Mavzu: Zamonaviy kompyuterlarning tuzilishi, apparat va dasturiy modellari

Mavzu: Zamonaviy kompyuterlarning tuzilishi, apparat va dasturiy modellari

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Fan nomi: “Kompyuter arxitekturasi”

Mavzu bo`yicha adabiyotlar

• Баденко В.Л. Высокопроизводительные вычисления. Учебное пособие. СПб. Изд. Политехнического университета. 2010. - 180 с.
• Таненбаум Э., Остин Т. Архитектура компьютера // 6-е издание. СПб.: Питер, 2013. - 811 с
• Мусаев М.М. ― Процессоры современных компьютеров. Тошкент.: ― Aloqachi нашриёти, 2020 йил. 12 боб. 512 бет. – Олий ўқув юртлари учун қўлланма
• Юнусов Ж.Ю.,Абасхонова Х.Ю., Рақамли қурилмалар ва микропроцессор тизимлари. Касб-хунар коллежлари учун ўқув қўлланма. Т.-Молия иқтисод, 2010й-256 в.

Reja:

• Zamonaviy kompyuterning tuzilishi
• Kompyuter apparat ta’minoti
• Kompyuter dasturiy ta’minoti
• Protsessorda buyruqlar bajarish tartibi
• Kompyuterlarning dasturiy modellari

Zamonaviy kompyuterning tuzilishi

• Hisoblash tizimlari tuzilishi odatda uchta asosiy qurilmalarni o’z ichiga oladi:
• Protsessor – hisoblash bloki;
• Xotira – operativ xotira (RAM) va doimiy xotira (ROM), ma’lumotlar va dasturlarni saqlashga xizmat qiladi;
• K/Ch qurilmalari – mikroprotsessor tizimining tashqi qurilmalar bilan aloqasini, kiruvchi signallarni qabul qilish (o’qish) va chiqish signallarini chiqarish (yozish) uchun xizmat qiladi.

Kompyuter apparat ta’minoti

• Kompyuter apparat ta’minoti - bu kompyuterlar va kompyuter tarmoqlari ishlaydigan qurilmalarning umumlashtirilgan nomi.
• Apparat ta’minoti odatda quyidagilarni o’z ichiga oladi:
• Markaziy protsessor;
• Operativ xotira;
• Periferiya qurilmalari (K/Ch qurilmalari);
• Tarmoq qurilmalari.

Kompyuter apparat ta’minoti tarkibi

• Tizim bloki quyidagilarni o'z ichiga oladi:
• Ona plata:
• Chipset - bu o'zaro bog'liq bo'lgan mikrosxemalar to'plami.
• Markaziy protsessor
• BIOS — ona plataning ROM dagi dasturiy ta’minot.
• Protsessorni sovutish uchun kuller
• operativ xotira va kesh
• Shinalar — PCI, PCI-E, USB, FireWire, AGP (eskirgan), ISA (eskirgan), EISA (eskirgan)
• Saqlash qurilmalari kontrollerlari: IDE, SCSI, SATA, SAS yoki boshqa turdagi.
• Signalni monitorga uzatuvchi video kontroller
• Ovoz kontrolleri
• Tarmoq interfeysi (tarmoq platasi)
• Quvvatlantirish manbai (блок питания)
• sovutish tizimi – qo’shimcha sovutish elementlari (ventilyatorlar).