Metodik tavsiya urganch shahri 2021

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI


XORAZM VILOYAT XALQ TA’LIMI
BOSHQARMASI

“Tarbiya va ijtimoiy fanlar (tarix, davlat va huquq asoslari,)” fanlari oyligini o‘tkazish yuzasidan

METODIK TAVSIYA


Urganch shahri
2021
“Tarbiya va ijtimoiy fanlar (tarix, davlat va huquq asoslari)” fanlari oyligi
Fan oyligini o‘tkazish maqsadi (keyingi oʻrinlarda fan oyligi);
Umumta’lim muassasalarida o‘quv-tarbiya jarayoni sifatini yanada yaxshilash, pedagog xodimlarga o‘z vaqtida metodik yordamni tashkil etish, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi xalq ta’limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi hamda O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirining 2020 yil 13 avgustdagi 183-sonli buyrug‘i ijrosini ta’minlash, umumiy o‘rta ta’lim maktablarida iqtidorli o‘quvchilarning qobiliyatlarini ma’lum bir maqsadga yo‘naltirish, izlanuvchan, tashabbuskor va ijodkor o‘qituvchilarni aniqlash, ularning tajribasini o‘rganish, ta’lim-tarbiya jarayonida qo‘llanilayotgan metodlarni takomillashtirish, o‘quvchilarning ijtimoiy fanlarga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish, darsda olingan bilim koʻnikmalarini kengaytirish, fanlarni o‘rganish davomida to‘plangan mahoratini namoyish etish, tarixiy, huquqiy kitoblar o‘qishga bo‘lgan ishtiyoqini rivojlantirish orqali nutq hamda huquqiy savodxonligini shakllantirish, mustaqil, mantiqiy, ijodiy fikrlashga o‘rgatish, shuningdek, zamonaviy ta’lim metodlarini qo‘llash malakasini oshirishdan iboratdir.
Fan oyliklarini o‘tkazishda quyidagi vazifalarni amalga oshirish belgilanadi;
Ta’lim muassasalarida o‘quv tarbiya jarayonining sifatini, fan o‘qituvchilarining pedagogik mahoratini oshirish, ularning qobiliyati va iste’dodlarini ro‘yobga chiqarish;
- “Mahorat darslari” va darsdan tashqari mashg‘ulotlarni tashkil etish va o‘tkazish orqali o‘qituvchilarining kasbiy mahoratini oshirish, ularning qobiliyati va iste’dodlarini ro‘yobga chiqarish;
- umumta’lim maktablarida fanlarni o‘qitishda qo‘llanilayotgan zamonaviy metodlarni, pedagogik texnologiyalarni aniqlash va ta’lim-tarbiya jarayonidagi natijalarni targ‘ibot qilish;
- sinfdan va maktabdan tashqari ishlarning o‘quv jarayoni bilan uzviyligini ta’minlash;
- Davlat ta’lim standartlari talablarini bajarishda o‘quvchi va o‘qituvchilarning ijodiy hamkorligini tashkil etish;
- fanlarning o‘ziga xos xususiyatlarini keng ommaga targ‘ib qilish;
- fan oyliklarini tashkil etish orqali fan uyushmalari va metodbirlashmalar faoliyatining samaradorligini oshirish;
- fanlar bo‘yicha o‘quv - metodik ishlarni amaliyotga tadbiq etilishini ta’minlash.


