Mdh davlatlari tuproqlari

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Mdh davlatlari tuproqlari Reja mdh tuproqlar tuzilishi mdh tuproqlarini rayonlashtirish
MDH davlatlari tuproqlari
Reja

1. 
   MDH tuproqlar tuzilishi
   
2. 
   MDH tuproqlarini rayonlashtirish
   
3. 
   MDH tuproqlar iqlimi
   

MDH va Olgan deyarli barcha tuproq tiplari uchraydi.

Tuproqlarning kenglik bolum geografik qonuniyat

mavjud.

Tuproqlarni geografik rayonlashtirish prinsiplari V.V. Dokuchayevning

tuproqlarning yer yuzasida zonal tarqalish taylab) yoliq bora tuproq tiplari ham onalishi boni shimoldan janubga qarab onalishda ozgarib boradi. Demak, tabiiy

sharoitlari deyarli bir xil bolum

tuproq tiplari tarqaladi va mintaqalarni hosil qiladi. Tekislik territoriyalari

bosimlik qoplamining tarkibi bilan boglgan, u yoki bu

tuproq tipi kormon, ongl-dasht, cho oldi chollaniladi. V.V.

Dokuchayev yer sharida: boreal (arktika), ol) va laterit tuproqlari kabi 5 ta zonani ajratadi.
V.V.Dokuchayev davrida tabiatshunoslik, haqiqatan ham, tabiiy

xodisalarga geografik tahlil bergan. Ammo bu kontenentlar, kopgina olimlar tabiatni ilmiy bilishda

chuqur hissa qollar, savannalar va x.z. simliklar, hayvonot dunyosi, tuproqlar, nurash poi, yer usti
qatlami, atmosfera qatlami va boshqalar, bir-biridan ajralgan holda faoliyat

kolimoti Yer usti xususiyatlarini opgina

tabiiy-geografik fanlarda ozi tomonidan yaratilgan qonuniyatni Yerda tarqalgan tuproq
qoplamini analiz qilishda qokidlashicha, tuproq va gruntlar, bir

tomondan havo, suv va yer ozaro talik organizmlarning birgalikdagi osirlashuvi natijasining toridan-tori kolishining keltirilgan omillari yer yuzasida zonal

taqsimlanar ekan, unda, tuproq ham yer yuzasida zonal, iqlim, oiy bogriflab berdi: Tuproqning asosiy tiplari

ekvatordan polyuslarga tomon, kengliklarga u yoki bu darajada parallel tarzda,

polosa yoki zonalar shaklida taqsimlanadi.

V.V. Dokuchayev birinchi marta, tabiatning makonda geografik tarqalish

qonuniyatining boshqa imkoniyatlarini ham taylab joylashishi zonallik qonuniyatining faqat bitta shakli

hisoblanadi. Zonalar, koy sunmaydi va

kontenentning barcha qismini kenglik polosalar bilan qoplamaydi. Zonalarning

submeridional tarzda, shuningdek konsentrik oriyentasiyalari ham uchraydi.

Tabiiy zonalarning geografiyasini olimot bilan toyicha zonalarning bir xilda emasligi aniqlangan.

Rossiyaning janubi (Shimoliy Kavkaz, Qirim) Gxshamaydi, garchi tuzilishida umumiy tip belgilarga ega bozgarishlari, dune geografik poyaslarining kolishi, zonal taqsimlanishning maxsus

qonuniyatlarining shakllanishiga olib keladi.

Shunday qilib, tabiiy zonalarning fasialligi, ularning doimiy kompleksi

tuproq kabi tabiiy omillarning oli onalish boylab tarqalgan tuproqlar singari, toglum qonuniyat asosida tarqalsada,

balarda tuproq tiplarining chegarasi yoki ozgaradi.
Tekisliklardagi ayrim tuproqlar togliq

ifodalanmagan bolimoti tuproqshunoslikning kolimot keyinchalik L.I.

