Reja: - 1. Menejer: tushunchasi, shaxsiy va ishga doir sifatlari, vazifalari.
- 2. Rahbarlik uslublarining mazmuni.
- 3. Ishga doir etika va etiket. Menejerning imidji. Imidj tushunchasi.
Menejer - Menejer-bu maxsus tayyorgarlik ko‘rgan boshqarishning sir-asrorlari qonun-qoidalarini chuqur biluvchi malakali mutaxasisdir. Menejerlar yollanma boshqaruvchilar bo‘lib aholining alohida ijtimoiy katlamini tashkil etadi.
- Kompaniya firma, korxona, bank, moliya
muassasalarining ijroiya hokimiyatga ega bo‘lgan boshqaruvchi, direktor, rahbar, mudir, ma’muriy boshqaruvchi kabilarning barchasi ham menejerlar deb yuritiladi.
- Boshqaruv pog‘onasiga qarab
menejerlar ham uch toifaga bo‘linadi.
- Yuqori pog‘onadagi menejerlar.
- O‘rta pog‘onadagi menejerlar.
- Quyi pog‘onadagi menejerlar.
- Boshqaruv uslubi - bu boshqaruv jarayonida kelib chiqadigan muammolarni hal qilish usullari, yo‘llari majmuasidir.
•
Ish uslubi - bu boshqaruv funktsiyalarini
samarali bajarish masqadida biror bir
organning yoki rahbarning bo‘ysinuvchilarga aniq va nisbatan barqaror ta’sir ko‘rsatish usuli va yo‘llari majmuasidir. Masalan:
- mamlakat boshqaruv organlarining ish uslubi;
- vazirlik, qo‘mita, hokimiyatlarning ish uslubi;
- sud, prokuraturalarning ish uslubi;
- korxona, tsexlarning ish uslubi;
- ayrim rahbarlarning ish uslubi va hokozolar.
- Rahbarning ish uslubi - bu boshqaruv jarayonida u yoki bu masalalarni hal qilishda uning o‘ziga xos yondashishidir. Rahbar qaror qabul qilganda, uning bajarilishini tashkil etganda va qo‘l ostidagi kishilar ishini nazorat qilganda u o‘z vazifalariga muvofiq ish ko‘radi.
•
Biroq har bir rahbar bunda o‘ziga xos ravishda,
boshqaruv jarayonida o‘zi uchun mos bo‘lgan, o‘z rahbarlik
uslubini belgilaydigan usullar bilan xarakat qiladi. Mutlaqo bir
xil ikki kishi bo‘lmaganidek, rahbarlikda ham mutlaqo bir xil
uslub yo‘q. Rahbarlik uslubi rahbarlarning o‘z qo‘l ostidagilari bilan aloqasida, ularning o‘zaro munosabatlarida tarkib topadi.
3. Ishga doir etika va etiket. Menejerning imidji. Imidj tushunchasi.
•
- Rahbarlik fazilatlari to‘g‘risidagi Gippokrat fikrlari: “Sangviniklar”, “Flegmatiklar”,
“Xoleriklar”, “Melanxoliklar”.Rahbarga quyiladigan talablar. Fazilat-bu ijobiy xislat, yaxshi sifat yoki xususiyatdir. Kishilarda fazilatlarning turlicha bo‘lishi hamda har xil xulq- atvorlar insonning badanida aylanib yuradigan suyuq moddalarga ko‘p jihatdan bog‘liq ekanligi tajribada kuzatilgan. Sangvinik - Singviniklar tuyg‘u (jo‘shqin) xususiyatlari bilan ajralib turadi. Ular:
- yangi kishilar bilan tez til topishadigan; bir ish turidan ikkinchi ish turiga tezda ko‘niqadigan;bir turda bajariladigan ishlarni
yoqtirmaidigan;yangi sharoitga osonlik bilan
o‘rganadigan;xushchaqchaq;harakatlari shiddatli;nutqi tez;kelajakka ishonch bilan
qaraydigan;so‘zini aniq va ma’noli qilib, imo ishoralar bilan gapradigan kishilardir.
- Flegmatiklar chidamliligi, matonati, o‘zini tuta bilishi bilan ajralib turadi.
- Gippokratning fikricha, agar kishi tanasida za’faron safro ustun tursa, bunday kishi tezkor, qa’tiy-harakatchan bo‘ladi. Bu toifa kishilarni Gippokrat xoleriklar (qoni qiziq kishilar) deb atagan. qadimgi yunonchada safroni “xoley” deyishgan.
Xolerik - Xoleriklar – ko‘tarinki ruhda ishlay oladigan, qarshiliklarni enga oladigan kishilar bo‘lib, ularning ishlash zavqi kayfiyatining bo‘zilishi bilanoq tez o‘zgarishi mumkin. Ular serjahl, o‘zini yaxshi ko‘radigan, tez gapiradigan odamlar bo‘lib, ular boshqalardan gapining ohangi o‘zgaruvchanligi bilan ajralib turadilar. Xoleriklarning vazminlik darajasi xuddi singviniklarnikidek bo‘ladi. Rahbar va boshqa kishilarga nisbatan o‘zini to‘g‘ri tutadi.
Melanxolik - Melanxoliklar: o‘ta ta’sirlanuvchan xususiyatga ega;tez toliqadigan va o‘ziga ishonmaydigan;tashvishsiz, lekin jo‘da sezuvchan;nihoyatda arazchan;juda oz kuladigan;faolligi sust, tortinchoq, kam g‘ayrat;arzimagan sabablarga ko‘zlaridan yosh oqib ketaveradigan;yangi kishilar bilan qiyinchilik bilan til topishadigan kishilardir.
- Rahbarning sifat xislatlarini belgilovchi mezonlar ko‘p. Biroq qo‘yidagi ijobiy xislatlar ular orasida a’lohida mavqega ega:
•
Dovyuraklik – bunday rahbarda mardonavorlik,
botirlik, dadillik mavjud bo‘ladi. Ular omadsizlikdan qo‘rqmaydi. qo‘rquv ularni jasoratga chorlaydi va
zafarlarga olib keladi. xar bir yangi harakatni taraqqiyotga va hayotiy tajribalarga erishtiradi.
- Sabrlilik – bunday rahbar muvafaqiyatga birdaniga
erishishi mumkin emasligini yaxshi tushinadi. Unga
faqat bardosh va sabr-toqatli bo‘lib, sabot-matonat bilan qiyinchiliklarni engish orqali erishish mumkinligini
biladi. Chidam, sabr to‘g‘risida Abdullo Avloniy shunday degan edi:
- Sabr shunday bir kuchli narsadirki, g‘azabni shijoatga,
kattalikni tavoze’ga(kamtarlikka) yomonlikni
yaxshilikka aylantirmakka quvvati etar.
E’tiboringiz uchun raxmat!
Do'stlaringiz bilan baham: |