“Fan oyliklari”ni tashkil etish va o‘tkazish tartibi
1. “Fan oyliklari”ni tashkil etish va o‘tkazish yuzasidan viloyat xalq ta’limi boshqarmasi, tuman xalq ta’limi bo‘limi metodik tavsiyasi asosida maktab buyruqlari, metodik tavsiyalari ishlab chiqiladi va shu asosda tashkiliy va amaliy ishlar amalga oshiriladi.
2. Dekabr oyida barcha ta’lim muassasalarida o‘tkaziladigan “Ona tili va adabiyoti, o‘zbek tili fan oyligi” ni yuqori saviyada tashkil etilishiga shaxsan tuman (shahar) xalq ta’limi bo‘limining ijtimoiy fanlar (kimga briktirilgan boʻlsa) metodistlari mas’ulligi belgilanadi.
Tuman, shahar xalq ta’limi boʻlimlari tasarrufidagi ta’lim muassasalari miqyosida “Fan oyliklari” boshlanishidan oldin va yakunlangandan so‘ng o‘quvchilarning DTS bo‘yicha o‘zlashtirishi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma va malakalarining monitoringi o‘tkaziladi hamda tahlil qilinadi (maktablar, fanlar kesimida jadval shakllantiriladi).
3. Maktabning foyesida tashkil etilgan “Fan oyliklari” burchagi ijtimoiy fan metodbirlashma barcha a’zolari tomonidan “tarix, davlat huquq asoslari, tarbiya” fanlariga oid ma’lumotlar (maktab buyrug‘i, chora-tadbirlar rejasi, ko‘rgazmali vositalar) hamda qo‘shimcha fanga oid yangi axborotlar bilan jihozlanadi.
4. Ta’lim muassasalarida o‘tkaziladigan ijtimoiy fanlar oyligini o‘tkazish jarayonidagi eng namunali tadbirlar, amaliy seminarlar va “Innovatsion mahorat darslari”, ilg‘or ish tajribalar viloyat, shahar ommaviy axborot (ijtimoiy tarmoqlar) vositalarida keng yoritib boriladi (ijtimoiy tarmoqga chiqariladigan barcha ma’lumotlarning saviyasi, sifati, o‘qituvchi va o‘quvchilarning kiyinish madaniyati rioya qilinganligi, olingan tasvirlarning sifatliligiga hududiy fan metodistlari mas’ul hisoblanadilar).
5. Maktabda oʻqituvchi va oʻquvchilar tomonidan mazkur fanga doir devoriy gazetalar chiqariladi.
6. Barcha ta’lim muassasalari uchun 8-dekabr “O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 29-yilligi”ni keng nishonlanishi munosabati bilan “Fan oyligi” ning ikkiinchi haftasida #konstitutsiya _va_o‘quvchi chellenge e’lon qilish va oʻtkazish. Chellenge doirasida “O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 29-yilligi”ni keng nishonlanishi, “Konstitutsiya” so‘zi turli davrlarda, turli ma’nolarda qo‘llanilgan bo‘lsa-da, bugungi kunda u oliy yuridik kuchga ega bo‘lgan, amaldagi qonun va me’yoriy hujjatlar poydevorini, tagzaminini tashkil etadigan, o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish qat’iy nazorat qilinadigan asosiy qonunni anglatishini, Konstitutsiya huquqiy davlatning asosiy belgisi hisoblanishi, unda jamiyatning ijtimoiy siyosiy xususiyatlari, taraqqiyotining bosh mezonlari, mamlakatning ichki va tashqi siyosatining asosiy yo‘nalishlari o‘z ifodasini topganligi haqida bo‘lishi tavsiya etiladi (chellenge sifatli video va matn, rasmlar orqali tayyorlanadi va ijtimoiy tarmoqlarida yoritib boriladi).
Ushbu chellenge o‘tkazishdan asosiy maqsad, O‘zbekistonimizning Konstitutsiyasida yurtdoshlarimizning kelajak avlodlarga ozod va obod Vatan qoldirish, ularning baxtu kamolini ko‘rishdek orzu-havaslari o‘z ifodasini topganligi bilan birga, davlatimiz rahbari ta’kidlaganlaridek, unda jamiki dunyoviy ne’matlar orasida eng ulug‘i – Inson degan fikr ilgari surilgan va shu asosda fuqaro – jamiyat – davlat o‘rtasidagi o‘zaro munosabatning oqilona huquqiy yechimi belgilab berilganligi, asosiy qonunimizda davlatimizning, jamiyatimizning va har bir fuqaroning huquq va burchlari bir-biriga uygʻunlashib muvofiqlashtirilganligini yoshlar ongiga singdirish hamda konstitutsiyaga bo‘lgan e’tiborni yanada kuchaytirishdan iborat.
7. Ijtimoy fan o‘qituvchilarning ijodiy ishlari, ko‘rgazmalari hamda o‘qituvchilar tanlovlari tashkil etish hamda eng namunali uslubiy birlashma va fan uyushmalarning ishlari ommalashtirish va ommaviy axborot vositalarida yoritish.
8. Oliy ta’lim muassasasi professor oʻqituvchilari, huquqni muhofaza qiluvchi organ xodimlari bilan mazkur fanga qiziqqan o‘quvchilar ishtirokida davra uchrashuvlari tashkil etiladi.
9. Maktabdagi uslubiy birlashmalar yillik ish rejasida “Fan oyliklari” uchun belgilangan fan yo‘nalishi bo‘yicha o‘tkaziladigan kunlik, haftalik tadbirlar belgilanadi. Oylik muddati to‘rt haftadan iborat bo‘lib, har bir hafta uchun aniq bir yo‘nalish asosida tadbirlar rejalashtiriladi (mazkur tadbirlar maktabning yillik ish rejasiga kiritiladi, pedagogika kengashida tasdiqlanib, ijrosi ta’minlanadi.


