Metodlardan foydalanish

www.scientificprogress.uz
 
Page 122
kelinayotgan “O’tkan kunlar” romani asosida ishlangan kinofilmning asl rangli nusxasi 
xalqimizga to’yona sifatida taqdim etildi. Bu ham asarning xalqimizning sevimli asari 
ekanligidan dalolat beradi.
“О‘tkan kunlar” ning ma’no – mundarijasi doirasi keng, unda xilma–xil ijtimoiy, 
ma’naviy muammolar aks ettirilgan. “О‘tkan kunlar” romanida xalqimizning muayyan 
tarixiy sharoit, vaziyatdagi turmushi, ahvol–ruhiyati, ma’naviy dunyosi, bо‘y–basti, 
qiyofasi keng kо‘lamda aniq–ravshan gavdalantirilgan, xalqning dunyoqarashi bor 
holicha kо‘rsatilgan. О‘zbekning urf–odatlari, oila qurish, uy–rо‘zg‘or tutish, mehmon 
kutish, er–xotin, ota–bola munosabatlari, tо‘y-yu aza, har xil majlislar, quvonchli, zavqli 
damlar, dramatik–fojiaviy voqealar, kechinmalar, hayot –mamot ahamiyatiga molik 
ulkan ijtimoiy–tarixiy hodisalar, о‘rda hayotidan tortib, oddiy miskin kimsalarning 
xilma–xil tabaqaga mansub kishilarning turmush tarzi, tashvish–quvonchlari mujassam. 
Bundan tashqari A.Qodiriyning “О‘tkan kunlar” romanida pok muhabbat tarannum 
etilgan. Adib romanda yaxshi odamlar qalbidagi zakovat va saxovat, ular orasidagi 
mehr–ehtirom, bir – biriga muhabbat, samimiyat, sevgi – sadoqat, fidoiylik tuyg‘ularini 
topib tasvirlaydi. 
“Bitta narsani hammamiz bilishimiz kerak. Adabiyotsiz iqtisodiyot ham, 
ma’naviyat ham bo‘lmaydi. O‘zini hurmat qilgan inson Abdulla Qodiriyning “O‘tkan 
kunlar”ini bir emas, bir necha marta o‘qigan bo‘ladi. Nimaga desangiz, uni o‘qigan 
odam hech qachon oilaga xiyonat qilmaydi, kerak bo‘lsa vatanga xiyonat qilmaydi, deb 
aytgan edi. Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Abdulla Qodiriy nomidagi 
ijod maktabiga tashrif buyurgan chog’ida
4
. Haqiqatdan ham, yurtimizda “O’tkan 
kunlar” asari kirib bormagan biror bir xonadon bo’lmasa kerak. “O’tkan kunlar” 
romani yaratuvchilikka, ezgulikka, gо‘zallikka intiluvchan yoshlarni tarbiyalash, ular 
kо‘nglida yetuk insonlarga havas hissini uyg‘otish, el e’zoziga sazovor bо‘lgan sо‘z 
san’atkorlari kabi qalbi uyg‘oq shaxslarni voyaga yetkazish mumkin.
Umumiy o’rta ta’limning 10–sinfda va akademik litseylarning I bosqichida
“О‘tkan kunlar” romanini ana shu maqsadlardan kelib chiqib о‘rganishdan avval kirish 
mashg‘uloti tashkil etish maqsadga muvofiq. Bunday kirish mashg‘ulotida о‘quv 
dasturida belgilangan vazifalar qisman hal etiladi: 
– Abdulla Qodiriy о‘zbek romanchiligining asoschisi ekanligi; 
–о‘zbek nasrida realistik metodning qaror topishida Qodiriyning xizmatlari; 
–XX asr millat ma’naviy hayotida “О‘tkan kunlar” romanining о‘rni.
Demak, romanning ijodiy tarixi va taqdiri kabi masalalar yoritilаyotganda, 
о‘qituvchi adabiyotshunos olimlardan Ozod Sharafiddinov, Umarali Normatov, Naim 
Karimovning “О‘tkan kunlar” haqidagi risola va maqolalaridan ayrim kо‘chirmalarni 
о‘qib bersa, dars yanada mazmunli о‘tadi. Shuningdek, Abdulla Qodiriyning о‘g‘li 
4
“O’zbekiston adabiyot va san’ati”gazetasi. 2020 yil 5-yanvar №1 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 5 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan