Metallar, ularning tabiatda uchrashi Kimyoviy xossalari. Olinishi. Titan, sirkoniy va gafniyning xossalari

Bu reaksiyalar natijasida fobjk va toza bulmagan titan xosil buladi. Uni maxsus usullar bilan tozalab, vakuumda yoki inert gaz atmosferasida qayta suyuqlantirib

• Bu reaksiyalar natijasida fobjk va toza bulmagan titan xosil buladi. Uni maxsus usullar bilan tozalab, vakuumda yoki inert gaz atmosferasida qayta suyuqlantirib
• yaxlit titan metali olinadi. Sirkoniy va gafniy ham xuddi ana shu usullarda olinadi.
• Nixryatda toza titan va sirkoniy olish uchun TiJ4 va ZrJ4 volfram sim yordamida qattiq. qizdirib parchalanadi:
• TiJ, ->Ti + 2J2
• Ilmenit va titan magnetitdan (shuningdek, temir bilan rutil aralashmasidan) ferrotitan olinadi; bu kotishmaniig tarkibida 10—25% Ti buladi. Bu reaksiyada qaytaruvchi sifatida komir yoki alyuminiydan foydalaniladi.

Titan, sirkoniy va gafniyning xossalari

• Bu metallar atomlari zich joylashgan geksa-gonal sistemada kristallanadi. Lekin temperatura kuta-rilganda polimorf uzgarish vujudga kelib, kristall pan-jarasi xajmiy markazlashgan kubga aylanadi. Bu xrdisa Ti uchun 880°S da, sirkoniy uchun 865°S da va gafnii uchun 1700°S da sodir buladi. Shunga kura, bu elementlarning xar kaysisida a- va r-shakl u^garishlari ma’lum.
• Gafniyning solishtirma massasi sirkoniynikidan 2 marta ortik., buning sababi shundaki, D. I. Mendeleyev-ning davriy sistemasida gafniy lantanoidlaridan ke-yin keladigan birinchi element bulib, uning fizik xos-salariga «lantanoid kirishim» uz ta’sirini ko’rsatadi.

Bu uch metall kattik bulishi bilan birga yaxshi mexa­nik fazilatlarga xam ega. Ti va Zr xossalari bu metallar-ning -tozaligiga, kristall panjarasining tuzilishi va boshka sabablarga boglik.

• Bu uch metall kattik bulishi bilan birga yaxshi mexa­nik fazilatlarga xam ega. Ti va Zr xossalari bu metallar-ning -tozaligiga, kristall panjarasining tuzilishi va boshka sabablarga boglik.
• Kimyoviv xossalari. Ti, Zr va SH lar odatdagi tempera­turada juda kuchsiz kaYtaruvchilardir. Bu metallar xar kan-day sharoitda xam korroziyaga chidamli. Ularning kayta­ruvchi sifatidagi aktivligi temperatura kutarilganda ortib ketadi. Masalan, Ti u^zining suyuklanish tempera-turasida eng aktiv metallar katoriga utib oladi. Bu ele-mentlar uz birikmalarida asosan t?rt valentli buladi, lekin ular ikki va uch valentlik xrlatlarini x.am namoyon kiladi. Ti, Zr va Hf elementlari inert gazlar, ishkoriy va ishkrriy-yer metallardan tashkari barcha oddiy modda-lar bilan reaksiyaga kirishadi.