Mektepke shekem bilimlendiriw shólkemlerinde miynetti shólkemlestiriw formaları Reje

Mektepke shekem bilimlendiriw shólkemlerinde miynetti shólkemlestiriw formaları


Reje:

1. 
   Óz-ózine xizmet etiw, tapsırmalardı orınlaw, jeke tártiptegi miynet, qol miyneti, gezekshilik, jámáát miyneti.
   
2. 
   «Ilk qadam» mámleket oqıw dástúri tiykarında iskerlik oraylarında mektepke shekem jastaǵı balalar miynetin islew.
   

Miynet etiw bekkem túrde bolıp, onda barlıq balalar qatnassa hám úlkenler miyneti menen tanıstırılıp barılsa, ol tárbiya quralına aylanadı.

Mektepke shekemgi jastaǵı balalar tómendegi miynet túrlerine tartıladı: óz-ózine xızmet etiw, xojalıq-turmıslıq miynet, tábiyattaǵı miynet hám qol miyneti.
a) Óz-ózine xızmet etiw. Balalardı kishi jasınan baslap óz betinshe awqatlanıwǵa, juwınıwǵa, kiyiniw hám sheshiniwge, oyınshıqların jıynastırıp qoyıwǵa úyretiledi. Bul arqalı balalarda ózbetinshellilik, maqset penen háreket etiw qásiyetleri qáliplesip,balalar qollarınan kelgen jumıstı ózleri orınlawǵa úyrenedi. Usılay balada miynetke bolǵan qızıǵıwshılıq oyanadı, tártipli, intizamlı bolıwǵa, minez-qulıqqa úyretedi.
b) Xojalıq-turmıslıq miynetke balalar baqshada hám shanaraqta úyretiledi. Onın mazmunı túrlishe: bólme hám baqsha maydanshasın jıynastırıw, stoldı bezew, ıdıs-tabaqlardı jaylastırıw, chay ıdısların,quwırshaq kiyimlerin, mayda nárselerdi juwıw, sabaqqa kerekli materiallardı tayarlaw, son jıynastırıw h.t.b.
s) Tábiyattaǵı miynet. Ósimlik hám haywanlar, jıl máwsimleri, jansız tábiyat haqqındaǵı bilimler tiykarı, balalarda miynet súyiwshilik, tábiyatqa ǵamxorlı qatnasıǵın tárbiyalaw quralı. Sonday-aq topıraqtı egiwge tayarlaw,nál otırǵızıw, ósimlik hám haywanlardı kútiw sıyaqlı miynet ádet hám kónlikpelerin iyelep baradı. Usılardı ashıq hawada ótkeriw bala organizmin shınıqtıradı, olardın den sawlıǵın bekkemleydi.
d) Qol miyneti. Sabaq, oyınlarǵa, miynet iskerligi ushın zárúr bolǵan oyınshıq hám qurılmalardı tayarlaw boyınsha balalar miyneti bolıp tabıladı. Qol miynetin orınlaw arqalı bala nátiyjege erisedi- nárse, buyım payda etedi. Balalar jabıstırıw, boyaw, qırqıw, shege qaǵıw, tigiw hám soǵan uqsas miynet ádet hám kónlikpelerin iyelep aladı. Olarda dóretiwshilik, zeyinlilik, shaqqanlıq qásiyetleri ósedi.
Miynet iskerligi- hár túrli miynet protsesslerinen turadı. Miynet protsessi - miynet iskerligi nin ózine tán bir bólegi bolıp,onda miynet iskerliginin barlıq bólimleri,miynettin maqseti, material hám miynet quralları, nátiyjeni júzege keltiriw,maqsetke erisiw ushın sarplanǵan barlıq miynet háreketleri, miynet sebepleri hám miynet ónimi kózge taslanadı.
Balalardın miynet tárbiyasının wazıypaları:
1. Balalardı bolajaq miynet iskkerligi aldınan maqset qoyıwǵa úyretiw.
2. Miynet protsessin,miynet iskerligin ápiwayı jobalastırıwǵa úyretiw.
3. Ozini n jumıs ornın tayarlap alıwǵa, miynet mádeniyatına úyretiw.
4. Miynet ádet hám kónlikpelerine úyretiw.
5. Orınlanǵan miynettin nátiyjesi, sipatı hám áhmiyeti, qansha waqıtta orınlanǵanlıǵına qaray ózinin hám basqalardın isin durıs bahalawǵa úyretiw.
6. Miynet iskerligi sebeplerin qáliplestiriw.
7. Jámáátlik miynet iskerligi waqtında balalarda unamlı qarım-qatnaslardı qáliplestiriw.
Maqset qoyıw úlkenler usınǵan maqsetti qabıl etiwden baslap ózi óz betinshe maqset qoyatuǵın bolǵansha rawajlanıp baradı. Bunın ushın tómendegi lerge tiykarlanıw kerek:
- balalar miynet etiwden gózlengen maqsetti túsinip jetiwleri kerek. ne ushin?
-kútilgen nátiyjeni súwret, qurılma hám soǵan uqsas túrde kórgizbeli kóz aldına keltire alıw.
-jumıstın mólsherlengen waqıtta orınlanıwı.
-balalar kúshi jetetuǵın jumıstı islewi.
Miynet protsessin jobalastırıw tómendegilerdi óz ishine aladı:
Maqset qoyıw, miynet iskerligi ushın kerekli is quralların tayarlap alıw, qanday háreketlerdi qanday izbe-izlikte orınlaw kerekligin hám onnan kútilgen nátiyjeni anıqlap alıw, jumıs ornın jıynastırıw.
Nátiyje- miynet iskerliginin zárúrli bólimi bolıp, onı balalar sanalı túrde túsinip jetiwleri kerek. Nátiyjege erisiw balalarda miynet etiw ádetin, miynetsúyiwshilikti tárbiyalaydı,miynet háreketlerin sapalı orınlawǵa úyretedi.
Miynettin sebebi, yaǵnıy bala ne ushın miynet etiwdi biliwi kerek. Bul tómendegi jaǵdaylar tásirinde rawajlanadı:
1. Balalar miynetten keletuǵın nátiyjeni hám onın sotsiallıq áhmiyetin biliwleri kerek.
2. Balalar jasaǵan buyımlardan baqshada, shanaraqta paydalanıw kerek.
3. Balalardın sotsiallıq paydalı miynetin ámeliy jaqtan shólkemlestiriw.
4. Balalar miynetinin nátiyjesin, onın basqa adamlar ushın paydasın bahalaw.