Metallurgiya

 
14 - rasm. Metallurgik pechlar asosining mahkamlanish usullari 
2
cos

A
P 
; 
2
sin
2



A
; 
2
2

ctg
P
P 
Pech qizdirilganda devorlari issiqlikdan sezilarli darajada ken-gayadi, shu 
kengayishni hisobga olib, asosiy formulaga k – koef-fitsient kiritamiz. U holda 
formulamiz quyidagi ko‘rinishda bo‘la-di: 
2
2

ctg
P
k
P 
Harorat t=1000°C bo‘lganda k=2,5 va harorat t=1200 ÷ 1500°C bo‘lganda k 
= 3 ÷ 3,5 qabul qilinadi. 

---

131 
Silindr shaklidagi pechlar to‘liq metall qobiqdan iborat bo‘lib, uning ustida 
bir necha umuman qalin metalldan tayyorlangan belbog‘lar (bondaj) bilan 
mahkamlanadi. 
Shaxtali pechlar suv yordamida sovitiladi. Shu sababdan pech devorlari 
atrofida suv harakatlanishi uchun maxsus tayyorlangan moslamalar - kesonlar 
joylashtiriladi. Kesonlar o‘zaro bog‘liq bo‘lib, (suv harakatlanishi uchun) tashqi 
metall belbog‘larga mahkamlanadi. 
5.4.4. Pechlarning o‘tga chidamli g‘ishtlardan teriladigan 
elementari 
Pechlarning teriladigan elementlari yoki futerovkasi metallurgik pechlarning 
eng asosiy qismi bo‘lib, uning uzoq vaqt davomida ishlashi, unda boradigan 
jarayonlarni texnik-iqtisodiy ko‘rsatgichlari futerovkaning sifatiga bog‘liqdir. Shu 
sababli pechlarning futerovkalarini tayyorlashda ishlatiladigan o‘tga chidamli 
g‘isht, beton va boshqa materiallarni tayyorlashda, transportirovka qilishda (bir 
joydan ikkinchi joyga o‘chirishda) va saqlashda ma’lum qoida va talablarga qat’iy 
rioya qilish shart. 
Pechlarni teriladigan yoki yig‘iladigan elementlariga quyidagilar kiradi: yon 
devorlari, shipi, tag qismi va har xil tuynuklar. Bu elementlar o‘tga chidamli turli 
shaklga va har xil o‘lchamga ega bo‘lgan standart g‘ishtlardan teriladi. (24-rasm)