Ámeliy jumíslar 1-ámeliy jumıs. Dán sapasın analiz qılıw. Sabaqtiń maqseti

Analiz ushın úlgiler tańlaw hám material tayarlaw. úlgi dáslepki toplam ulgilerinen bir bólimi tańlanadı. Dáslep, dán toplami kózden ótkeriledi hám onıń bir túrliligi anıqlanadı, sebebi úlgi alınatuǵın ónim muǵdarı onıń bir túrligi hám kólem dárejesine bay’lanıslı.
ú lgi materialın alıw ushın túrli dúzilistegi (konus, tsilindr hám qaltali) shuplar hám arnawlı úlgi alǵishlar qollanıladı (1-súwret). Konusli vagon shupı (1.1-súwret) shuplardıń tiykarǵi túri esaplanip, ıdısqa jaylaspaǵan toplamlardan úlgi materialın alıwda paydalanıladı. Usı shup konus formasindaǵi stakannan, qaltaqaq hám shtanǵadan ibarat. Stakan kólemi 150-180 ml. Shtanganıń tómengi tárepi qaltaqaqqa bekkemlengen, joqarı tárepi vintli rezbaǵa iye bolıp, oǵan ruchka yamasa qosımsha shtanga buralǵan boladı. úlgi materialın alıw ushın konusli shuptı jabıq jaǵdayda dán uyımına túsiriledi. Shtanganı kóteriwde shup qaltaqaǵı ahıladı hám stakan dánge toltırıladı. Soń shup alınadı hám stakandaǵi dán brezent yamasa qalta, tawar ústine tógiledi.
Qalta shupı qaltashıqlarǵa jaylasqan dánlerden úlgi alıwda paydalanıladı (1.2-súwret). Shuptiń ishki bóliminiń uzinlıǵı 20-30 sm, tutqıshı 10 sm átirapında. Dán shiǵiw tesigi diametri 1-2 sm. Shup aǵash qaqpaqta saqlanadı.
Cilindrli shupta 2 latun trubashalar bir-birine ornatılǵan. Ishki trubasha kameralarǵa bólingen (5.3-súwret). Ishki, sonday-aq sırtqı trubashalar ishki trubashadaǵi kamera muǵdarına durıs keletuǵin bir tárepleme tesiklerden ibarat. Ishki trubasha aǵash ruchka menen tamamlanadı. Onıń járdeminde trubasha aylandirip turiladı. úlgi materialın alıwda shup jabiq jaǵdayinda dán qırmanına túsiriledi. Sońinan ruchka járdeminde ishki trubashanıń tesikleri sırtqı trubasha tesiksheleri menen durıs kelgeninshe aylandırıladı. Shup dán
menen tolǵanınan soń rushka qarsı tárepke burıladı hám tesiksheler jabıladı.
Keyin shup alınadı hám ondaǵı dán aldınnan tayarlap qoyilǵan qalta mataǵa yamasa brezentke tógiledi. Cilindrli shuptiń qolayliǵi sonda, oni qollanıw waqtında bir waqıttiń ózinde dám uyumınıń bir neshe qatlaminda úlgi bóleklerin alıw múmkin, biraq bul kameralardı jabiwda dánlerdi kesiw jaǵdaylari júz beredi, bul bolsa óz jolinda úlgide urilǵan dánler payıziniń kóbeyiwine sebep boladı.
Konus shuplari járdeminde úlgi bólegin alıwda tómendegi qaǵiydalarǵa boysiniw zárúr: úlgi bólegi dáslep joqarı qatlamnan, soń ortanǵi hám eń keyingi gezekte tómendegi qatlamnan alınadı.
Avtomshinadan dánniń úlgi bólegi kuzovtiń tórt nuqtasınan alınadı, alıniw nuqtalari kuzov shetinen 0,5 metr uzaqlıqta bolıwı shárt. úlgilerdi joqarı qatlam hám kuzov qáddine jaqın jerden, yamasa qırmanniń pútkil tereńliginen (shuptiń dúzilisine qarap) alınadı. úlgi bólekleriniń ulıwma awırlıǵı 1 kg nan kem bolmawı kerek.
Hámme nuqtalardan alınǵan úlgilerdi erkin alıw múmkinshiligin beretuǵin vagonlarda eki kósherli úskene menen vagonlardan 5 nuqtasınan: 4 múyeshinen (50-75 sm aralıqta) hám vagonniń ortasınnan (A sızılma) alınadı. Hár bir nuqtada bólekleri qırmanniń úsh qatlaminda: joqarı qatlaminda 10 smge shekem tereńlikte, ortanǵi qatlamda qırmanniń sháma menen yarimina jaqın tereńlikte hám vagon qaddinen alınadı. Tórt kósherli vagonlarda úlgi bólekleri dán qırmani ústinen 11 nuqtada, yaǵniy vagonniń qaltatal diwallarınan (4 nuqtadan) hám 3 nuqtada vagon ortasınan úsh qatlamda alınadı (B sızılma.)



A sızılma B sızılma

úlgi bólekleri vagondi bosatıwdada, júklewdegi sıyaqlı usıllarda alınadı. Júklew yamasa bosatıwda úlgi bólekleriniń ulıwma awırlıǵı 2 kósherli vagonlarda 2 kg, 4 kósherli vagonlarda bolsa 4,5 kg átirapında bolıwı shárt.

Saqlaǵish yamasa qırmanlardan dándi vagonlarǵa júklewde úlgi bólekleri túsip atırǵan aǵim aralaspasınan, oni mexanikalıq úlgi alǵish yamasa arnawlı shómish penen kesip ortasınan alınadı (1.4-súwretke qaralsin). Bir tegis araliǵinda sonday esapta belgilenedi, bir tonna aralasip atırǵan dánnen alınatuǵin úlgi bólegi 0,1 kg nan az bolmawı kerek.
Saqlaǵıshlarda 1,5 metr biyiklikte saqlanatuǵın qırmanlarda úlgi bólekleri vagon shupı menen: úlken biyiklikte bolsa buralıp, shtangalı konus shupı járdeminde alınadı. Usı nuqtalardan úlgi bólekleri joqarıdan, yaǵnıy qırman qáddinen 10-15 sm tereńlikte, ortanǵı hám tómende bolsa vagon túbine jaqın jerden alınadı. Hár bir sekciyadan alınatuǵın úlgide bólimleriniń ulıwma awırlıǵı 2 kg átirapında bolıwı kerek.
Idısta jaylasqan dán toplamlarınan úlgileri awızı sótilgen qaltalardan konus shupı menen qaltaniń joqarı, ortanǵı hám tómengi jerinen alınadı. Awızı tigilgen qaltalardan úlgi bólekleri qalta shupı menen bir múyeshinen alınadı. úlgi bólekleriniń alınatuǵın muǵdarı qaltalar, dán toplaminiń kólemine baylanıslı. Eger qalta sanı 10 bolsa hár eki qaltatıń birinen, 10 nan 100 qaltaqa shekem - 5 qaltatan +5% toplamdaǵı qalta muǵdarınan 10 qalta +5% úlgi alınadı.