Microsoft Word Unicorn fl25. docx

---

Риск ва Мани Менеджмент
(РМ-ММ) 
 
Aксарият 
муваффақиятли 
трейдерлар 
биржа 
савдоларида 
муваффақиятга еришишнинг асосий калитларидан бири - савдода капитални бошқариш 
пайтида рискларни ҳисобга олиш учун ваколатли ва мувозанатли ёндашув - рискларни 
(РМ) ва кпитални (ММ) бошқариш деб ҳисоблашади.
Жорж Сорос, Уоррен Баффет, Жон Майнард Кейнс каби молия дунёсининг таниқли 
шахслари кўплаб интервюларида ва маърузаларида хатарларни мажбурий ҳисобга олиш 
масаласини асос қилиб олишган. 
Молиявий, фонд, валюта ёки бошқа ҳар қандай бозор хатоларни кечирмайди, шунинг учун 
ўзингизни зарар оқибатлардан ҳимоя қилишнинг ягона усули инвестиция тўғрисида қарор 
қабул қилишда хато қилиш имкониятини ҳисобга олишдир. 
Ушбу оддий ҳақиқат бозорнинг ўзгарувчанлиги ва олдиндан айтиб бўлмайдиган даражада 
аччиқланишини бир неча бор бошдан кечирган деярли ҳар бир тажрибали трейдерга 
маълум. 
Савдода рискларни бошқариш асосий тоифалардан бири бўлиб, уларсиз, идеал ҳолда, 
молиявий бозорда ҳеч қандай операция қилинмаслиги керак. 
Шунга қарамай, янги бошловчи трейдерларни маълум бир қисми орасида ушбу 
коидаларни еътиборсиз қолдириш тенденцияси мавжуд, бу еса ҳалокатли натижаларга 
олиб келади. Рискни бошқариш нима ва унинг трейдер учун аҳамияти нимада еканлигини 
батафсил кўриб чиқиш, биржадаги савдода капитални бошқариш тамойилларини 
ўрганиш, таваккалчилик даражаси ва битимлар ҳажмини ҳисоблаш, оптимал нисбатни 
аниқлаш керак. Ундан ташкари, стоп лосс (SL) ва тейк профит (TP), шунингдек савдо 
режасининг зарур таркиби билан танишиш керак.
 

---

2 
Биржа савдосида рискларни бошқариш нимадан иборат 
Илмий формулани кўриб чиқиб, "Риск-менеджмент" нинг маълум бир қисмини ўз ичига 
олган Рискология назарияси мавжудлигини таъкидлаш керак. 
Сармоялар ва савдо-сотиқдаги рискларни бошқариш, авваламбор, савдо услуби ва вақт 
оралиғидан қатъи назар, трейдер ўз битимларини бажаришини назорат қилади. 
Кўпгина нотўғри тушунчаларга қарамай, риск-менеджмент битимдан қачон чиқиб 
кетишини кўрсатмайди, стратегия самарадорлигини максимал даражада оширмайди ва 
савдо қандай зарарга олиб келишини башорат қилмайди. 
Дарҳақиқат, рискларни бошқариш стратегияси - бу савдо тизимининг бир қисми бўлиб, 
унда айнан қанча лотни сотиб олиш мумкинлиги ва позицияда қандай максимал таваккал 
қилиш мумкинлиги кўрсатилган. Капитални бошқариш – савдо активларга, битим 
ҳажмларига (масалан, битта операциянинг ҳажми, барча операцияларнинг умумий 
миқдори), сизнинг умумий капиталингизга, индивидуал ва кумилатиф равишда қабул 
қилинадиган хатарларга таъсир қилади. 
Оддий сўзлар билан айтганда, Риск Менеджмент стратегияси сизнинг йўл қўядиган 
зарарингиз ва фойдангизни белгилайди, шунинг учун бу жуда муҳим, айниқса савдо 
депозити катта трейдер учун.