Mikroprotesorli elektr o'lchash asboblari

Xodimlarni tayyorlashni tashkil etishning asosiy talablari
15. Tashkilotning issiqlik elektr stansiyalari (keyingi o‘rinlarda — IES), gidroelektr stansiyalari (keyingi o‘rinlarda — GES) va elektr tarmoqlari barcha MTX, ishchi va xizmatchilari yong‘in-texnik sohasi bo‘yicha bilim olish va uni chuqurlashtirish, mavjud yong‘indan himoya vositalaridan foydalanish malakasini oshirish, yong‘in yuzaga kelganda to‘g‘ri va xavfsiz harakat qilish va jabrlanganlarga birinchi yordam ko‘rsatish maqsadida yong‘in xavfsizligi bo‘yicha tayyorgarlikdan o‘tishlari kerak.
16. MTX, ishchi va xizmatchilarni yong‘in xavfsizligi bo‘yicha tayyorlash quyidagi (har bir tashkilot tomonidan o‘zining ixtisosligi bo‘yicha ishlab chiqiladigan) asosiy nizomlardan iborat:
yong‘in xavfsizligi bo‘yicha kirish yo‘l-yo‘rig‘i;
tarkibiy bo‘linmalarda ish joyida o‘tkaziladigan birlamchi, davriy, rejadan tashqari va maqsadli yo‘l-yo‘riqlar, ularning mavzusiga albatta, yong‘in xavfsizligi masalalari kiritiladi;
xodimlarni maxsus tayyorlash;
energetika tizimining yong‘in xavfi yuqori bo‘lgan ishlarida ishlaydigan xodimlar (mazut xo‘jaligi (keyingi o‘rinlarda — MZX), gaz, ko‘mir va kabel xo‘jaligi, elektr tarmoqlari) uchun yong‘in-texnik minimum bo‘yicha mashg‘ulotlar;
yong‘inga qarshi mashg‘ulotlar o‘tkazish;
o‘quv markazlarida bilim (malaka) oshirish, shuningdek, yong‘inga qarshi himoya bo‘yicha texnik o‘quvlar, seminarlar va maqsadli yig‘ilishlar (konferensiyalar) o‘tkazish;
yong‘in xavfsizligi qoidalarini o‘rganish va ular bo‘yicha bilim sinovini o‘tkazish.
17. Har bir tashkilotda birinchi rahbarning buyrug‘i bilan quyidagilar belgilanadi:
tegishli tarkibiy bo‘linmalarning yong‘in-texnik minimumi dasturi bo‘yicha o‘qishi kerak bo‘lgan MTX, ishchi va xizmatchilarning ro‘yxati;
MTX, ishchi va xizmatchilarning yong‘in xavfsizligi bo‘yicha shaxsiy guvohnomalari va tegishli jurnallarga yozgan holda bilim sinovi o‘tkazishning tartibi va davriyligi.
18. Tashkilotga ishga kirayotgan barcha MTX, ishchi va xizmatchilar, shuningdek, vaqtincha ishga qabul qilinganlar, ishlab chiqarish amaliyotini o‘tayotgan o‘quvchilar va talabalar yong‘in xavfsizligi bo‘yicha kirish yo‘l-yo‘rig‘inidan o‘tishlari shart. Odatda kirish yo‘l-yo‘rig‘i yangidan ishga kirayotganlar uchun korxananing ko‘rgazmali qo‘llanmalar (plakatlar, sxemalar, maketlar va boshqalar), shuningdek, tashkilotda mavjud yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalari, yong‘in inventari va yong‘in aloqasi va signalizatsiyasi vositalari bilan jihozlangan maxsus xonasida o‘tkaziladi.
19. Kirish yo‘l-yo‘rig‘ini mutaxassis — yong‘in xavfsizligi bo‘yicha muhandis-inspektor o‘tkazadi. U yo‘q bo‘lganda — tashkilot bo‘yicha buyruq bilan belgilangan mutaxassis yoki yangi ishchini qabul qilayotgan tarkibiy bo‘linma boshlig‘i o‘tkazadi. Yong‘in xavfsizligi bo‘yicha kirish yo‘l-yo‘rig‘i mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha kirish yo‘rig‘i bilan birgalikda o‘tkazilishi mumkin.
Kirish yo‘l-yo‘rig‘i o‘tkazilganligi shakli ushbu Qoidalarga 2-ilovada keltirilgan maxsus jurnalda yozib qo‘yiladi.
20. Yong‘in xavfsizligi bo‘yicha kirish yo‘l-yo‘rig‘i shu maqsadda maxsus jihozlangan xonada o‘tkaziladi va o‘z oldiga yangidan qabul qilinayotgan xodimni quyidagilar bilan tanishtirishni maqsad qilib qo‘yadi:
tashkilot yoki podstansiya hududida, sexlarida va boshqa obyektlarda bajarish kerak bo‘lgan yong‘in xavfsizligining umumiy qoidalari;
u ishga kirayotgan joydagi ishlab chiqarish uchastkasida yong‘in xavfsizligi xususiyatlari;
yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalarini qo‘llashning asosiy qoidalari va ularni qo‘llashda xavfsizlik choralari;
yong‘in haqida mavjud vositalar va tizimlar bilan e’lon qilish va yong‘in xavfsizligi xizmatini chaqirish tartibi;
elektr qurilmalarida yong‘inni o‘chirish xususiyatlari.
21. Yong‘in xavfsizligi bo‘yicha kirish yo‘l-yo‘rig‘ini o‘tmagan shaxslarni ishga qo‘yishga ruxsat berilmaydi.
22. Birlamchi, takroriy (davriy) va rejadan tashqari yo‘l-yo‘riqlar o‘tkazilganda (ishlab chiqarish uchastkasi, ustaxona, laboratoriya, ombor) javobgar mansabdor shaxslari tomonidan ularning mavzusiga yong‘in xavfsizligi masalalari, albatta, kiritiladi.
Ko‘rsatilgan yo‘l-yo‘riqlar ishchilar va xizmatchilar bir sexdan boshqasiga o‘tganda o‘tkazilishi shart. Yo‘l-yo‘riq tugagandan keyin bilim va ko‘nikmalarni tekshirish o‘tkaziladi, materiallar yetarli o‘rganilmaganda takroriy yo‘l-yo‘riq, bilim sinovi bilan o‘tkaziladi. O‘tkazilgan yo‘l-yo‘riqlar haqida ushbu Qoidalarga 3-ilovada keltirilgan shakldagi jurnalga qayd etiladi.
23. Yong‘in xavfi yuqori bo‘lgan ishlarni bajaradigan xodimlar bilan maxsus ishlab chiqilgan dastur bo‘yicha yong‘in-texnik minimumi mashg‘ulotlari o‘tkaziladi. Bunda ishlab chiqarishning yong‘in xavfsizligi tavsifi, mavjud o‘t o‘chirish vositalarining xususiyatlari hamda yuzaga kelgan yong‘in va kuyishlar hisobga olinadi. Yong‘in-texnik minimumida yuqori xavfli yong‘in yuzaga kelganda va keyinchalik kuchaygan sharoitda xodimlarni ishlashga tayyorlash maqsad qilib qo‘iladi.
Xodimlar yong‘in-texnik minimumi bo‘yicha tayyorgarliklar tugaganidan keyin tegishli hujjatlar (bayonnoma, qaydnoma) bilan rasmiylashtiriladigan sinovlarni topshiradilar.
24. Tashkilotda boshqaruv xodimlari va MTXlarning yong‘inlarning oldini olish va yong‘inga qarshi himoya bo‘yicha ishlarda faol qatnashishlarini ta’minlash maqsadida doimiy faoliyat yuritadigan yong‘in-texnik komissiyasini (keyingi o‘rinlarda — YOTK) tashkil etish maqsadga muvofiqdir.
