maktabgacha yoshdagi bolaga majburiy e'tibor qaratilgan. Va bu davr oxirida, bola ongli ravishda yo'naltirishni va muayyan narsalarga va narsalarga vaqt ajratishga o'rganganida ixtiyoriy e'tiborni rivojlantirish davri bor.

Xotira. Maktabgacha tarbiya davrining oxiriga kelib, bola o'zboshimchalik bilan tinglash va ingl. Xotirani rivojlantiradi. Turli xil aqliy jarayonlarni tashkil etishdagi asosiy rollardan biri uning xotirasini boshlaydi.

Fikrlashni rivojlantirish. Maktabgacha tarbiya bosqichi oxirida ingl.-Vizual tafakkurning o'sishi tezlashadi va mantiqiy fikrlash rivojlanish jarayoni boshlanadi. Bu esa bolada umumlashtirish, taqqoslash va tasniflash qobiliyatining shakllanishiga, shuningdek atrofdagi narsalarning asosiy xususiyatlarini va xususiyatlarini aniqlash qobiliyatiga olib keladi.

Tasavvurni rivojlantirish. Ijodiy tasavvurlar turli o'yinlar, taqdimotlarning aniqligi va yorqinligi, kutilmagan assotsiatsiyalar tufayli maktabgacha davr oxiriga to'g'ri keladi.

Nutq. Maktabgacha tarbiya davri oxirida bolaning so'z boyligi sezilarli darajada ko'paydi va faol nutqda har xil murakkab grammatik qobiliyatlarni ishlatish qobiliyati mavjud.

Bola faoliyatining olti yoki etti yoshida emotsionallik mavjud va hissiy reaktsiyalarning ahamiyati ortadi.

Maktabgacha tarbiya davrining oxiriga kelib, bolaning ruhiy holati kabi shaxsiyatning shakllanishi o'z-o'zini anglashning rivojlanishi bilan bog'liq. 6-7 yoshdagi bolalar asta-sekin o'z faoliyatini baholashni shakllantirmoqdalar, bu uning faoliyati qanchalik muvaffaqiyatli ekanini, o'qituvchilar va atrofdagilarning nuqtai nazarini baholashda tengdoshlari qanchalik muvaffaqiyatli ekanini tushunishga bog'liq. Bolada allaqachon o'zidan xabardor bo'lishi mumkin, shuningdek u turli jamoalarda - oila, tengdoshlar orasida va hokazo.

Bu yoshdan katta bo'lgan bolalar o'z-o'zidan aks etishi mumkin, ya'ni ijtimoiy "Men" ni tan olishi va shu asosda ichki pozitsiyalarni yaratishi mumkin.

6-7 yoshdagi bolaning shaxsiy va aqliy tarbiya tizimini rivojlantirish jarayonidagi eng muhim yangi tuzilmalaridan biri sabablarni bo'ysundirishdir, keyin "men kerak", "men kerak" kabi motivlar tobora ko'proq "men istayman" ustidan ustunlik qiladi.

Bundan tashqari, ushbu davrda, jamoatchilikni baholash bilan bog'liq bo'lgan faoliyat sohalarida o'zini o'zi himoya qilish istagi ortadi.

Asta-sekin, bolaning "men" ni anglashi va bu asosda maktab mavsumi boshlanishida ichki mavqega ega bo'lishi yangi istak va ehtiyojlarning paydo bo'lishiga olib keladi. Buning sababi shundaki, bolaning maktabgacha tarbiya vaqtida asosiy faoliyati bo'lgan o'yin, bu o'rinda asta-sekin o'z pozitsiyasini taslim qiladi, endi uni to'liq qondira olmaydi. Odatdagidek hayot tarzidan tashqariga chiqishga va ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan faoliyatda ishtirok etishga ehtiyoj bor, ya'ni, odatda maktab o'quvchilarining aqliy va shaxsiy rivojlanishining eng muhim natijalari va xususiyatlaridan biri bo'lgan "maktab o'quvchining pozitsiyasi" deb ataladigan boshqa ijtimoiy holat qabul qilinadi.