Metallarning elektrokimyoviy kuchlanishlar qatori. Standart elektrod potensiallari

Zn — 2ē = Zn²⁺
u elektronlar tashqi zanjir (sim) orqali mis elektrod (katod)ga o ‘tadi va ular erit­madagi mis ionini qaytaradi:
Cu²⁺ + 2ē = Cu
Oksidlanish jarayoni sodir bo‘layotgan elektrodni anod, qaytarilish jaray­oni sodir bo‘layotgan elektrodni katod deb ataladi.
Yuqoridagi ikkala jarayonni birlashtirib yozsak:
Zn + Cu²⁺ = Zn²⁺ + Cu
Shu oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi hisobiga elektrodlarni birlashtirgan sim orqali (tashqi zanjir) elektronlar rux elektroddan mis elek­trodga, ichki zanjir (U -simon naycha) orqali sulfat ionlari CuSO₄ li idishdan ZnSO₄ li idish tomon harakat qiladi. Tashqi zanjir ulangan bo‘lganda rux elektrod asta-sekin eriydi, mis elektrodda eritmadan qayta­rilgan mis ajraladi.
Kimyoviy jarayonning molekular tenglamasi:
Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Elektr yurituvchi kuch — (EYUK)

Har qaysi elektrodda sodir bo‘layotgan jarayonning oksidlanish- qaytarilish potensiallarining ayirmasi galvanik elementning EYUK ni tashkil etadi [(E° (musbat) — E°(manfiy): EYUK = 0 ,3 4 —(0,76) = 1,1 V.

Shu tarzda boshqa galvanik sistemalarda EYUK ni hisoblash mumkin:
EYUK=E0Ag+/Ag–E0Mg+2/Mg=EYUK=EAg+/Ag0–EMg+2/Mg0=
=0.80–(−2.34)=3.14V=0.80–(−2.34)=3.14V
Bundan ko’rinishicha, galvanik elementni tashkil etishda qatnashadigan elementlar kuchlanish qatorida bir-biridan qancha uzoqroqda joylashsa, EYUK qiymati shuncha katta bo’ladi. Bunday sistemani tuzishda qat­nashadigan elektrodlar suv bilan reaksiyaga kirishmasligi kerak.
http://fayllar.org