الهمزة واﻻلف والباء والتاء والسين والفاء والكاق والﻼم والنون والميم والهاءوالواووالياء
(ء)–hamza; Hamzani bir nechta o‘rinda ishlatiladi. 1) istifxom (so‘roq)da. Masalan:
أقريب أم بعيد ما توعدون
Sizlarga vaʼda qilingan narsa yaqinmi yoki uzoqmi?!
tasviya (barobarlash)da. Masalan:
سواء عليهم أأنذرتهم أم لم تنذرهم لا يؤمنون
Ularga baribir, qo‘rqitasizmi, qo‘rqitmaysizmi, iymon keltirmaydilar.
nido qilishlik, chaqiruv maʼnosida. Masalan:
أجارتنا إنا مقيمان ههنا
Xoy qo‘shni qiz! Biz shu yerda turibmiz.
(اﻻلف)– alif; Аlif ham bir necha o‘rinlarda ishlatiladi. 1) yordam so‘rashda ishlatiladi. Bunda o‘sha suzning oxiriga alifni qo‘shiladi. Masalan:
يا قوما انصرونى
Ey qavm, menga yordam bering.
taajjub paytida. Masalan:
يا ما آ ويا عشبا
Voy bo‘o‘, suvnii (qarang), voy bo‘o‘, o‘tlarni (qarang).
ikkita nunni orasini ajratishlik uchun. Masalan:
إضربنان يا نساء
Аlbatta uringlar, ey ayollar!
ikkilikka dalolat qiladigan suzlarda. Masalan:
للدهر طعمان حلو و مر
Zamonning ikki taʼmi bor: shirin va achchiq.
(الباء)–be; Shayx Jurjoniy taʼliflariga ko‘ra, “be” harfini to‘qqizta ishlatish o‘rni mavjud. 1) ilsoq (yopishtirish) uchun. Masalan:
مررت بزيد وبه داء
Zaydning oldidan o‘tdim, unda kasallik bor edi.
lozim feʼlni mutaʼaddiy qilib keladi. Masalan:
ذهبت بزيد
Zaydni ketkizdim.
isteʼnofiy (yordam) maʼnosida. Masalan:
Do'stlaringiz bilan baham: |