Zn — 2ē = Zn2+
u elektronlar tashqi zanjir (sim) orqali mis elektrod (katod)ga o ‘tadi va ular eritmadagi mis ionini qaytaradi:
Cu2+ + 2ē = Cu
Oksidlanish jarayoni sodir bo‘layotgan elektrodni anod, qaytarilish jarayoni sodir bo‘layotgan elektrodni katod deb ataladi.
Yuqoridagi ikkala jarayonni birlashtirib yozsak:
Zn + Cu2+ = Zn2+ + Cu
Shu oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi hisobiga elektrodlarni birlashtirgan sim orqali (tashqi zanjir) elektronlar rux elektroddan mis elektrodga, ichki zanjir (U -simon naycha) orqali sulfat ionlari CuSO4 li idishdan ZnSO4 li idish tomon harakat qiladi. Tashqi zanjir ulangan bo‘lganda rux elektrod asta-sekin eriydi, mis elektrodda eritmadan qaytarilgan mis ajraladi.
Kimyoviy jarayonning molekular tenglamasi:
Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
Elektr yurituvchi kuch — (EYUK)
Har qaysi elektrodda sodir bo‘layotgan jarayonning oksidlanish- qaytarilish potensiallarining ayirmasi galvanik elementning EYUK ni tashkil etadi [(E° (musbat) — E°(manfiy): EYUK = 0 ,3 4 —(0,76) = 1,1 V.
Shu tarzda boshqa galvanik sistemalarda EYUK ni hisoblash mumkin:
EYUK=E0Ag+/Ag–E0Mg+2/Mg=EYUK=EAg+/Ag0–EMg+2/Mg0=
=0.80–(−2.34)=3.14V=0.80–(−2.34)=3.14V
Bundan ko’rinishicha, galvanik elementni tashkil etishda qatnashadigan elementlar kuchlanish qatorida bir-biridan qancha uzoqroqda joylashsa, EYUK qiymati shuncha katta bo’ladi. Bunday sistemani tuzishda qatnashadigan elektrodlar suv bilan reaksiyaga kirishmasligi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |