Mehmonxonalarning yordamchi bo’limlari Reja

Mehmonxonalarning yordamchi bo’limlari

Reja:

1.Mehmonxona Tarixi

2. Injenerlik xizmati.

3. Xavfsizlik xizmati.

4. Xarid qilish xizmati.

Mehmonxona sanoati korxonalarining yuzaga kelishi qadimgi Rim bilan aloqadordir (taxminan er.av. 50-yillar). Rim Imperiyasi yirik bo‘lganligi sababli amaldor va savdogarlar tez-tez tashqariga chiqib to‘rganlar. Natijada ularni joylashtirish uchun doimiy hovli-joy va tavernalar yuzaga kelgan. Rim davlatining asosida qatiy sinfiy tizimning mavjudligi joy bilan ta’minlash korxonalari rivojiga ham e’tiborni kuchaytirdi. Xatto davlat amaldorlari yo‘lga otlanishdan avval o‘z qo‘l ostidagilari orqali joylashish o‘rnini kelishib olishga odatlandilar. Qadimgi Rimdagi qo‘nib o‘tish manzillari asosiy yo‘l bo‘yida va qishloqlarda joylashgan, faqat qulaylik haqida gap bo‘lishi mumkin emasdi. Rim Imperiyasininig qulashi bilan hovli va tavernalar o‘z - o‘zidan inqirozga uchradi. Faqat 4 asrdan so‘nggina, O‘rta asr davri (500- 1300 y.) boshlangungacha, yangi turda joylashtirish korxonalari yuzaga kela boshladi. Jahon mehmonxona sanoati rivojiga O‘rta asrlarda Angliyada sodir bo‘lgan jarayonlar ham o‘z ta’sirini o‘tkazdi. 1066 yilda Angliyaning istilo qilinishi oqibatida sayohatchilar soni oshdi. Xususiy uylar mehmonxona o‘rnini bosdi va hovlilar tijorat korxonasi sifatida qo‘llandi.O‘rta asrlarda odamlar muqaddas joylarga ko‘proq tashrif buyura boshladilar. O‘sayotgan talabni qondirish maqsadida turar joylarni kengaytirildi. Uyg‘onish davriga kelib esa, Yevropada iqtisodiy o‘sish boshlandi, mamlakatlararo aloqalar muntazam yo‘lga qo‘yildi. Ingliz hovlilari yog‘ochdan qurilgan, yirik sayohatchilar esa toshli qasrlarda va monastirlarda to‘xtash unda yashab turishni xoxlaganlar, bu joylar qaroqchilar xujumidan ishonchli himoya qilingan. Lekin uyg‘onish davrida qirol Genrix VI monastrlarni tarqatib yuborish haqida farmon berganidan so‘ng, sayohatchilar hovlilarda qolishga majbur bo‘ldilar. Yevropa va Amerika bo‘ylab sayohatga chiqa boshlagan inglizlar asta - sekin uy qurish va uni boshqarish sirlarini o‘zlashtirdilar. Bugungi kunda dunyoda 30 mingdan ziyod turli otellar mavjud. Aniqrog‘i, bu ko‘rsatkich “Reed Travel Grour” nashriyoti tomonidan chop etilgan “Offical Hotel Guide–96” katalogida ko‘rsatilgan. Bu mehmonxonalardagi umumiy nomerlar soni 12 mln. ni tashkil qiladi. Yevropa mintaqasida nomerlar soni ko‘p. Ikkinchi o‘rinda Amerika va undan so‘ng Sharqiy Osiyo turadi. 1995 yilda AQShning o‘zida 82 ming o‘rinli mehmonxonalar qurib bitirildi. Jadal qurilishlar turistlar ko‘p boradigan joylarda davom etyapti. Bu Janubi – sharqiy Osiyo orollari, masalan, Bali (Indoneziya) va Pxuket (Tailand) dadir. Dunyodagi eng yirik otel Tailandning Pataya shahrida joylashgan
“Ambassador City Jomitien” dir. U 5100 nomerli bo‘lib, 40 mt atrofidagi maydonni egallaydi. Jadvalda ko‘rsatilishicha, 20 ta eng yirik otellarning 13 tasi Las – Vegasda joylashgan. Zamonaviy Las-Vegas aloxida yirikligi bilan farqlanadi. Yaqindagina eng yirik deb hisoblangan (masalan, 1515 o‘rinli “Caesuras Palace”) bugun 20 ta eng yirik otellar ro‘yxatiga ham kirmay qoldi. Las-Vegas – bu umum e’tirof etilgan hordiq sanoatining lideri sanaladi. Shaharda 50 ta kazino bo‘lib, ularning ko‘pi otel xududlarida joylashgan. Ushbu otellardagi apartamentlar o‘lchami va qulayligi jihatidan eng katta va yaxshisidir. Bunda mini-basseynlar, bir nechta yirik teleekranlar, 2 va undan ortiq xonalar, hol va yotoqxonalar, oshxona hamda barlar mavjud. Bunday apartamentlar binoning alohida ajratilgan tomonida joylashtirilgan va xususiy ya’ni atab qo‘yilgan joy (bron qilish) xizmatiga ham ega.
Mehmonxona nomi Joylashgan o‘rni Nomerlar soni

