Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

4.6. Tez amal qilish uslubi 
Tez amal qilish uslubi «aniq muddatga» tizimining rivojlanishi natijasida paydo 
bo‘lgan. Bu uslub - chakana savdo korxonalariga va taqsimot markazlariga mahsulot 
yetkazib berishlarni rejalashtirish va tartibga solish uslublarini o‘z ichiga oladi. Uning 
asosida esa, savdo korxonasi, uning yetkazib beruvchisi va transport o‘rtasidagi logistik 
o‘zaro aloqa yotadi. Uslub mazmuni uning nomida aks ettirilgan: bozorda paydo bo‘lgan 
talabga qarab logistik tizimning tez amal qilishi (4.5-rasm). 
4.5- 
Rasm. Bozor talabiga qarab amal qiluvchi logistik tizim 
Agarda yetkazib beruvchi ishlab chiqarish korxonasi bo‘lsa, u operativ tarzda o‘z 
ishlab chiqarishini, yangi mahsulot chiqarish maqsadida, qaytadan tashkil etishi lozim. 
yetkazib beruvchi bozordagi real talab xaqidagi axborotni tezda olish imkoniyatiga ega 
bo‘lishi kerak. 
Ishlab chiqaruvchi korxonadan savdo korxonasiga biror-bir mahsulot, o‘sha 
mahsulotga real ehtiyoj paydo bo‘lishi extimoli yuqori bo‘lgandagina yetkazib beriladi. 
Buyurtmani topshirish va mahsulotni yetkazish hyech qanday tutilishsiz amalga oshishi 
kerak. Masalan, qishloq xo‘jalik mahsulotlarini qayta ishlovchi korxonani oladigan 
bo‘lsak, u o‘z ishlab chiqarishini tezda bir mahsulotdan ikkinchi mahsulotga o‘tkaza olsa 
maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
Tez amal qilish uslubi uchta texnologiya va biznesning yangi konsepsiyasini 
qo‘llashga asoslangan: 
Birinchi texnologiya: mahsulot shtrix kodlarini avtomatik ravishda aniqlash. 
Xozirgi vaqtda nima sotilayotgani to‘g‘risida aniq ma'lumotni tez yig‘ishga imkon beradi. 
Ikkinchi texnologiya: ma'lumotlarning elektron almashinuvi. Bu nafaqat internet, 
balki korxonalarga hujjatlangan ma'lumotlar bilan operativ almashish imkonini beruvchi 
boshqa standartlar majmuasi hamdir. 
Uchinchi texnologiya: yuk birliklarini (masalan, tashish konteynerlarini) avtomatik 
aniqlanishi. 
Biznesning yangi konsepsiyasi, bu tovar harakatida ishtirok etuvchi tashkilotlar 

---

orasidagi hamkorlik tuyg‘usidir. Ishtirokchilarning o‘zaro kelishuvi nihoyatda katta rol 
o‘ynaydi. Masalan, 80chi yillarning oxirida A+Shda 90%tovarlarda shtrix kod mavjud edi. 
Ammo tez amal qilish texnologiyasi bilan atigi bir necha yuzta hamkorlar o‘zaro 
bog‘langan edilar xolos. Joriy etishning sekinligiga texnologiya yangiligi emas, balki 
ishtirokchilar (chakana savdogarlar, distribyutorlar, ishlab chiqaruvchilar) orasidagi bir-
biriga bo‘lgan ishonchsizlik tuyg‘usi sabab. Tarixan shunday bo‘lganki har bir tashkilot 
ko‘proq foyda olishni, va bu ishni boshqa tashkilot foydasi hisobiga amalga oshirishni 
ko‘zlaydi. Ushbu raqiblik munosabatlarini yengish, texnik-texnologik masalalarni 
yechishdan ham murakkabroqdir.