Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc


Download 0.67 Mb.
Pdf ko'rish
bet154/184
Sana08.07.2023
Hajmi0.67 Mb.
#1659214
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   184
Bog'liq
96 faylasuf

 
 


Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
189
 VOVENARG LYUK DE KLAPYE 
(1715-1747) 
 
Farangistonlik faylasuf Lyuk de Klape Vovenarg Eks shahrida dvoryan oilasida 
tug‘ilgan. 
U frantsuz armiyasida kapitan unvonida xizmat qilgan. 1741 yilgi harbiy 
harakatlarning birida oyog‘ini sovuqqa oldirib qo‘ygan. 1744 yilda esa chechak bilan 
og‘rib, ko‘zlari deyarli ko‘rmay 
 qolgan. 
Vovenarg yozuvchi Volter bilan xat yozishib turgan… Uning quyidagi asarlari ma’lum: 
«Ozodlik haqida mulohazalar» (1737 yil), «Boyliklarning tengsizligi haqida 
mulohazalar», «Mantiqqa zid fikrlar: yangi mulohazalar va maksimalar»1
 
(1746 yil).
 
Faylasuf zukko va bir-birini inkor qiladigan, yangi, xilma-xil fikrlarga juda o‘ch bo‘lgan. 
U e’tiborga loyiq quyidagi voqeani hikoya qiladi: «Mening yoshgina xizmatkorim bor edi. 
Bir kuni sayohat chog‘ida notanish odam bilan tushlik qildim. Xizmatkor hamsuhbatim 
juda aqlli odam ekanligini aytdi. Men bu odamning aqlli ekanligini qaerdan bilgani bilan 
qiziqdim. 
— Aqlli odam har doim to‘g‘ri gapiradi. 
— Ya’ni, hech kimni aldamaydimi? 
— Yo‘q, janob, o‘zini o‘zi aldamaydi. 
Bu javobni eshitganimdan keyin hech bir zukko odam bundan yaxshiroq javob topib 
bera olmasdi, degan xulosaga keldim». 
* * * 
Insonda kuchli, ammo bir-biriga qarama-qarshi ehtiroslar qanchalik ko‘p bo‘lsa, u qay sohada 
bo‘lmasin, birinchilikka erishishga shunchalar noqobillik qiladi. 
* * * 
Illatlar tufayli qo‘lga kiritilgan foyda doimo ulkan zarar bilan qorishiq bo‘ladi. 
* * * 
Odamlar ba’zan o‘zlari ishonmaydigan maqtovlarni ham yoqtiradilar. 
* * * 
Timsollar tafakkurni bezaydi, tuyg‘ular esa uni ishontiradi. 
* * * 
Ahmoqlar biz o‘ylaganchalik ko‘p emas. Odamlar bir-birlarini tushunmaydilar, xolos. 
* * * 
Shuhratparast odamlar yomon diplomatlardir: ular sukut saqlashni bilishmaydi. 
* * * 
Qo‘rqoq odam izzattalab odamga nisbatan kamroq haqorat alamini tortadi. 
* * * 
Kelgusi avlodlar balki bizdan ko‘ra ko‘proq bilishar va o‘zlarini aqlliroq hisoblashar. Ammo ular 
bizdan-da baxtliroq va donoroq bo‘la oladilarmi? O’zimiz ham otalarimizdan ko‘p bilsak-da, ulardan 
yaxshiroq emasmiz-ku! 


Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
190
* * * 
To‘g‘risini aytishga jur’at etaman: insonni aql faylasufga, shuhratsevarlik qahramonga, ezgulik esa 
donishmandga aylantiradi. 
* * * 
Aql bizni kayfiyat ta’sirida qo‘l uriladigan ahmoqona ishlardan xalos etolmaydi. 
* * * 
Ojiz odamlarning do‘stligi ularning nafratidan ko‘ra xavfliroqdir. 
* * * 
Inson qanchalar aqlli bo‘lsa, tushunarsiz mulohazasizlikka shunchalar moyillashib boradi. 
* * * 
Umid hayotiy ne’matlarning eng foydalisi hamda eng halokatlisidir. 
* * * 
Sevgi izzattalablikni ham yengadi. Zero, ayolni u hatto sizdan nafratlanganda ham sevish mumkin. 
* * * 
Agar hikmatli so‘zda izohga muhtojlik sezilsa, demak bu so‘z tobiga yetmagan. 
* * * 
Biror yangilikning yashab ketishida mushkullik tug‘ilishi unga zaruriyat yo‘qligidan dalolatdir. 
* * * 
Inson ustidan hokimlik qiladigan har qanday ehtiros atrofdagilarga u tomon yo‘l ochadi.


Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf 

Download 0.67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling