Metall va qotishmalarning mikroskopik tahlili Ishdan maqsad

m

 =a x a = a

2

 , agar  a, a deb olsak 

  

         a 

                   a       

3.  Yuza birligiga to’g’ri keluvchi donachalar soni. 

                       n

0

 = n

o’r

 : S

mak

 [ dona/mm

2

]            (2) 

 

va o’rtacha donachalar yuzasi: 

                     F = S

mak

 : n

o’r

 [mm

2

/dona]                 (3) 

 

 Xisoblanadi. 

4.  Xisoblashlar natijasi  1-jadvalga yoziladi. 

 

 

Sal’tikov  usuli 

    

   Bu usulda silliqlangan sirt yuza birligiga to’g’ri kelgan donachalar sonini 

aniqlash uslubi o’zgacharoq bo’ladi.  

   Ob’ektivning jilosiz shishasida chizilgan kvadrat oralig’iga to’g’ri kelgan tugun 

nuqtalar (3 ta donachaning to’qnashgan nuqtalari) soni aniqlanadi. Bunda kvadrat 

tekisligidagi donachalar soni:  

 

                                            N = 2n  

 

munosabatdan aniqlanadi.  

  Hisoblashni osonlashtirish uchun mikroskop kattalashtirishini shunday 

tanlanadiki, bunda kirish maydonida 10-15 tuguncha nuqtalar bo’lsin. Shunda  n

o’r

– 

ni aniqlash uchun hisoblangan tugunlarning umumiy soni 50 tadan ko’p 

bo’lmasligi kerak. Shundan so’ng, n aniqlangach  S

mak

 , n

0

  F kattaliklarning 

qiymatlari (2), (3), ifodalar Djeyfris usuli bo’yicha aniqlangandek hisoblab 

chiqariladi. 

     Saltikov usuli bo’yicha hisoblangan natijalar 2- jadvalga yoziladi.