Microsoft Word gunohi kabiralar ziyouz com doc

CHAQIMCHILIK 
 
Alloh taolo buyuradi: 
 
«(Ey Muhammad), yana siz har bir tuban qasamxo‘r, g‘iybatchi-yu, gap 
tashuvchi (chaqimchi) kimsaga itoat etmang!» (Qalam surasi, 10–11). 
 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytganlar: «Chaqimchi jannatga kirmaydi» 
(Muttafaqun alayh). 

---

Gunohi kabiralar. Imom Hofiz Shamsuddin Zahabiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
79
 
Yana bir hadisda aytilishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ikki qabr yonidan 
o‘taturib: «Bu ikkisi (ya’ni, qabrdagi mayyitlar) azoblanmoqda. Biroq katta narsa sababli 
azoblanayotganlari yo‘q. Ulardan biri siydigidan saqlanmas edi. Ikkinchisi chaqimchilik 
qilib, gap tashib yurardi», dedilar. So‘ng ho‘l novdani olib, ikkiga bo‘ldilar va har bir 
qabrga bittadan bo‘lakni sanchib qo‘ydilar. «Ey Rasululloh, nima uchun bunday 
qildingiz?» deb so‘rashganida, u zot sollallohu alayhi vasallam: «Shoyad bu novdalar 
qurigunicha, ulardan azob yengillatib turilsa», deya javob berdilar. (Muttafaqun alayh). 
 
«Biroq katta narsa sababli azoblanayotganlari yo‘q» jumlasini qo‘yidagicha tushunish 
mumkin: bu ishlarni tark etish ular uchun juda qiyin emas edi yoki ularning nazarida 
juda qiyin emas edi. Shuning uchun boshqa bir rivoyatda: «Yo‘q, u katta gunohdir», 
deyilgan. 
 
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 
aytdilar: «Eng yomon insonlar – ularga bu yuzi bilan, bularga bu yuzi bilan boradigan 
ikki yuzlamachi kimsalar ekanini ko‘rasizlar» (Muttafaqun alayh). 
 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Kimning bu dunyoda ikkita yuzi bo‘lsa, 
qiyomat kunida uning olovdan ikkita tili bo‘ladi» (Abu Dovud rivoyati). 
 
Rivoyat qilishlaricha, kim ikkita tilli bo‘lsa, Alloh qiyomat kunida unga olovdan ikkita til 
qilib beradi. 
«Ikkita tilli» degani, bir toifa odamlar bilan o‘zgacha, boshqa toifa odamlar bilan 
o‘zgacha gaplashadigan deganidir. 
 
Imom Abu Homid Fazzoliy aytganlarki: «Odatda, birovning gapini ikkinchi kishiga: 
«Falonchi sen haqingda bundoq dedi», deya yetkazuvchi kimsaga «chaqimchi» deyiladi. 
Biroq chaqimchilik shuning o‘zi bilangina cheklanib qolmaydi. Chaqimchilik – ochilishi 
karih – sanalgan narsani ochishdir. Yomon ko‘ruvchi kim bo‘lishining farqi yo‘q: 
gapiruvchimi, gapiriluvchimi yoki gaplashuvchimi. U yoqimsiz narsa nima bilan kashf 
qilinishi ham farqsizdir: so‘z bilanmi, yozuv bilanmi, ishora bilanmi va hokazo. 
Chaqimchilik qilingan – tashilgan narsa so‘z bo‘ladimi yoki amal bo‘ladimi, ayb yoki 
boshqasi bo‘ladimi, barchasi barobardir». 
 
Chaqimchilikning mohiyati sirni fosh qilish va kashf qilinishi karih sanalgan narsani e’lon 
qilishdir. Inson boshqa insonlardan ko‘rgan har qanday narsasi haqida gapirishdan tilini 
tiyishi lozim. Gapirsa, musulmonlarga foydali yoki ma’siyatni daf qiladigan narsalarni 
aytishi mumkin. 
 
Kimga birov gap tashib kelib: «Falonchi sen haqingda bundoq dedi», desa, u kishi 
quyidagi oltita ishni qilishi lozim: 
1. Uni tasdiqlamaslik lozim. Chunki u chaqimchi, fosiq bo‘lib, uning gapi e’tiborga 
olinmaydi. 
2. Uni bu ishdan qaytarib, nasihat qilishi va bu ishni qoralashi lozim. 
3. Uni Alloh uchun yomon ko‘rishi lozim. Zero, u Allohning huzurida manfur bo‘lib, uni 
Alloh uchun yomon ko‘rish vojibdir. 
4. Gapirilayotgan kishi haqida yomon gumonga bormasligi lozim. Zero, Qur’oni karimda: