Mikrobiologiya va

Oziqli muhitlar qoMlanilishi va ^nin,a ^ differensial-
saqlab turuvchi, ko'paytiruvchi asosiy, elektiv, maxsus
diagnostik turlarga bo'linadi. . _M/,i_ani«hini
Saqlab turuvchi muhitlar. Patogen bakteryalarn.ng ^ql^sbm
ta'minlavdi va saprofitlarningko'payishini to xtatis u mum alitserinli
glitserin” aralashmasi (Tiga muhiti). giperton.k * ^ konservant va dezoksixolat natriy va boshqalar. qo am . . ^
asosan bakteriyalarni ma’lum mutdatda saqlash va laboratony g
borishda ishlatiladi. . . , ■ i._ns^vti_rih
Ko'paytiruvchi muhitlar. Ma’lum guruh bakteriya aii Р
olishda qo'llaniladi va birlamchi ekishda ishlat.ladr Masalan^ bularg;
(Myuller, Kitta —Tarotssi, tioglikolli ^laeriva 1 ami^'stitish uchun Asosiy muhitlar. Bu muhitlai ко pgma b „ _CTr»‘_cht
qo'llaniladi. Bular baliq mahsulotlarining triptik gidrol.zaIan, gc, sht bulonlari yoki kazeinlar bo' lib. ulardan suyuq muhit - oziqli bulon va qattiq oziqli agar tayyorlanadi. Bunday muhitlar boshqa muiakkab muhitl tayyorlash uchun asos bo'ladi. Ko'rsatilgan muhitlar qandli, qonli, zardo


77

va boshqa patogen bakteriyalarni oziqli muhitga talabini qondira oladigan aralash muhitlar tayyorlashda ishlatiladi. Ayrim hollarda muhitning asosi sifatida ma'lum mineral tuzlardan tayyorlangan sun'iv muhitlar ishlatilib. ularga aminokislotalar. vitaminlar. glyukoza. pepton. jo'xori yoki achitqi ekstrakti va boshda oziqli moddalar qo'shiladi.

Elektiv muhitlar. Elektiv oziqli muhitlar turli xil. boshqa mikroflorali materialdan ma'lum turni ajratib olish va uni to’plashga mo'ljallangan. Ma lum mikroblarga elektiv oziqli muhitni yaratishda, bu mikroblarning boshqa ko'pchilik mikroblardan farqlantiradigan biologik. fermentativ xususiyatiariga asoslaniladi. Masalan. qonli zardobii muhitlar bo'g'ma. ko‘k yo'tal qo‘zg*atuvchisini ajratib olishda (Klauberg II, KKA) tuberkulyozda (Levenshteyn-Yensen) stafilokokklarda natriv xlor tuzining konsentratsiyasi yuqori bo'lgan muhiti. vabo vibrionida esa ishqoriv muhit qo'llaniladi.
Differensial-diagnostik oziqli muhitlar. Ayrim turdagi (yoki gu- ruhlar) mikroorganizmlami bir-biridan ajratish. farq lash uchun ishlatiladi.
Differensial-diagnostik muhit tuzilish prinsipiga ko'ra. bakteriyalar xilma-xil turlarining o'zaro biokimyoviy faolligi hamda bir xil boMmagan fermentlar to'plamiga ega bo'lishi va oziqli muhit tarkibiga kiruvchi substratlarning parchalanishiga asoslangan.
Differensial-diagnostik muhitlar tarkibiga quyidagi asosiy komponentlar kiradi:

1.