Mental tests. Bular bilan birgalikda quyidagi turlar ham ishlatiladi: lchaydigan testlar

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Aybdorlik hissini aniqlash metodikalari. Miokenetik psixodiagnostika metodikalari
AYBDORLIK HISSINI ANIQLASH METODIKALARI. MIOKENETIK PSIXODIAGNOSTIKA METODIKALARI
Reja
1. aybdorlik hissni aniqlashga oid yondoshuvlar.

2. Intellektning oproq tarafdorlarini topayapti, Piaje (Piaget) uchun intellekt mohiyati muhit bilan organizmni moslashuvi, rivojlanish esa bundan ham kolishi demakdir. Vernon (Vernon) shaxsning intellekti, uning xulq-atvorining egiluvchanligi va murakkabligi, hayot davomida shakllangan xulqiga mosdir, deb tariflab boliqlik oddiy moslashuv emas, balki faol harakatdagi bogIntellekt tushunchasi individning faol harakatlari va ozaro aloqalari samaradorligi oqibatida belgilanadilumot olishga bo natija emas, balki jarayondir. Bu yuzadan muhokama qilingan masalalarning barchasi nazariy xarakterga ega. Bizni esa avvalo intellektni olchovlarini aniqlash imkoniyati paydo bolmasin bu fikr metodologik tamoyil va kelajak uchun ahamiyati kattadir.

Shunday qilib, intellekt testlar asosida ozi nima?
Shuni tatish joizki, testlarning kuchli sinfi ongni ozimizning va xorij adabiyotlarida ham quyidagi iboralar ishlatiladi: omma va kollaydigan intellekt testlari (mental tests). Bular bilan birgalikda quyidagi turlar ham ishlatiladi: lchaydigan testlarumumiy intellekt testlariumumiy qobiliyat testlarilchash, qobiliyatni olingan va bugungi kunda bu kabi yangi klassifikasiyalarga ehtiyoj yozlar klassifikasiyasi testi) va noverbal (masalan, Raven matrisalari). Bundan tashqari, intellekt testlari individual (masalan, Veksler shkalasi) va guruhiy (masalan, Alfaning harbiy xizmat testi)ga botilgan turli xil testlardan tashqari, spesifik populyasiya testlari gohida ajralib turadi. Bu testlar chaqaloqlar, jismoniy nosoglinuvchilar uchun moldi.

Psixodiagnostika tarixidan malishicha, psixometrik intellekt bugungi kunda ikki maktab: ingliz va AQSh maktabi namoyondalari ishlarida korganuvchi testlarda umumiy baholash har xil mashqlarga qarab oliq va boglmagan guruhiy test mashqlarini bajaradilar. Oxirgi ora intellekt davom etuvchi va krisstallashgan (maktab miqyosida, umumiy intellekt testlarini tan oluvchi) bolchaydi.





Spirmen tadqiqotlarida bir guruh har xil koliq va bir qobiliyatni aniqlaydi. Buni guruhiy omillar deb nomlashdi va ular barcha qobiliyat koproq yoki kamroq chegaralangan guruh testlar uchun umumiydir.

Shu asosda ingliz psixologi Vernon intellektni tabaqalanish nazariyasiga oshdi. Eng yuqorida bosh omil turadi (Spirmen tomonidan ochilgan), undan solim (v:ed) va amaliy-





Inson qobiliyatini tabaqalash va poguni guruh omillariga berishadi.

Bunga amerikalik psixolog Kellining (1928) asari asos soldi, bu asarda u Spirmenni nazariyasini tanqid qildi.

Testlar orasidagi aloqalarni guruh omillari: atrofiy munosabatlar, sonlar bilan operasiyalar, eslash va fikrlash tezligidir. Kellini davomchilaridan biri Terstoun boSodda tuzilmalchovlarini aniqlaydi.
Amerika psixologi Gilford (Guilford)ning nazariyasida omil intellekt modelining tasdiglchovga va ularni bir-biriga nisbatiga otkazilgan intellektual operasiyalar turi va undan hosil bolchovini besh xil turdagi operasiya orqali asoslashga harakat qilgan va ular quyidagilar:

• 
  ma (C);
  
• 
  eslab qolish (xotira) (D)
  
• 
  konvergent fikrlash (berilgan ma (N)
  
• 
  asoslangan xulosa chiqarish va baholash (ma (E).
  

Mutaxassislarning fikricha, ikkilamchi o berilgan atamalarni mazmun va mohiyati izohlash orqali aniqlanadi. Unga ko (F);

ramziy (M);

xulq-atvorli lishi mumkin.

^{5.1-rasm. Intellektning Gilford modeli}
Uchinchi olum intellektual operasiyani konkret mazmunga qolgan hosiladir.
Natijalar quyidagi alohida elementlar:

• 
  birliklar (C);
  
• 
  munosabatlar (S);
  
• 
  transformasiyalar (I) kabi koladi.
  

ADABIYOTLAR

1. 
   Bolotova A.K. Prikladnaya psixologiya: Uchebnik dlya vuzov / A.K. Bolotova. 382 s.
   
2. 
   Burlachuk L. Psixodiagnostika. quv qo T.: , 199 Ekonomicheskaya psixologiya T., TGEU. 2005.
   
3. 
   Psixologicheskaya diagnostika: Uchebnoye posobiye / Pod red. K.M.Gurevicha, Ye.M.Borisovoy. 2-ye izd., ispr. ruzalar matni. T., TDIU. 2005.
   

http://fayllar.org