Mexanikada saqlanish qonunlari

Birinchi kosmik tezlik deb, jism Yerning sun'iy yo'ldoshi bo'lib qolishi uchun unga berilishi kerak bo'lgan eng kichik bo'lgan eng kichik u₁ tezlikka aytiladi.
Bunda u₁ tezlikni aylanma tezlik ham deyiladi, chunki u atmosferaning qarshiligi bo'lmagan taqdirda faqat birgina erning tortishish kuchi ta'sirida erning atrofida aylana shaklidagi orbita bo'ylab aylanuvchi su'niy yo'ldoshning tezligiga teng. Agar m-jism massasi, r-orbita radiusi, M_Yer - Yer massasi bo'lsa, Nyutonning II-qonuni bo'yicha
va (33)
bo'ladi.
Yer sirtida u₁ =7,9 km/s.
Jism qandaydir boshqa qo'shimcha kuchlarning ta'sirisiz Yerning tortishish kuchini engib, Quyoshning su'niy yo'ldoshiga aylanishi uchun unga berilishi kerak bo'lgan eng kichik u₂ tezlikka ikkinchi kosmik tezlik deyiladi.
Bu tezlik parabolik tezlik ham deb ataladi, chunki u yerning tortishish maydonidagi (atmosfera qarshiligi bo'lmagan holdagi) jismning parabolik trektoriyasiga mos keladi. Jism Yerning tortishish maydonida harakatlanganda uning mexanik energiyasi o'zgarmasligidan kelib chiqib u₂ tezlikni topamiz: W_k + W_n = W=const. Agar potensial energiya uchun (3.28) formuladan foydalanilsa va jism boshlang’ich tezligi u₂ ga teng bo'lgan boshlang’ich qiymatida Yyerdan juda uzoqda bo'lgan jismning kinetik energiyasi, hamda potensial energiyasi ham nolga aylanishini hisobga olinsa, W=W_k + W_n =0 bo'ladi. Demak,

Bu yerda r - yerning markazdan u₂ tezlik bilan jism ko'tarilgan joygacha bo'lgan masofa. Shunday qilib, ikkinchi kosmik tezlik, birinchi kosmik tezlikdan marta katta:
(34)
Yerning sirtidan ko'tarishda u₂ =11,2 km/s bo'ladi.
Jism Quyosh sistemasi chegarasidan uzoqlasha olishi uchun nafaqat Yerning, balki Quyoshning ham tortishish kuchini engish uchun unga berilishi kerak bo'lgan eng kichik u