25. YOTK tarkibiga tashkilot rahbarining buyrug‘iga asosan faoliyati texnologik jarayonlarni, elektr qurilmalari, suv ta’minoti tizimlari, aloqa, ishlab chiqarish avtomatikasi va yong‘inga qarshi avtomatik himoya hamda shu kabilardan foydalanish va ularga xizmat ko‘rsatishni tashkil etish hamda o‘tkazish bilan bog‘liq boshqaruv xodimlari va MTX vakillari, shuningdek, idoraviy yoki ko‘ngilli yong‘in o‘chirish xizmatlari rahbarlari hamda favqulodda vaziyat va ishlab chiqarish nazorati, mehnatni muhofaza qilish va texnika xavfsizligi bo‘limlari hamda xizmatlarining yong‘in xavfsizligi bo‘yicha mutaxassislari, kasaba uyushmalari va boshqa vakillik tashkilotlarining vakillari kiritiladi.
Odatda, YOTK raisi lavozimiga tashkilotning bosh muhandisi, kotib lavozimiga esa tashkilotning mexnatni muhofaza qilish va texnika xavfsizligi bo‘limi yoki xizmatining yong‘in xavfsizligi bo‘yicha mutaxassisi tayinlanadi.
Yong‘in-texnik komissiyalari o‘z ishlarini Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 28-martdagi 89-sonli qarori bilan tasdiqlangan Yong‘in-texnika komissiyalarini tashkil etish va ularning faoliyati tartibi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq olib borishlari kerak.
26. Tashkilotlarda yong‘inga qarshi rejimni yaxshilash, yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalari holatini nazorat qilish va yuzaga kelgan o‘t olish va yong‘inlarni o‘chirishni tashkil qilishni takomillashtirish buyicha chora-tadbirlarni o‘tkazish uchun KYoO‘D tashkil qilinadi. KYoO‘Dni tashkil qilish va uning tarkibi sonini aniqlash, shuningdek, uning a’zolarini sug‘urta qilish tashkilot rahbariga yuklanadi.
27. KYoO‘D tarkibiga MTX, ishchi va xizmatchilar ko‘ngilli ravishda ularning yozma arizalariga binoan tashkilot bo‘yicha buyruq asosida kiritiladi.
28. KYoO‘D tarkibi shunday tashkil etilishi kerakki, unda har bir sex yoki smenada uning a’zosi bo‘lsin.
29. KYoO‘D boshlig‘i va uning o‘rinbosari mutaxassislardan yoki sex ma’muriyatidan belgilanadi. KYoO‘D boshlig‘i o‘qitishlarni, mashq o‘tkazilishini, shuningdek, yong‘inni o‘chirish vositalarining nazorati bo‘yicha ishlarni rejalashtiradi.
30. KYoO‘D a’zolari har bir obyektda yong‘in xavfsizligi qoidalarini aniq bilishi va ularga rioya qilishi kerak, shuningdek, ularni boshqalardan talab qilishi, yong‘in o‘chiruvchi statsionar qurilmalar va yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalarining ishlashga tayyorligini nazorat qilishi, yong‘in yuzaga kelganda esa zudlik bilan uni o‘chirishga kirishishi lozim.
31. Tashkilot rahbari KYoO‘D boshlig‘i yoki uning o‘rinbosarining, shuningdek, yong‘in-texnik komissiyasi tavsiyalarini kamida 6 oyda bir marta eshitadi va obyektda (sexda) yong‘inga qarshi rejimni yaxshilash bo‘yicha tegishli choralar ko‘radi.
32. Tashkilot xodimlarini yong‘inni bartaraf etishda tez va to‘g‘ri harakatlanishga o‘rgatish uchun yong‘inga qarshi, shu jumladan, yong‘in bo‘linmalari bilan hamkorlikdagi mashg‘ulotlar o‘tkazilishi shart. Yong‘inga qarshi mashg‘ulotlarni avariyaga qarshi mashg‘ulotlar bilan birga o‘tkazishga ruxsat beriladi.
33. Yong‘inga qarshi mashg‘ulotlarni o‘tkazish xodimlarni o‘qitishdagi asosiy shakllardan biridir. Yong‘inni o‘chirishning birlamchi vositalari va harakatlanuvchi texnika (yong‘in avtomashinalari, motopompalar va boshqalar) yordamida haqiqiy yong‘in o‘choqlarini o‘chirishda amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lish uchun tashkilot hududidagi yong‘in trenajeridan yoki energetika tizimi poligonidan foydalanish kerak. Yong‘inga qarshi mashg‘ulotlarni obyektda va poligonda navbatma-navbat o‘tkazish zarur