Международное банковское право

3. Xalqaro valyuta jamg'armasining sub'ekti va yurisdiksiyaviy vakolatlari, qarorlar qabul qilish tamoyillari va ovoz berish tartibi

Har qanday xalqaro tashkilot muayyan maqsad va vazifalarni bajarish uchun davlatlar tomonidan tuziladi. Buning uchun unga ta'sis hujjatida mustahkamlangan qat'iy belgilangan sub'ekt va yurisdiktsiya vakolatlari beriladi. Tashkilotning faoliyati, agar u tashkilot vakolatiga muvofiq amalga oshirilsa, qonuniy hisoblanadi. Xalqaro tashkilotning vakolati uning tuzilmasini tashkil etuvchi organlarning vakolatlarida namoyon bo'ladi. Umumiy huquqiy ma’noda “kompetentlik” tushunchasi huquq va majburiyatlar majmuini ham, yurisdiktsiya sub’ektlari majmuini ham o‘z ichiga oladi.
Xalqaro huquqiy adabiyotlarda “xalqaro tashkilot vakolati” tushunchasining mazmuni turlicha talqin qilinadi. Uning eng aniq va to'liq ta'rifini G.I. Tunkin ta'kidlaganidek, "xalqaro tashkilot va uning organlari vakolatining ikki jihatini ajratib ko'rsatish kerak: tashkilot tomonidan boshqariladigan masalalar ko'lamini belgilaydigan sub'ekt vakolati va yuridik kuchini belgilovchi yurisdiktsiya vakolati. o'z predmeti vakolatiga kiruvchi ayrim masalalar bo'yicha tashkilotning aktlari" ^{[ 87 ]} . Davlatlar xalqaro tashkilotning yurisdiktsiyasiga tashkilot tashkil etilishidan oldin ular o'rtasidagi munosabatlar ikki tomonlama yoki ko'p tomonlama xususiyatga ega bo'lgan muayyan doiradagi masalalarni o'tkazadilar. Ta’sis shartnomasida mustahkamlangan ushbu masalalar doirasi xalqaro tashkilotning sub’ekt vakolatiga aylanadi va ta’sischi davlatlar nafaqat ushbu vakolatni belgilaydi, balki xalqaro tashkilotning turli organlari orqali uni amalga oshirish tartibini ham kelishib oladi.
oliy organi eng keng sub'ekt vakolatiga ega va tashkilotning umumiy siyosatini belgilash huquqiga ega bo'lib, bu bevosita uning ustavida qayd etilgan. Shunday qilib, San'atda. XVJ Nizomining XII moddasi Boshqaruvchilar kengashi XVJning har qanday ishlarini ko'rib chiqish huquqiga ega ekanligini aks ettiradi, XVJning boshqa organlari vakolatiga nizom tomonidan aniq yuklangan ishlar bundan mustasno. XVJ oliy organining bunday huquqiy pozitsiyasi o'zini juda oqlaydi, chunki u barcha a'zo davlatlar vakillari bo'lgan yagona organdir. XVJ Boshqaruvchilar kengashining predmetli vakolatiga quyidagi masalalar kiradi:

• 
  davlatni XVF a'zoligiga qabul qilish, har qanday davlatning a'zoligini to'xtatib turish va tugatish;
  
• 
  XVF byudjetidagi a'zo davlatlarning kvotalari o'zgarishi;
  
• 
  SDRlarni taqsimlash;
  
• 
  ijrochi direktorlar sonini oshirish yoki kamaytirish;
  
• 
  a'zo davlatlarning Ijroiya kengashi qarorlari ustidan bergan murojaatlarini ko'rib chiqish;
  
• 
  XVF byudjetini tasdiqlash;
  
• 
  XVF protsedura qoidalarini belgilash;
  
• 
  saylash (masalan,
  

Xalqaro valyuta va moliya qo'mitasi va taraqqiyot qo'mitasi);

• 
  XVF Nizomiga o'zgartirishlar kiritish;
  
• 
  XVFni xalqaro tashkilot sifatida tugatish (XVF Nizomining Ill, XXVI, XXVHI-m.).
  

ijro etuvchi organlarining vakolatlari , qoida tariqasida, oliy organlarning vakolatlaridan sezilarli darajada farq qiladi. Umumiy - ijro etuvchi hokimiyat organlari uning oliy organi sessiyalari oralig'ida tashkilot faoliyatining uzluksizligini ta'minlaydigan qoidadir (masalan, bu XVF Nizomining 3-moddasi, XII-moddasida ham ko'rsatilgan). XVJ Ijroiya kengashining sub'ekt vakolati juda xilma-xil masalalarni o'z ichiga oladi, xususan:

• 
  valyuta kurslarining umumiy rejimini belgilash;
  
• 
  berilgan kreditlarni qaytarish shartlarini o'zgartirish;
  
• 
  kreditni to'lash shartlarini o'zgartirish;
  
• 
  SDRdagi aktivlar bo'yicha foiz stavkasini aniqlash;
  
• 
  to'lovlar yoki to'lovlar stavkalarini belgilash;
  
• 
  oltinni sotish va oltinni XVFga to'lov sifatida qabul qilish;
  
• 
  mablag'larni umumiy zaxiralarga o'tkazish va umumiy zaxiralardan mablag'larni taqsimlash;
  
• 
  a'zo davlatlarning moliyaviy-iqtisodiy holati to'g'risidagi hisobotlarni nashr etish;
  
• 
  rasmiy SDR egalarini tayinlash;
  
• 
  rivojlanayotgan a'zo davlatlarga moliyalashtirishda yordam berish
  

to'lov balansi;

• 
  XVF boshqaruvchi direktorini tayinlash;
  
• 
  XVFning xalqaro tashkilot sifatidagi faoliyatini vaqtincha toʻxtatib turish (XVF Nizomining V, XII, XVIII, XX, XXVII moddalari).
  

Xalqaro tashkilotning har bir organining fan kompetensiyasi doirasi va mazmunini to'g'ri belgilash uning ichki tarkibiy birligini va tashkilot ichidagi mexanizmining uzluksiz ishlashini ta'minlaydi, bu esa pirovardida fan kompetentsiyasini amaliy amalga oshirish darajasiga ta'sir qiladi va shu bilan eng ko'p yordam beradi. xalqaro tashkilotning maqsad va vazifalariga erishishda to‘liq samaradorlik.
Xalqaro tashkilot organlari tomonidan qarorlar qabul qilish tartibi uning faoliyatida muhim o'rin tutadi va ichki tashkiliy mexanizmning ajralmas qismi hisoblanadi. Bu xalqaro tashkilotning huquqiy tabiati va funktsional maqsadini aks ettiruvchi ushbu mexanizmning eng harakatchan elementidir. Xalqaro huquq sub'ektlari sifatida xalqaro tashkilotlar mavjud bo'lgan davrda qarorlar qabul qilish tartibi sezilarli o'zgarishlarga duch keldi. Uning tarixi Millatlar Ligasida qarorlar qabul qilishda qo‘llanilgan, hozirda BMT Xavfsizlik Kengashi va mintaqaviy siyosiy tashkilotlarda qo‘llaniladigan yakdillik tamoyilidan boshlanadi ^{[ 88 ]} . Keyin uchta turga ega bo'lgan ko'pchilik ovoz printsipini eslatib o'tishimiz kerak : oddiy ko'pchilik (50% + 1 ovoz); malakali ko'pchilik (2/3 ovoz + 1 ovoz); yuqori malakali ko'pchilik (3/4 ovoz + 1 ovoz). Valyuta-moliyaviy xarakterdagi xalqaro tashkilotlarning oliy va ijro etuvchi organlarida ovoz berishda koʻpchilik ovoz berish prinsipi har uchala turda ham qoʻllaniladi. Ushbu qoida XVFga ham tegishli. XVF Nizomida koʻpchilik ovozning ikki turi belgilangan – 70% va 85% ovozlar. Ushbu “maxsus” ko‘pchilik Boshqaruv kengashi vakolatiga kiruvchi qarorlarga (kvotalarni o‘zgartirish, SDRlarni ajratish va h.k.), shuningdek, Ijroiya kengashi vakolati doirasida qarorlar qabul qilinganda qo‘llaniladi.