Prasolov, I.P.Gerasimov, P.A. Letunova, Ye.N. Ivanova, N.N.Rozov va

boshqalar tomonidan yanada rivojlantirildi. Ular tomonidan oplab

tadqiqotlar natijasida tuproq qoplamining ilgari nomalgan geografik

qonuniyatlari ochildi.

Tuproq geografik rayonlashtirishda taksonomik birliklar sistemasi.

Hozirgi vaqtda tuproq-geografik rayonlashtirishda taksonomik

birliklarning quyidagi sisitemasi: tuproq-bioiqlim mintaqasi, tuproq-bioiqlim

oblasti, tuproq zonasi, tuproq zonachasi, bioiqlim fasiyasi, tuproq provinsiyasi,

tuproq okrugi va tuproq rayoni qabul qilingan.

Tuproq-bioiqlim mintaqasi taxminan termik mintaqalarga tori keladigan katta

teritoriyani olish jarayonlari va oxshashligi bilan xarakterlanadi.
Tuproq-bioiqlim mintaqasi oinlari bilan namlanish

darajasi va harakteriga kotuvchi

(subgumid va subarid), va quruq (arid va ekstraarid) oblastlarga bormon-tayga va tundra zonasi, ikkinchisiga rmon va savannalar, uchinchisi esa chalachol ozan intrazonal tuproqlarni

ozining geografik jixatdan

deyarli bir xilligi bilan xarakterlanadi.

Tuproq zonachasi tuproq zonasining bir qismi bolum tuproq tipchalari ifodalangan bo tuproqlari oyicha tarqalishi avtomorf tuproqlar zonasida yaxshi

olish xususiyatlari bilan farqlanadigan tuproq zona yoki

zonachasining bir qismiga aytiladi.

Toglkalardagi yirik taksonomik birlik sifatida, tuproq provinsiyadari

vertikal tuproq zonalarining yirik strukturasini o tuproq provinsiyasining bir qismi bolishiga tasimliklar tarkibi,

gidrogeologik singari sharoitlarning o tuproq okrugining bir qismi bo bioiqlim mintaqalarini,

ularni tashkil etadigan zonalari va togrib chiqamiz.

1). Sovuq (qutbiy): 2) Motadil (subboreal): 4)

Moz navbatida Arktika va subarktika tundra tuproqlari

kabi ikki tuproq zonasini hamda uchta togz ichiga oladi. Ekinlar faqat issiqxonalarda

yetishtirilib, uncha katta bonalishi

bugtadil sovuq) m i n t a q a d a 4 ta: gtloq-ormon; Sharqiy Sibir muzloq-tayga va Uzoq sharq tayga

ormon oblastlari ajratiladi.

Markaziy Sibir tayga-urmon oblastida kuzgi va baxorgi ekinlar,

shuningdek, qisqa vegetasiya davriga ega bolib, asosan ojaligi va motadil) m i n t a q a d a: Gngrmon oblasti; markaziy ongrmon; cho cho provinsiyalarini ormon-dasht va dasht viloyatlari

dehqonchilik uchun muhim ahamiyatga ega boallachilikning asosiy

bazasi hisoblanadi.

S u b t r o p i k m i n t a q a Territoriyada uchta tuproq viloyatini:

mormon-subtropik (Kavkaz orti); mul

dasht va chorta Osiyo) oblastini orniga koz tuproqli Ooriladigan sharoitda paxta, gziga xos kenglik bora Otadil va iliq subtropik) mintaqasini ajratadi.

Ch orta Osiyo (subtropik)
provinsiyalariga ajratiladi va u olinadi.
V e r t i k a l m i n t a q a n i n g och tusli boz tuproqlari

tarqalgan pastki togoldi qismida ollar zonasi hosil borta Osiyoning togllar provinsiyasiga kiritiladi. Bu provinsiya ham Shimoliy, Markaziy va

Janubiy provinsiyachalarga ajratiladi.

Toz tuproqlari mintaqasidan yuqorida o r t a O s i yo t o gjayev

http://hozir.org