“Ambassador City Jomtien” Tailand 5100

“MGM Grand” Las-Vegas 5005

“Excalibur” Las-Vegas 4032

“Flamingo Hilton” Las-Vegas 3642

“Las Vegas Hilton” Las-Vegas 3174

“The Mirage” Las-Vegas 3049

“Monte Carlo” Las-Vegas 3014

“Treasure Island” Las-Vegas 2900

“Bally’s” Las-Vegas 2814

“Circus Circus” Las-Vegas 2793

“Imperial Palace” Las-Vegas 2636

“Luxor” Las-Vegas 2523

“Hilton Hawaiian Village” Gonolulu 2523

“Stardust” Las-Vegas 2335

“New York Hilton” Nyu-York 2131

“Disney’s Carribean Beach 2112

Resort” Orlando 2112

Orlando Resort 2112

“Riviera” Las-Vegas 2109

“Disney Dixie Landing” Orlando 2048

“Hyatt Regency” Chikago 2033

“Hotel Parque Ten-Bell” Las-Galletas (Ispaniya) 2004

Ko‘pgina kazinoli otel nomerlari badavlat mijozlar uchun maxsus saqlanadi, ularning narxi 1000 dollardan 25000 dollargachadir. Ba’zan kazinoga keladiganlar u yerda eng qimmat nomerdan ham oshiqroq mablag‘ni tashlab ketadilar. Shuning uchun bunday mehmonxona xodimlarining eng

asosiy vazifasi avvalo mijozning talab va istaklarini qondirishdan iborat.
Hozirda jahon bo‘yicha mehmonxona o‘rinlarning soni 17,5 milliondan
ortib ketgan. Ularning 37,8 foizi Yevropada, 35 foizi Amerikada, 22,2 foizi
Osiyo va Okeaniyada, 2,8 foizi Afrikada va 2,2 foizi O‘rta Sharq mintaqasida
joylashgan. Dunyo mamlakatlari bo‘yicha tahlil qilinadigan bo‘lsa,
mehmonxonalarning aksariyati AQSH, Yaponiya, Italiya, Germaniya, Xitoy,
Fransiya, Meksika, Kanada, Tailand, Gresiya, Avstriya, Indoneziya, Avstraliya, Rossiya, Turkiya va Argentina mamlakatlarida joylashgan. qolgan
mamlakatlarning birortasining egalik qilayotgan o‘rinlarining soni dunyo
bo‘yicha umumiy ko‘rsatkichning 1%ga yetmaydi. Inson sayohat qilishni boshlagandan buyon uydan tashqarida qayerda
bo‘lishidan qat’iy nazar, boshpana va ovqatlanishga ehtiyoj sezadi. Bunday
talablarni qondirish uchun keyinchalik turistik korxona va tashkilotlar paydo
bo‘ldi 4 . Joylashtirish vositasi deganda tunash uchun muntazam yoki onda-sonda
joy beriladigan har qanday ob’ekt tushuniladi va u turistik industriyaning
asosini tashkil qiladi. Uning ulushiga turistik sohada band shaxslarning 65%
gacha, turizmdan tushadigan tushumlarning 68% ga yaqini to‘g‘ri keladi.
Yangi joylashtirish maskanlarini qurish turistik yo‘nalishlarni o‘ziga rom etishini sezilarli oshiradi. Turistik oqimlarni ko‘paytiradi. Yuksak darajada
servis xizmati ko‘rsatish joylashtirishda shuningdek turizmning ruhiyat
aspektlaridan hisoblanadi, qaysikim turistlarni u yoki bu mamlakatga
sayohatga kelishini tashkil qilishda yuqori darajada qoniqtiradi.

1. Injenerlik xizmati Zamonaviy mehmonxona murakkab injenerlik uskunalari bilan jihozlangan (lift, konditsionerlar, issiqlik manbai, suv taminoti, kanalizatsiya, elektr energiya, gaz uskunalari, kabel televideniye, kompyuterlar).Tabiiyki, mehmonxona barcha uskunalarni tamirlash va xizmat ko‘rsatish maqsadida to‘liq shtatda injener-texnik ishchilarni saqlab tura olmaydi.Odatda, ushbu xizmatlarni ko‘rsatuvchi maxsus firmalar bilan shartnoma tuzadi. Injenerlik xizmati unchalik katta bo‘lmagan shtatga ega (iloji boricha universal xodimlar ishlaydilar, yani unchalik qiyin bo‘lmagan santexnik ishlar, elektr uskunalarni sozlash). Injenerlik xizmati o‘z tarkibiga mebel, gilam tamirlovchilar, nomerlarga bo‘yash ishlarini olib boruvchi bo‘yoqchilarga ham ega bo‘lishlari mumkin. Bosh injenerlik xizmati suv, gaz, elektr energiya sarfini ham nazorat qiladilar.Ular bajargan barcha ishlar maxsus ro‘yxatga olish jurnaliga yuritiladi. Injenerlik xizmatining muhim vazifasi- yong‘in xavfsizligini taminlashdir.Yong‘in mehmonxona biznesida ko‘p tarqalgan hodisadir. Yong‘inning asosiy sabablari- chekuvchi mehmonlar, nosoz oshxona va elektr uskunalari, kaminlar, omborxonadagi ximikatlar, chiqindilarni yoqish va boshqalar bo‘lishi mumkin.

Injenerlik xizmatining muhim vazifasi- yong‘in xavfsizligini taminlashdir.Yong‘in mehmonxona biznesida ko‘p tarqalgan hodisadir. Yong‘inning asosiy sabablari- chekuvchi mehmonlar, nosoz oshxona va elektr uskunalari, kaminlar, omborxonadagi ximikatlar, chiqindilarni yoqish va boshqalar bo‘lishi mumkin.

Injenerlik xizmatining muhim vazifasi- yong‘in xavfsizligini taminlashdir.Yong‘in mehmonxona biznesida ko‘p tarqalgan hodisadir. Yong‘inning asosiy sabablari- chekuvchi mehmonlar, nosoz oshxona va elektr uskunalari, kaminlar, omborxonadagi ximikatlar, chiqindilarni yoqish va boshqalar bo‘lishi mumkin.

Yong‘in xavfsizligi tizimi mehmonxonadagi barcha inshootlar yong‘in signalizatsiyasi tizimini, yong‘in o‘chirish vositalarini, evakuatsiya vositalarini (yong‘in zinalari) va xodimlarni doimiy o‘qitish tadbirlarini o‘z ichiga oladi. Barcha nomerlarni, yong‘in ro‘y berganda evakuatsiya qilish sxemasi bilan taminlash zarur. Mehmonxonaning barcha xodimlari yong‘in paytida o‘zlarini qanday tutishlarini bilishlari kerak. Yong‘in ro‘y berganda xodimning birinchi vazifasi yong‘in signalizatsiyasi tugmasini bosishdir.Keyinchalik quyidagicha harakatlanadi: biri yong‘inni o‘chiradi, boshqalari mehmonlarni evakuatsiya qilishadi. Nima bo‘lganda ham sarosimaga tushmasdan tinchlikni saqlash zarur. Yugurib borish, liftdan foydalanish mumkin emas.Zinalardan harakatlanish kerak.Evakuatsiya yo‘li yopiq bo‘lsa (yong‘in bilan ),eshikni yopib, unga nam odeyalni osib, derazadan yong‘in o‘chirish xodimlariga signal berishi zarur.

2. Xavfsizlik xizmati Xavfsizlik xizmati—mehmonlar, ularning mulklari, mehmonxona mulklarini kriminal elementlardan himoyalash maqsadida tuziladi.Bu yerda mehmonxona mulki deganda uning obro‘si ham tushuniladi. Mehmonxonalarda hamma vaqt bo‘masada, katta jinoyatlar sodir bo‘ladi. Masalan, 1974 yilda 5 yulduzli motelda mashhur amerika estrada qo‘shiqchisi Koni Frenshizga tajovuz qilishgan. Qo‘shiqchining advokatlari mehmonxonada zaruriy xavfsizlik taminlamaganligi uchun motelga nisbatan 6 mln. dollarlik shikoyat xati(isk)yozadilar. Nizo 1.5 mln dollarga qo‘shiqchi foydasiga hal bo‘ladi. Mehmonxonada eng ko‘p uchraydigan jinoyat bu o‘g‘rilikdir.Bazida shunday mijozlar uchraydiki, mehmonxonadan ketayotganlarida u yerdan sochiq, joyshablarni ham olishadi, lekin ko‘pincha esdalik uchun suvenirlar (kuldon) bilan cheklanadilar.Sochiqlar, xalatlar va shunga o‘xshash narsalarni o‘g‘rilash sodir etilganda, mehmonxona bunday mehmonlarni “qora ro‘yxat ”ga , ishonchsiz mijozlar safiga kiritadi. Bu ro‘yxatga yana norozilik bildirishga “usta” (jalobshik) mijozlar ham kiritiladi.Ular mehmonxonadan pul undirish maqsadida atayin norozilik uyushtiradilar. Xavfsizlik xizmatining asosiy vazifasi – jinoyatni ko‘rib chiqish emas, uni oldini olishdir.Bu ayniqsa muhim, chunki bu xizmat xodimlari militsiya xodimlaridan farqli o‘laroq so‘roqqa tutish, tintuv o‘tkazish huquqiga ega emaslar.

Xavfsizlik xizmatining asosiy vazifasi – jinoyatni ko‘rib chiqish emas, uni oldini olishdir.Bu ayniqsa muhim, chunki bu xizmat xodimlari militsiya xodimlaridan farqli o‘laroq so‘roqqa tutish, tintuv o‘tkazish huquqiga ega emaslar. Xavfsizlik xizmatining muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatishi uning boshqa xizmatlar bilan munosabatiga bog‘liq, ayniqsa, moliya departamenti va kadrlar bo‘limi bilan . Xavfsizlik xizmatining nazorati moliyaviy nazorat bilan uyg‘unlashishi, xodimlar bo‘limi bilan esa ishga qabul qilayotganlarni nazoratini hamkorlikda olib borishlari kerak(kriminal o‘tmishli odamlar). Xavfsizlik xizmati mahalliy militsiya bo‘limi bilan yaxshi munosabatda bo‘lishi muhimdir. Militsiyadan shubhali “mehmon”lar , kutilayotgan namoyishlar yoki tartibsizliklar haqida malumot olish mumkin. Bular mehmonxona tinchligini buzadi. Lekin bunday hamkorlik juda ham chuqurlashmasligi kerak(mehmon haqida har xil malumotlarni yetkazmaslik, qonunga ko‘rsatilganidan tashqari).Ushbu organlarga maxsus operatsiyalar o‘tkazish uchun joy ajratib berish tavsiya etilmaydi. Bu mehmonxona obro‘siga zarar yetkazishi mumkin. Xavfsizlik xizmati –mehmonxona xavfsizligi tizimi loyihasini ishlab chiqadi va ushbu loyiha boshqa xizmatlar rahbariyati muhokamasidan o‘tganidan so‘ng bosh direktor tomonidan tasdiqlanadi. Ushbu hujjat xavfsizlikning barcha tomonlarini qamrab oladi: xavfsizlik xizmatining vazifalari, boshqa xizmatlar bilan o‘zaro munosabati, xavfsizlikni taminlash texnik vositalari tizimi, favqulodda holatlarda xodimlarning harakatlari. Agar otel yirik mehmonxonalar zanjiriga kirsa, unda xavfsizlik tizimini tashkil etish franshiz kelishuvning bir qismi bo‘ladi: franshiza beruvchi franshiza oluvchini qo‘llanmalar(instruksiya) bilan taminlaydi, kadrlarni o‘qitadi.

Xavfsizlik xizmatining tarkibi unchalik katta emas: 500 nomerli mehmonxonaga 10 kishi to‘g‘ri keladi. Shtatda ayollar ham ishlashi maqsadga muvofiqdir. Jabrlanuvchi mijoz ayol kishi bo‘lsa, unga ayol kishi bilan suhbatlashish osonroq bo‘ladi. Xavfsizlik xizmatining tarkibi unchalik katta emas: 500 nomerli mehmonxonaga 10 kishi to‘g‘ri keladi. Shtatda ayollar ham ishlashi maqsadga muvofiqdir. Jabrlanuvchi mijoz ayol kishi bo‘lsa, unga ayol kishi bilan suhbatlashish osonroq bo‘ladi. Xavfsizlik xizmatining ideal xodimi – bu bosiq, o‘zini tuta oladigan va ruhan barqaror inson bo‘lishi kerak. Ko‘pincha bu xizmatga sobiq organ xodimlarini olishadi.Lekin har doim ham ular mehmonxona instruksiyalariga rioya qilishmaydi(ayniqsa, mehmonlar bilan munosabatda ularga muloyimlik yetishmaydi). Ular mehmonxonada armiya tartibi yo‘qligiga ko‘nikishlari qiyin bo‘ladi. Bazida xavfsizlik xizmatiga shveysarlar va pajlar ham bo‘ysunadilar. Xavfsizlik xizmati xodimlari ishga qabul qilinayotganda mehmonxonadaning bo‘limlari, huquq va majburiyatlari, tibbiy yordam ko‘rsatish, sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan holatlar bo‘yicha o‘quv kursini o‘taydilar.Shuningdek, tekshiruv hisobotini tuzishni o‘rganadilar. Xavfsizlik xizmati xodimlari mehmonxona faoliyati va ularning ishlariga taaluqli barcha qonunlarni bilishlari shart. Xavfsizlik xizmati albatta, o‘zining xonasi, alohida yechinish xonasi va hujjatlar saqlash, tekshiruv hisobotini tuzish uchun alohida xonaga ega bo‘lishi kerak. Xavfsizlik xizmati rahbarining kabineti mijoz ko‘ziga tashlanmasligi, shuning bilan birga zarur bo‘lganda mijoz uni izlab borganda ham oson topishi kerak. Xavfsizlik xizmati xodimlari ish smenalarini boshqa xodimlar smenasi bilan bir vaqtda almashtirmasliklari kerak. Chunki aynan smena almashayotganda yuqori darajali xushyorlik talab etiladi.

3. Xarid qilish xizmati Mehmonxona xarid xizmatining asosiy vazifasi- kerakli tovarlarni kerakli vaqtda va oqilona narxda sotib olishdir. Mehmonxonadagi zaxira quvvati ham hisobga olinishi zarur, chunki zaxiraga saqlash ham pul turadi va ba’zi tovarlar uzoq saqlanganda buziladi. Mehmonxona ehtiyojlari uchun xarid qilinadigan zaruriy tovarlar quyidagi guruhlarga bo‘linadi: 1. oziq-ovqatlar(muzlatilgan, konservalangan,quritilgan, ho‘l); 2. ichimliklar; 3. uskunalar va mebel(ishdan chiqishi va eskirishiga qarab), idish-tovoqlar, joyshablar; 4. boshqa materiallar(nomer va jamoat joylarini tozalash uchun kerakli mahsulotlar). Ta’minotchilarni tanlashda menejerlar quyidagilarga e’tibor berishlari shart: - Ta’minotchi obro‘si: - Tovar sifati va narxi; - Xarid hajmi; - To‘lov shartlari(oldindan to‘lovsiz (predoplata) kreditga bo‘lsa yaxshiroq); - Xarid qilingan tovarga servis xizmat(uskunalar uchun); - Olib kelish bahosi, ta’minotchigacha bo‘lgan masofa. Xarid qilish bo‘limi ko‘pgina hollarda ta’minotchilar bilan uzoq muddatli shartnomalar tuzishadi(ba’zida tender o‘tkazishadi). Uzoq muddatli shartnomalar chegirmalar olishga , ishning osonlashishiga yordam beradi.

