Media matnlarida komiks tushunchasining talqini.


Download 23.09 Kb.
bet3/4
Sana10.01.2023
Hajmi23.09 Kb.
#1087549
1   2   3   4
Bog'liq
4-maqola o\'zbekcha Komiksning tabiatini o

TAHLIL VA NATIJALAR.
Jurnalistikada hazil komiksning hayotdagi aksini hajviyani umumlashtirish orqali kuchaytiradi, buning natijasida o'quvchi zararsiz bo'lgan kichik kamchiliklarga kuladi. Jurnalistning asosiy maqsadi jurnalistik asar muallifi sifatida nafaqat ma'lumot uzatish, balki aynan shu asar, matn yordamida o'quvchining fikriga ta'sir qilishdir. Shuning uchun ham jurnalist turli uslublar va lingvistik ifoda vositalaridan, jumladan, hajviy iboralardan foydalanadi. Yaxshi hazil, latifa Z.Freyd ta’kidlaganidek, jamiyatda bir zumda sensatsiya, yangilik kabi tarqaladi. [7, 12-13]. Aytish mumkinki, xuddi shu tarzda qaysidir gazetadagi “kulgili” maqola ommalashib ketadi.
Hodisalar mohiyatni ochib berishda yumor uni yaxshilashga, kamchiliklaridan tozalashga intiladi, ijtimoiy qimmatli bo'lgan barcha narsalarni to'liqroq ochib berishga yordam beradi. Hazil o'z obyektida idealga mos keladigan ba'zi jihatlarni ko'radi. Aytishlaricha, bizning kamchiliklar ko'pincha bizning fazilatlarimizning davomi bo'lib chiqadi. Aynan mana shunday kamchiliklar xushxabar haziliga zamin yaratadi. Hazil obyekti tanqidga loyiq bo'lsa ham, umuman olganda, o'zining jozibadorligini saqlab qoladi. [8].
Jurnalistik asarda hazil janri hukmron bo‘lganligi sababli ham semantik darajada (g‘oyaviy va qadriyat yo‘nalishi) o‘zini namoyon qiladi, konflikt mazmuni va xarakterini, muallif bahosini, xarakterini belgilaydi.
Shuningdek, hazil- morfologik (tizim-strukturaviy tashkilot), bo'ysunuvchi syujet kompozitsiyasi va intonatsiya-nutq tashkilotidir. Kulgili asarning diqqat markazida, qoida tariqasida, masxara va hamdardlikni o‘zida mujassam etgan ijtimoiy va maishiy xarakterdagi holatlar (vaziyatlar) moristik matnda kulgi niqobi ostida kulgi mavzusiga jiddiy munosabatda bo‘lishiga qaramay, tashqi komik talqinga ega. [9, 67].
Hajviyaning asosiy modifikatsiyasi "qora hazil" deb ataladigan atamani o'z ichiga olishi kerak. Ba'zi olimlar odatda uning aniq ta'rifini kiritishdan qochishgan va qora hazilni boshi berk ko'chadagi odamning hazillari sifatida tavsiflashgan. [9, 67].
Ammo bu ta'rif bizga mos kelmaydi. Bostondagi “Jahon adabiyoti atamalari lug'ati” qora hazilni "o'z quvnoq kulgiga sabab bo'ladigan axloqiy qadriyatlarni ag'darishda topadigan hazil" deb ta'riflaydi. Qora hazil, behayo qabul va kurash bilan birga, hayotning yovuzligi va absurdligiga javob berish usulidir. [10].
Yana bir rus tilshunosi G.A.Orlovning ta’kidlashicha, komiksning eng to'liq tasviri va uning media matnlarida ta'siri uchun “Komik ohang” ( Комическая тональность) tushunchasini kiritish kerak.
Komik ohang nutqning rasmiy ma'noli og'zaki va og'zaki bo'lmagan xususiyatlarining qotishmasi bo'lib, murojaat qiluvchining adresatga munosabatini aks ettiradi va motiv, niyat va maqsad bilan belgilanadi. . [10, 88].
Komik ohangning yaratilishiga, shuningdek, umuman komiksga ma'lum lingvo-stilistik ko'rsatkichlar [9], markerlar: idiomalar, metaforalar, til o'yinlari, so'zlar va boshqalar xizmat qiladi. Oddiy ma'noda, komiksni amalga oshirish vositalarini o'z ichiga olgan har qanday matnlar kulgili ohangga ega. [10, 95].
Nutq vositalarini komik ohang bilan amalga oshirishda kulgili effekt yuzaga keladi.

Download 23.09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling