Men o’zim Konsepsiyasining vujudga kelishi
Download 53.29 Kb.
|
UCH YOSH INQIROZI.
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2.1. Bolalarning rivojlanishi va ruhiyatidagi 3 yosh inqirozi.
22.19 guruh talabasi TO’XLIYEVA HILOLAXON UCH YOSH INQIROZI. REJA: 1.3 yoshli inqiroz davrida “Men o’zim Konsepsiyasining vujudga kelishi” mavzusinig dolzarbligi va ahamiyati. 2. Bitiruv malakaviy ishining maqsad va vazifalari. 3. Bolalarning rivojlanishi va ruhiyatidagi 3 yosh inqirozi. 4. Ilk bolalik davri inqirozi, “Men o’zim Konsepsiyasi” Kirish.
Mazkur bitiruv malakaviy ish hozirgi kunda Yosh davrlarni o‘rganish muhim hisoblanadi, chunki har bir Yosh davrining o‘ziga xos xususiyatlari mavjud, ularni to‘g‘ri tahlil qilinsa va ularga to‘g‘ri maslahatlar berilsa kelajakda narkomaniya, fohishabozlik, turli og‘imlarga kirib ketish, har xil kasalliklarni oldini olish ko‘nikmasini hosil qilgan bo‘linardi, shuning uchun ham bu fan sohasi dolzarb hisoblanadi. Innovatsion ta’lim texnologiyalari, Yosh va pedagogik psixologiya fanining mazmun mohiyati, tarkibiy tuzilishi, Yosh davrlar psixologiyasi, pedagogik psixologiya, turli Yosh davrlarda psixologik o‘zgarishlarni yuzaga kelishi, pedagogik psixologiya qismida esa o‘qituvchi, ta’lim, tarbiya psixologiyalari batafsil yoritilgan bo‘lib, oliy ta’lim muassasalaridagi o‘quv-tarbiya jarayoninni tashkil etishga qo‘yilayotgan zamonaviy talablar asosida mashg‘ulotlarni tashkil etish metodikasi noan’anaviy ishlanmalar orqali keltirilgan. Yosh davrlariga oid qonuniyatlar, omillar hamda sabablar, ularning rivojlanish va shakllanishining mohiyati hamda tuzilishini aniqlash. Yosh davrining shakllari va tiplari, muammoga oid biologik, psixologik va nazariy yondoshuvlarning tahlili, uning profilaktikasi, psixodiagnostikasi hamda psixokorreksiyasi xususiyatlarining o‘ziga xosligi haqidagi nazariy va amaliy bilimlar bilan qurollantirish. Statistik adaptatsion yondoshuv, normaning negativ mezonlari, madaniy reletivizm, rasmiy yondoshuvni shakllantirishdan iborat. Fanning vazifalari – talabalarni yoshga oid psixologiya fanining nazariy asoslari va inson taraqqiyoti qonuniyatlarini tadqiq etish uchun amaliy materiallar bilan qurollantirish. Taraqqiyot psixologiyasining nazariy asoslarining talabalar tomonidan ongli ravishda o‘zlashtirilishi; mazkur fan amaliyoti bilan tanishish; mustaqil bilim olish muhimligini anglash. “Yosh davrlar psixologiyasi” bo`yicha talabalarning bilimiga, o`quviga, ko`nikmasiga qo`yiladigan talablar. Psixologiya fanlar tizimi tuzilishi, ularning rivojlanish istiqbollari haqida; Psixologik tadqiqotlarni tashkil etish, o‘tkazish metodlari va uning vositalaridan foydalana olish; Umumiy psixologiyaning tizimlari, tamoyillari, mexanizmlari, kategoriyalari haqida tasavvurga ega bo‘lishi; Psixologiya nazariyasi va metodologiyasi aloqalar tizimlar, kategoriyalar, mexanizmlar, qonuniyatlar, asosiy holatlar; Insonlarning ish qobiliyatini oshirish va funksional holati optimallashtirishni bilishi va ulardan foydalana olishi; Turli xil hayotiy vaziyatlarda shaxsni o‘rganishda umumiy psixologiyaning har xil usullarini qo‘llash; Psixologik, ijtimoiy-etnik va Yosh pedagogik tadqiqotlarning metodlarini qo‘llash; Shaxsning bilish jarayonlari xususiyatlari, uning shaxslilik xususiyatlarini shakllantirish vositalarini qo‘llash ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak. 1.2. Bitiruv malakaviy ishining maqsad va vazifalari. Bolalardagi 3 yil inqirozi - Barchamiz, kattalar, uni bir marta yengib chiqamiz. Bu bizning hayotimizning eng muhim burilish nuqtalaridan biri edi, hatto kimdir uni aniq ifoda qilmagan bo'lsa ham. Uch yillik inqiroz - bu bizning farzandlarimiz o'tishi kerak bo'lgan rivojlanish davri. Biz ushbu hodisaning o'ziga xos xususiyatlaridan xabardor bo'lsak, farzandlarimizga imkon qadar qisqa vaqt ichida va eng kichik yo'qotish bilan yordam berishimiz osonroq bo'ladi. Bir bolada 3 yil ichida yuzaga keladigan inqiroz 2,5 yil ichida boshlanishi mumkin, boshqalari esa faqatgina to'rt yoshga to'lgan inqirozga duch keladilar. Barcha hollarda uning paydo bo'lishi sabablari bir xil: chaqaloq jismonan va aqlan zaiflashadi. U atrofidagi dunyoni ta'sir qilishi mumkinligini tushunadi va unga yoqadi. U nafaqat jonsiz narsalarni kashf etish, balki atrofidagi odamlarning xatti-harakatlarini o'rganish uchun ham jalb qilingan. Bola o'zini mustaqil shaxs deb hisoblaydi va o'z qarorlarini qabul qilishga intiladi. Ya'ni o'zingizning o'zingiz qilmoqchi bo'lgan narsalarni qilmang, lekin u buni qilish yoki qilmaslik haqida qaror qabul qilishi kerak. Muammo shundaki, ko'pgina istaklar chaqaloqning haqiqiy qobiliyatiga mos kelmaydi. Bu ichki ziddiyatga olib keladi. Bundan tashqari, bola doimiy ravishda kattalar tomonidan himoya qilinadi va bu tashqi nizo keltirib chiqaradi. Uch yillik inqiroz belgilari Barcha bolalar uchun bu muhim nuqta boshqacha. Bu mutlaqo e'tiborsiz bo'lib qoladi. Lekin tez-tez shunday qilib, ota-onalarga o'z sevgilisining o'rnini almashtirgani ko'rinadi. Psixologlar 3 yil inqirozining bunday belgilari bilan ajralib turadilar: Bolaning o'zi nima qilishni bilmasa ham, hamma narsani qilishga intiladi. Ota-onalar tez-tez bolaning o'jarligining namoyon bo'lishiga duch kelishadi. U oqsoqollarning barcha dalillariga ziddir. Va u juda ko'p narsaga muhtoj bo'lgani uchun emas, balki u aytganidek bo'lgani uchun emas. Bola ba'zan ota-onaning irodasiga emas, balki o'z irodasiga qarshi ham harakat qiladi. U xohlamaganligi uchun emas, balki u haqida so'ralganligi uchungina so'rovlarni bajarishni rad etadi. Bola ota-onalarning bosimiga javoban "isyon ko'tarishi" mumkin. «Riot» agressiya yoki isteriya ko'rinishida namoyon bo'ladi. Bolaning ko'z o'ngida uning sevimli o'yinchoqlari (hatto ularni urib tashlashlari mumkin), hatto qarindoshlari ham (ular ota-onasiga urib, ularga baqirib yuborishlari) mumkin. Bir bola despotizmni mashq qilib, o'z oilasini xohlagan narsani qilishga majbur qiladi. Inqirozni qandayy engib o'tish 3 yil? Inqiroz sabablari va uning ko'rinishlarini ko'rib chiqib, inqirozni 3 yil davomida qanday qilib saqlab qolish mumkinligini tushunish mumkin. Bu vaziyatda ota-onalar uchun eng muhim narsa bolaning yomon ishlariga e'tiborini qaratmaslik yoki uni namoyishkorona «urish» uchun harakat qilishdir. Lekin ruxsat berish ham bo'lmasligi kerak. Agar bola o'z hayotini isteriya va shantaj bilan bajara oladigan xulosalar chiqarib yuborsa, bu juda yomon bo'ladi. Bolani bezovta qiladigan haqiqiy muammolardan sizni manipulyatsiya qilishga urinib ko'rishni o'rganing. Bola tajovuzni ko'rsatsa, diqqatini boshqa narsaga almashtirishga harakat qiling. Agar bu yordam bermasa - o'zingizning e'tiboringizni boshqa narsalarga o'tkazing. Yuzingizda "tomoshabinni" yo'qotib, chaqaloq tezroq "sovib" ketadi. Ehtimol, uch yoshli bolaning ota-onasi uchun eng muhimi bolaning yomon xulqidan ko'proq azob chekayotganini anglashdir. Keraksiz darajada qattiq ota-onalar odatda itoatkorlik bilan kamtarona, kuchsiz kishilarga kamdan-kam odamlarni tarbiyalashadi. Har doim muntazam ravishda sevgingizning cho'g'ini eslatib turing. Siz tanlagan strategiyadan turib, u o'z faoliyatini davom ettiradimi yoki maqsadga erishishda qat'iyatli bo'lishiga bog'liq. O'zingiz xohlaganingizdek, bu kabi bolaga o'xshab, boshqalar bilan (shu bilan birga) o'zingizni tuting. II. Asosiy qism. 2.1. Bolalarning rivojlanishi va ruhiyatidagi 3 yosh inqirozi.Download 53.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling