Metallurgiya

O’zq 
Varaq 
Hujjat № 
Imzo
_
Sana_
Varaq_
KURS ISHI 5310300. 

---

uchun muljallangan maxsus shamot gishtdan tayyorlanadi. Bu gisht shakli va 
ulchamlari buyicha vagrankalarni futerovka kilish uchun maxsus muljallangan. 
GOST 3272—71 ga muvofik vagranka gishtlarining uchta markasi ishlab 
chikariladi: 
SHAV — olovbardoshliligi kamida 1730°C bulgan sha¬mot buyumlar; 
SHBV — olovbardoshliligi kamida 1670°C bulgan sha¬mot buyumlar; 
PBV — olovbardoshliligi kamida 1670°C bulgan yarim kislotali buyumlar. 
SHAV markali buyumlar suyuklantirish zonasi va gorn uchun, ya’ni eng yukori 
xarorat kuzatiladigan zonalarni futerovka (koplash) kilish uchun ishlatiladi. Kolgan 
zonalar SHVB va PBV markali buyumlar bilan futerovka kilinadi. Vagrankaning 
uzluksiz ishlash davomiyligi koplamaning xizmat kilish muddatiga boglik, u esa uz 
navbatida koplamaning bajarilish sifatiga va olovbardosh materiallarning sifatiga 
boglik. Shuning uchun utga chidamli koplamani va vagranka suyuklantirish 
zonasining ulchamlariga kat’iy mos keladigan olovbar¬dosh materiallarni ishlatish 
zarur. Masalan, diametri 1250 mm kiymatda SHAV-2 markali buyumlar ishlatish 
zarur, bunday buyumlar 633 mm terilish radiusini beradi; boshka radiuslarda tegishli 
buyumlar ishlatiladi. Bunda chok kalinligi 1—2 mm bulishi kerak. So’nggi yillarda 
ikki qator furmali vagrankalar keng tarqalgan. Ulardan birinchi qator furmalar 1 dan 
tashqari asosiy qatordan 700—900 mm yuqorida joylashgan furmalar 4 bo’ladi. 
Havo furmalarning yuqori qatoriga alohida uzatiladi. Uzatiladigan xavoning alohida 
rostlanishi vagranka ishini yaxshilashga imkon beradi. Metallurgiyada koks 
vagrankalaridan tashqari koks-gaz va gaz vagrankalari ham ishlatiladi. Koks-gaz 
vagrankalarining koks vagrankalaridan farqi shundaki, ularda furmalardan 700—
900 mm balandlikda gaz gorelkalari bo’ladi.Gaz vagrankalarining to'rtta 
konstruksiyasi mavjud: shaxta chikiklari bor. shaxtada kashaki bor chiqarma o’ta 
qizdirish kamerali va olovbardosh nasadkali. Bu vagrankalarning barchasida o'ta 
qizdirish zonasi konstruktiv jihatdan alohida bo’ladi.