Mikroorganizmlarni shakllari

Miksobakteriyalami A. A. Imshenetskiy mukammal tekshirgan



2 4
Miksobakteriyalarning shilimshiq tanasi:
1 - poliantium; 2- xandromitses; 3 - poliangium fizkum; 4 - mikokkus



MIKROORGANIZMLARNI EKISH USULLARI
Mashg’ulotni o’tish tartibi: Mikroorganizmlarni oziqa muhitiga ekish usullari va texnikasi bilan tanishadilar. Har bir talaba mikrobiologik sirtmoq bilan go'sht-pepton qaynatmasi, go'sht-pepton agari, kartoshka, Chapeka agari solingan probirkalarga va Petri likobchalariga mikroorganizmlarni ekib sof kultura ajratishni o'rganadilar. Mikroorganizmlarni o'stirish uchun qo'yiladigan termostat bilan tanishadilar.
Kerakli asboblar va reaktivlar: Mikroorganizmlar ekilgan probirkalar (Bacillus subtilis, Bacterium coli, Sarcina flava). Go'sht- pepton qaynatmasi, go'sht-pepton agari, kartoshkali agar, Chapeka oziqasi solingan probirkalar va Petri likobchalar. Mikrobiologik sirtmoq. Sterillangan Paster naychalari. Spirt lampasi, gugurt. Termostat.
Mikroorganizmlarni o'stirish uchun sterillangan oziqa muhitlari tayyorlanadi. Tarkibida mikroorganizmlar bo'lgan materialni (tuproq, suv, oziq-ovqat) sterillangan oziqa muhiti yuzasiga tushirish ekish deyiladi. O'stirilgan mikroorganizmlarni oziqa muhiti solingan bir probirka, kolba yoki Petri likobchasiga ekish qayta ekish deyiladi. Mikrobiologik sirtmoq mikroorganizmlarni ekish uchun eng qulay asbob hisoblanadi. Bundan tashqari, sanchib ekish uchun maxsus mikrobiologik nina, Petri likobchasiga ekish uchun - metalldan yoki shishadan tayyorlangan shpatellar qo'llaniladi. Suyuq oziqa muhitlarga ekish uchun sirtmoqlar bilan bir qatorda turli xil pipetkalar ishlatiladi. Pipetkalarning ikkinchi, ya'ni keng tomoni paxta bilan berkitiladi, so'ngra ular maxsus idishga joylashtiriladi yoki qog'oz bilan o'ralib sterillanadi.
Mikroorganizmlarni oziqa muhitiga ekkanda havodan yoki tevarak-atrofdagi narsalardan yot mikroblarning tushishiga yo'l qo'ymaslik uchun quyidagi ishlar amalga oshiriladi:

• 
  Spirt lampasi yoqiladi;
  
• 
  Chap qo'lga ikkita - birinchisi, unib chiqqan va qayta ekiladigan mikroorganizmlar, ikkinchisi, sterillangan oziqa muhiti solingan probirkalar olinadi. Mikroorganizmlar unib chiqqan probirkadan ikkinchi probirkaga mikroorganizmlar olib ekiladi. Probirkalar gorizontal ushlanadi.
  
• 
  Mikrobiologik sirtmoq tikka ushlanib, spirt lampasining alangasida qizarguncha qizdiriladi. So'ng sirtmoq alanga ustidan yotiq holda o'tkaziladi, sirtmoqning simigina emas, dastasini ham mikroorganizmlar nobud bo'lishi uchun alangadan o'tkazish kerak.
  
• 
  Ikkala paxta probka o'ng qo'lning kichik barmog'i bilan kafti orasida ushlanib, probirkalar ochiladi.
  
• 
  Ikkala probirkaning chetlari spirt lampasining alangasiga tutib qizdiriladi.
  
• 
  Sirtmoq mikroorganizmli probirkaga tiqilib, avval mikroorganizmsiz joyiga tegiziladi, bundan maqsad, sirtmoqning haddan tashqari qizib ketmaganligini tekshirib ko'rishdir, so'ngra sirtmoq bilan mikroorganizmlar yoki mikroorganizmlar aralashgan suyuqlikdan bir oz olinadi, bunda sirtmoqni probirkaning devorlariga tekkizmasdan yangi sterillangan oziq muhiti ustiga surkaladi yoki oziqa muhiti suyuq bo'lsa, suyuqlikka botirib olinadi.
  
• 
  Paxta probkalarning pastki uchlari va probirkalarning chetlari alangaga tutib kuydiriladi va ikkala probirkaning og'zi yopiladi.
  
• 
  Sirtmoqning spirt lampasining alangasiga tutib qizarguncha qizdiriladi.
  

Anaerob mikroorganizmlarni ekish uchun ular zich oziqa muhitining (GPA, GPJ) orasiga kiritiladi, bunda u sanchib ekiladi. Buning uchun mikrobiologik nina ishlatiladi. Bunday nina simining uchi sirtmoqqa o'xshab qayrilgan emas, balki o'tkirlangandir. Yuqorida keltirilgan qoidalarga amal qilib, bunday nina bilan bir oz mikroorganizm olinib, qattiq oziqa muhiti ustuncha shaklida qotgan probirkaning tagigacha sanchiladi.
Pipetka bilan ishlash vaqtida avvalo uni qog'ozdan ajratib olinadi. Tezlikda lampa alangasi ustidan o'tkaziladi va probirkaga kiritiladi. So'ngra uning ichki tomoni sovitiladi. Shundan so'ng pipetka og'zi orqali, yuqorida yozilgan qoidaga amal qilgan holda ekiladigan material so'rib olinib probirka yoki boshqa laboratoriya idishiga puflanadi. Ishlatilgan pipetka dezinfeksiya qiluvchi eritmasi bo'lgan bankaga solib qo'yiladi.
Petri likobchasidagi agarli oziqa muhiti yuzasiga shpatel yordamida gazon ekiladi. Buning uchun qopqoq biroz ochiladi, sirtmoq yoki pipetka bilan ekiladigan materiallardan oziqali agar yuzasiga tomiziladi. So'ngra shpatel lampa alangasidan o'tkaziladi, qopqoqning ichki tomonida sovitiladi va material muhitning butun yuzasiga surtiladi. Bunda chap qo'l bilan qopqoq ushlab turiladi va bir vaqtning o'zida likobcha stoldan ajratilgan holda aylantirib turiladi. Inkubasiyadan so'ng mikroorganizmlar bir tekis unib chiqadi.
Oziqa muhitiga ekilgan mikroorganizmlar termostatga joylashtiriladi.
Mikroorganizmlarni oziqa muhitida o'stirish termostatlarda optimal haroratda o'tkaziladi. Termostat ikki eshikli bo'lib, ichki- oynali, tashqi-ikki qavatli bo'lib, ichki qismi issiq o'tkazmaydigan material bilan to'ldirilgan. Termostatning ichki qismida olinadigan patnoslar o'rnatilgan bo’ladi

Bakteriologik ilgaklar Skalpel Shpatel