Mehnat unumdorligining mohiyati va uning korxona rivojlanishidagi oʻrni Reja: Mehnat unumdorligining xususiy yordamchi koʻrsatkichlari va ularni hisoblash

R↑-ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizasiyalash va avtomatlashtirish hisobiga ish vaqtini qisqartirish zahirasi;

Tk qoshimcha mehnat sarflari ular mahsulot ishlab chiqarishni kopaytirish bilan bogliq bolib, mahsulot ishlab chiqarish zahiralari manbai boyicha aniqlanadi. Bunda mazkur zahirani ozlashtirish uchun zarur bolgan ishlarning qoshimcha hajmi, mahsulot ishlab chiqarish normalari hisobga olinadi.

• Ortacha soatlik mahsulot ishlab chiqarishining ortish zahirasini ish kunining rejalashtirilgan davom etishiga kopaytirib, ortacha kunlik mahsulot ishlab chiqarishi boyicha ortish zahirasiga ega bolamiz.

Agar bu zahirani bitta ishchining rejalashtirilgan ish vaqti fondiga kopaytirsak, ishchilar ortacha yillik mahsulot ishlab chiqarishning osish zahirasini bilib olamiz.

Muayyan tadbir otkazish hisobiga mehnat unumdorligining ortish zahirasini (R↑Ptxi) ham quyidagi formula bilan hisoblab chiqish mumkin:

R↑PtxiqR↑IS%xm/100R↓IS%xi

• Bu yerda: R↓IS%x- muayyan tadbir o’tkazish hisobiga ishchilar yoki boshqaruv personali sonini nisbiy qisqartirish foizi.

3.Korxonada mehnat unumdorligini tahlil qilish

Korxonaning samaradorligini baholashda mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan mehnat resurslariga nisbati tavsiflaydigan mehnat unumdorligi kabi ko’rsatkichni unutmasligimiz kerak. Agar kompaniyaning rahbari ishlab chiqarish xarajatlarini minimallashtirishga harakat qilsa, yaxshi menejer investitsion resurslar bo’linmasiga, shu jumladan xodimlarning ish haqiga sarflangan mablag’lar bo’yicha maksimal daromad olishni qidiradi.

• Mehnat samaradorligini tahlil qilish siz ishlab chiqarish uchun mehnat xarajatlarining darajasini va dinamikasini baholashga,

Xodimlardan foydalanishni kengaytirish uchun kamchiliklarni va ehtimoliy zaxiralarni aniqlaydi hamda korxonaning ishchilaridan foydalanish samaradorligini oshirish istiqbollarini belgilaydi. Xodimlarning ish faoliyatini o’lchash uchun korxonalar maxsus ko’rsatkichlardan foydalanadilar.