Fan metodbirlashmasi rahbari va a’zolarining vazifalari:
1. Ijtimoiy fan metodbirlashma rahbari tomonidan “Tarbiya va ijtimoiy fanlar (tarix, davlat va huquq asoslari)” fanlari oyligini o‘tkazish masalasi bo‘yicha metodbirlashma yig‘ilishi o‘tkaziladi va metodbirlashma a’zolariga fan oyligida olib boriladigan ishlar bo‘yicha vazifalari taqsimlab beriladi. Shuningdek, fan oyligini o‘tkazishning ish rejasi ishlab chiqiladi va o‘quv-tarbiya ishlari bo‘yicha direktor o‘rinbosari bilan kelishgan holda maktab ma’muriyatiga tasdiq uchun taqdim etiladi;
2. “Fan oyliklari” burchagini fanga oid ma’lumotlar va ko‘rgazmali materiallar, qo‘shimcha manbalar bilan jihozlanadi;
3. Ijtimoiy fanlar oyligi doirasidagi tanlovlar, bellashuvlar, “Innovatsion mahorat darslari”ni belgilangan tartibda, yuqori saviyada tashkil etilishini ta’minlaydi. Mazkur tadbirlarga maktab ma’muriyati bilan birgalikda o‘quvchilarning ota-onalari va mahalliy jamoat tashkilotlarini jalb etish ishlari olib boradi.
4. “Fan oyligi” doirasida olib borilgan tadbirlarni ommaviy axborot vositalarida keng yoritilishida maktab ma’muriyatiga ko‘maklashadi.
5. “Fan oyligi” yakuni natijalarini tahlil etadi va eng namunali ilg‘or ish tajribaga ega bo‘lgan o‘qituvchilarning pedagogik faoliyatini ommalashtirish bo‘yicha taklif tayyorlaydi va maktab pedagogika kengashiga taqdim etadi.


Tuman, shahar xalq ta’limi bo‘limi ijtimoiy fanlar metodistlarining vazifalari:
1. Fan metodbirlashma rahbarlari bilan (ofline, online) fan oyligini o‘tkazish masalasi bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazadi va “Fan oyligi”ni tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha metodik tavsiya bilan batafsil tanishtirgan holda tegishli vazifalarni belgilab beradi.
2. Ta’lim muassasalarida dekabr oyida o‘tkaziladigan ijtimoiy fanlar oyligini tashkil etish va o‘tkazilish jarayonini nazoratini olib boradi.
3. Ta’lim muassasalarida ijtimoiy fanlar doirasida tashkil etilgan tanlovlar, bellashuvlar, oʻquv uslubiy, amaliy seminarlar “Innovatsion mahorat darslari”, o‘qituvchilar uchun tashkil etilgan tanlovlarning yuqori saviyada, namunali tashkil etilishini muvofiqlashtirib, namunali ishlarni tanlab oladi va ommaviy axbarot vositalarida yoritib boradi.
4. Barcha ta’lim muassasalari uchun 8-dekabr “O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 29-yilligi”ni keng nishonlanishi munosabati bilan “Fan oyligi” ning ikkiinchi haftasida #konstitutsiya _va_o‘quvchi chellenge e’lon qilish va oʻtkazish.
5. Dekabr oyining uchinchi haftasi metod kunida (payshanba) ijtimoiy fanlar yo‘nalishi bo‘yicha belgilangan “Tayanch maktab”ida o‘qituvchilar o‘rtasida “Eng iqtidorli o‘qituvchi” tanlovini o‘tkazadi va ushbu tanlov jarayonini ommaviy axborot vositalarida yoritish ishlarini tashkil etadi.
6. “Fan oyligi” yakuni bo‘yicha tahliliy hisobot-ma’lumotlarni (fotolavhalari va materiallar hujjatlari bilan) tayyorlaydi va elektron variantda viloyat xalq ta’limi boshqarmasi huzuridagi metodik xizmat bo‘limiga taqdim etadi.
“Tarbiya va ijtimoiy fanlar (tarix, davlat va huquq asoslari)” fanlari oyligi”ni o‘tkazishda namunaviy chora-tadbirlar rejasi.

№