Микобактериянинг турлари

+43.O’pka kavernoz tuberkulyozi patagenezi.
Алвеолалар ичини тўлдирган хужайра элементларини бузилишидан ҳосил бўлган казеоз масса лейкоцитлардан ажраладиган протиолитик ферментлар таьсирида эрийди ва макрофагал элементларининг қисман резорбсиясига олиб келади. Казеоз массанинг дренажловчи бронх орқали чиқарилиши натижасида унинг ўрнидаги бўшлиққа ҳаво кириб пневмониоген эриш бўшлиғи пайдо бўлади. Бошқа ҳолатларда деструктив жараён майда бронхларнинг шиллиқ қаватини зарарлаб панбронхитга олиб келади.
Эриш бўшлиғи бевосита қалин қопламали казеоз – некротик масса билан ўралган. Ундан ташқарида эпителиоид ва гигант хужайралардан ташкил топган туберкулёз грануляцияси жойлашган. Вақт ўтиши билан грануляцион қаватнинг ташқи қисмида нотекс структурадан шаклланадиган ингичка фиброз қатламдан иборат коллаген толалар хосил бўлади.
Натижада бўшлиқ атрофида кавернага характерли бўлган 3 қаватли девор пайдо бўлади. Деворнинг ички қавати казеоз – некротик масса, ўрта – грануляцион тўқима, ташқи – концентрик жойлашган фиброз толаларидан иборат. Кавернанинг деворлари одатда бир неча ойда пайдо бўлади.
+44.Tuberkulyoz kasalligida mahalliy limfa tugunlaridagi o’zgarishi va diagnostikasi.
Sukennikov bo'yicha ko'krak ichi limfa tugunlari 4ta guruhga bo'linadi:
-paratraxeal
-bifurkatsion
-traxeobronxial
-bronxopulmonal
Ko'krak ichi limfa tugunlari silida limfa tugunlari 1-5cm gacha kattalashadi. Limfa tugunlarining qaysi guruhi zararlanishiga qarab rentgenologik belgilar turlicha bo'ladi. Kokrak ichi limfa tugunlari chuqur, opka ildizlarida joylashgan bolsa yurak va yirik qon tomirlari orqasida joylashgani uchun rentgenda doim korinmaydi, ayniqsa mayda limfa tugunlar sili bo'lsa. Rentgenologik korinish tuberkulyozning patologik jarayonlari yaqqolligiga bogliq.
Ko'krak ichi limfa tugunlari silining qattiqlashishi va kalsinatsiyalanishi davrida o'pka ildizining chandiqlashishi, ko'ks oralig'i va opka bolaklari oraligidagi plevra varaqlarining qattiqlashishi kuzatiladi. Chandiqlanish juda ko'p bolsa koks oraligi kasal tomonga siljiydi. Kazeoz limfa tugunlariga kalsiy tuzlari toplanadi. Bu limfa tugunining har yerida bir xil bo'lmaydi, yiriklashgan limfa tugunlarida kalsiy tuzlari chetki qismlariga, mayda limfa tugunlari esa kalsiy tuzlariga to'lib chiqadi. Bazida bolalar va osmirlarda rentgenograada kalsiy tuzlari yigilgan limfa tugunlari guruh-guruh bolib konglomerat korinishida joylashgan boladi.
Komyuter tomografiya, rengenogramma qilish orqali linfa tugunlar zararlanishini bilsak boladi