Aql-idrok nuqtai nazaridan, insonning birlamchi ehtiyojlari - oziq-ovqat, dam olish va uxlash ehtiyojlarini qondirmasdan turib, hech qanday mehmondo'stlik haqida gap bo'lishi mumkin emas. Shu munosabat bilan, eng oqilona va etarlicha mantiqiy mehmonxonaning quyidagi ta'rifi S.I. Baylik: "Mehmonxona - bu uydan uzoqda bo'lgan odamlarga bir qator xizmatlar ko'rsatadigan kompaniya bo'lib, ulardan eng muhimi turar joy va ovqatlanish xizmatlaridir". Mehmonxona qo'shimcha xizmatlarni taqdim etadi, ularning narxi yashash narxiga kiritilgan: Qabul qilish va joylashtirish xizmatlari (keun-kun); Mehmonning iltimosiga binoan bagajni yetkazib berish (kecha-kunduz), bagajni yetkazib berish 1-qavatning qabulxonasidagi liftga qadar amalga oshiriladi; Taksi chaqirish (keun-kun); Ertalab uyg'onish; yozishmalarni yetkazib berish; Turistik ma'lumotlarni taqdim etish; Tez yordamni chaqirish, birinchi yordam to'plamidan foydalanish (kecha-kunduz); Avtoturargohda joy band qilish (kecha-kunduz); O'z-o'ziga xizmat ko'rsatish xonasidan foydalanish (kunduzi); Kichkintoy karyolasi bilan ta'minlash (kunduzi); Teatr va konsert chiptalariga buyurtma berish (dam olish va bayram kunlaridan tashqari har kuni soat 10:00 dan 16:00 gacha); Mehmonxona kafesida stolni bron qilish; Ta'minlash mineral suv, xonada gigiena to'plamlari (kundalik); Avtomatik poyabzal porlashi. Mehmonxona to'lov evaziga qo'shimcha xizmatlarni taqdim etadi: Mehmonxonada bagaj va qimmatbaho narsalarni qabul qilish va saqlash qoidalariga muvofiq bagaj xonasida (kecha-kunduz) bagajni saqlash;

Mehmonxonada bagaj va qimmatbaho narsalarni qabul qilish va saqlash qoidalariga muvofiq bagaj xonasida (kecha-kunduz) bagajni saqlash; Mehmonxonada yuk va qimmatbaho narsalarni qabul qilish va saqlash qoidalariga muvofiq ma'muriyatning seyfida (kecha-kunduz) qimmatbaho narsalarni saqlash; Sauna xizmatlari (har kuni, saunaning ish rejimiga muvofiq); majlislar zali ijarasi; Idish-tovoqlar to'plamini ijaraga olish (kunduzi); Elektr choynak ijarasi (keun-kun); Choyshabni, sochiqni qo'shimcha almashtirish (kecha-kunduz); Faks xabarlarini qabul qilish (kecha-kunduz); Hujjatlarni nusxalash (kecha-kunduz); Hujjatlarni skanerlash (dam olish va bayram kunlaridan tashqari konferentsiya markazining ish vaqti bo'yicha har kuni); Pochta konvertlari, telefon kartalari va Wi-Fi texnologiyasidan foydalangan holda Internetga kirish uchun kartalar, kartalar sotish; Elektron pochtani qabul qilish (har kuni konferentsiya markazining ish vaqti bo'yicha, dam olish va bayram kunlaridan tashqari); Kichkina kiyimlarni ta'mirlash. Mehmonxona tomonidan taqdim etiladigan qo'shimcha xizmatlar: kiyimlarni quruq tozalash; Kiyimlarni yuvish va dazmollash; 1-qavat foyesida issiq ichimliklar bilan ta'minlash; Sartaroshxona xizmatlari; Valyuta ayirboshlash shoxobchalari xizmatlari; Kontaktli ko'rishni tuzatish bo'limi xizmatlari; stomatologiya xizmatlari, solaryum;

Kontaktli ko'rishni tuzatish bo'limi xizmatlari; stomatologiya xizmatlari, solaryum; Kafe-bar xizmatlari. Pullik qo'shimcha xizmatlarning ro'yxati va sifati mehmonxonaga berilgan toifa talablariga javob berishi kerak. Qo'shimcha xizmatlar juda keng assortimentga ega va rivojlangan turizm infratuzilmasi bilan umumiy daromadning 50% gacha bo'lgan qismini egallaydi. Eng keng tarqalgan: · Ekskursiya xizmati; · Gid-tarjimonlar xizmatiga buyurtma berish; · Barcha transport turlariga chiptalar sotishni tashkil etish; · Teatrlarga, sirklarga, kontsertlarga va hokazolarga chiptalar sotishni tashkil etish; · Mehmonlar iltimosiga binoan transport vositalariga buyurtma berish; · Taksi chaqirish; · avtomobil ijarasi; · Shahar restoranlaridagi joylarga buyurtma berish; · Gullarni sotib olish va yetkazib berish; · suvenirlar, otkritkalar va boshqa bosma mahsulotlarni sotish; · Oyoq kiyimlarini ta'mirlash; · Kiyimlarni ta'mirlash va dazmollash; · Kiyimlarni kir yuvish va kimyoviy tozalash; · Saunadan foydalanish; · Sartaroshxona xizmatlari; · Bufet, bar va restoranlar xizmatlari; · Konferents-zalni, majlislar zallarini ijaraga olish; · Biznes markaz xizmatlari.

Tegishli xizmatlarga quyidagilar kiradi: 1.suveren mahsulotlar, turistik belgilar bilan ta'minlash; 2. savdo, valyuta-kredit, axborot, kongress va boshqa xizmatlar; 3. aloqaning maxsus turlari xizmatlari, individual seyflar bilan ta'minlash va boshqalar. Maishiy xizmatlar mehmonlarning mehmonxonada qolish vaqtida yuzaga kelgan ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan. Shaxsiy xizmatlarga quyidagilar kiradi: 1. Shoshilinch yuvish va quruq tozalash; 2. shaxsiy buyumlarni ta'mirlash va dazmollash. 1.3 Xizmatta'minlashqo'shimchaxizmatlar Mehmonxona xodimlarining har biri mehmonda mehmonxona haqida yaxshi taassurot qoldirishga hissa qo‘shadi. Shu sababli, telefonda gaplashganda, shaxsan yoki yozma ravishda muloqot qilishda mehmonxona xodimlaridan mehmonlar va hamkasblar bilan o'zini "uslubda" tutish talab etiladi. "Uslub" g'oyasi quyidagi qoidalarga rioya qilish orqali amalga oshiriladi. Qo'shimcha xizmatlar mehmonxonaning ajralmas qismidir. Ushbu xizmatlarning assortimenti bo'yicha siz qaysi turdagi mehmonxonaga tegishli ekanligini ko'rishingiz mumkin. Xizmat ko'rsatishda nafaqat ularning miqdori, balki sifati ham muhimdir. Eng keng tarqalgan qo'shimcha xizmatlar: ekskursiya xizmati; gid-tarjimonlar xizmatlariga buyurtma berish; transportning barcha turlari uchun chiptalar savdosini tashkil etish; teatrlarga, sirklarga, kontsertlarga va hokazolarga chiptalar sotishni tashkil etish; mehmonlarning iltimosiga binoan transport vositalariga buyurtma berish; taksi chaqiruvi; avtomobil ijarasi; shahar restoranlarida joylarga buyurtma berish; gullarni sotib olish va etkazib berish; suvenirlar, otkritkalar va boshqa bosma mahsulotlarni sotish; Oyoq kiyimlarini ta'mirlash; kiyimlarni ta'mirlash va dazmollash; kiyimlarni kir yuvish va kimyoviy tozalash; saunadan foydalanish; sartaroshxona xizmatlari; bufetlar, barlar va restoranlar xizmatlari; konferents-zalni, yig'ilish xonalarini ijaraga olish; biznes markazi xizmatlari.