va chiroyli pand-nasihat bilan da’vat qiling! Ular (siz bilan talashib-
tortishadigan kimsalar) bilan eng go‘zal yo‘lda mujodala - munozara qiling!»
deb aytgan.
Ammo ko‘pchilik martabasi ulug kishilarga qilinadigan ana shu va’zga e’tibor bermaydi.
Ularning o‘ylashlaricha, uluglarga nasihat qilish hayo emish. Bu fikrlari ochiq xato va
qabih johillikdir. Bu hayo emas. Albatta bu yuzakilik, zaiflik va ojizlikdir. Hayo esa
yaxshilikdir. Hayo faqat yaxshilikni olib keladi. Bu esa yomonlikni olib kelyapti. Hargiz
hayo emas. Rabboniy va muhaqqiq ulamolar huzuridagi hayo qabohatni tark qilishga
undovchi xulq va haqdorning haqqidagi qo‘li kaltalikni man qiluvchi fazilatdir.
«Qushayriya» risolasida Junayddan (r.a.) qilingan rivoyat mana shu ma’noni kasb etadi.
Hayo - ko‘plik (boylik) va ozlik (kambag‘allikni) his qilishdir. Bas, uning o‘rtasida bir
holat yuzaga keladi. U «hayo» deb ismlanadi. Men bu haqda «Sahih Muslim»ga yozgan
sharhimning avvalida batafsil yoritganman.
Do'stlaringiz bilan baham: |
