Mexanik maydalagich

A = Ad + Ap (1)


A - maydalanish uchun sarf bo‘lgan to‘la ish, Dj.
Ad - deformatsiyalashga sarflangan ish, ya’ni bu jismda issiqligi aylanadi, Dj
Ap - yangi yuzalar hosil qilish uchun sarflangan ish, Dj
Maydalanishda maydalash darajasi kichik bo‘lsa, yangi yuzalar hosil bo‘lishi juda sekin kechadi va (1) formulada Ap = 0 bo‘ladi.
Unda
A = Ad (2)


Maydalanishda maydalash darajasi yuqori bo‘lsa, yangi yuzalar hosil bo‘lishi tez ko‘payadi. Bu holatda Ad = 0 bo‘ladi, chunki deformatsiyalangan hajmdagi ish miqdori yangi yuzalar hosil bo‘lishidagi ish miqdoridan juda kichik bo‘ladi.
Unda
Unda


A = An (3)


SHunday qilib, hajm gipotezasi maydalanish jarayonini, yuza gipotezasi esa kukunlash jarayonida qo‘llaniladi.


Maydalovchi va kukunlovchi mashinalar klassifikatsiyalari


Qurilish materiallarini maydalash quyidagicha amalga oshiriladi:
a) mexanik usulda maydalash, bunda qurilish materiallari maydalashgichni harakatdagi detallari yordamida maydalanadi (yoki harakatdagi detal va qo‘zg‘almas statika).
a) mexanik usulda maydalash, bunda qurilish materiallari maydalashgichni harakatdagi detallari yordamida maydalanadi (yoki harakatdagi detal va qo‘zg‘almas statika).
b) portlatish usulida maydalash, bunda qurilish materiali bo‘laklari gaz bosishining keskin pasayishi yoki uchqun razryadi ta’siri ostida suvda portlash tuskining ta’siri natijasida (elektrogidravlik hodisa) dars (siniq) ketgan erlardan maydalaniladi.
v) elektrotermik maydalash, bunda materiallar tokning yuqori chastotasi yordamida ayni bir joyni chizdirish natijasida maydalaniladi.


Qurilish materiallari sanoatida asosan mexanik usulda maydalovchi maydalagichlar qo‘llaniladi va ular quyidagi asosiy tiplarga bo‘linadi.
a) Jag‘li maydalagichlar, bunda materiallar harakatsiz 1 va harakatlanuvchi 2 jag‘lar orasida maydalanadi. Bu vaqtda harakatlanuvchi jag‘lar oddiy yoki murakkab shaklda harakatlanishi mumkin, birinchi holatda material maydalanishi ezilish hisobiga bo‘lsa, ikkinchidan esa ezilish ishqalanish hisobiga amalga oshiriladi.
b) Konusli maydalagichlar, bunda qurilish materiallari harakatsiz 1 va harakatlanuvchi 2 konuslar orasida maydalanadi, harakatlanuvchi konus harakatsizligiga nisbatan ekssentrik holatda aylanadi.
v) Barabanli maydalagichlar, bunda qurilish materiallari ikki bir biriga qarama-qarshi harakat qiluvchi barabanlar 1,2 orasida yoki aylanuvchi baraban va qo‘zg‘almas jag‘ orasida maydalanadi.