Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq fanlarini o‘qitish metodikasi

1
2
29
Odatiy, an’anaviy fikrlash tarzidan yangicha, ilgor fikrlashga utish bu ?
Mafkuraviy yangilanishlar jarayonining muxim xususiyatidir. Ta’kidlash lozimki, inson uzi uchun odatiy bulib kolgan fikrlash tarzidan osonlikcha voz kecholmaydi, chunki eskicha fikrlash bir karashda kulay bulib kurinadi. Lekin yangi davr, yangicha islo’otlar, demokratiya, bozor munosabatlari aynan tafakkur va fikrdagi uzgarishlarni takozo etadi va bu rivojlanishining, tarakkiyotning asosiy shartidir.
Ilgor goyalarni amalga oshirishning yana bir muxim sharti ularni uzlashtirishi lozim bulgan ijtimoiy katlam yoki guruxning bilim saviyasi, ma’lumotlilik darajasidir. O’zbekiston Respublikasida kabul kilingan Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va «Ta’lim tugrisida»gi konun yoshlarning bilim va malakasini oshirishga karatilgan tarixiy xujjatlardir, ular xar bir yoshning bilim darajasini oshirishga, dunyokarashini kengaytirishga xizmat kiladi
Siyosiy partiyalarning urni va axamiyati katta. Ular uz faoliyati bilan fikrlar xilma-xilligi va karashlar rang-barangligiga asoslangan demokratik jamiyat barpo etish goyasining amalga oshishiga xizmat kiladi.

O’zbekiston uz mustakilligini kulga kiritgach, davlatimiz raxbari tomonidan ilgari surilgan, xalk tomonidan e’tirof etilgan ilgor goyalar bugungi kunda shunday faol kuchga aylanganki, ular yoshlarning psixologik va ijtimoiy extiyojlariga tula javob beradi. Zero, Vatanning ravnaki, yurtning tinchligi, xalk farovonligi, millatlararo totuvlik, ijtimoiy xamkorlik, komil inson tarbiyasi uchun yaratilgan sharoitlar, aynan kelajagimiz bulgan yoshlarning manfaati uchun xizmat kiladi.

1
3
30
Oilaviy va mafkuraviy tarbiya bu ?
Shaxs ma’naviyati, uning dunyokarashi, insonning tasavvur va e’tikodiga alokador kunikmalar majmui asosan oilada shakllanadi. SHu ma’noda, oila – xakikiy ma’naviyat uchogi, mafkuraviy tarbiya omili va muxitidir. Binobarin, milliy mafkuramizga xos ilk tushunchalar inson kalbi va ongiga avvalo oila muxitida singadi. Bu jarayon bobolar ugiti, ota ibrati, ona me’ri orkali amalga oshiriladi.
Yuqorida tilga olingan tarbiya shakllarini amalga oshirishning eng kulay yuli – avvalo ota-onalarning ma’naviy bilim saviyasini oshirish, ularda soglom tafakkur va zamonaviy dunyokarashni shakllantirishdir. Bu esa ota-onaning farzand oldidagi, el-yurt oldidagi burchini tugri anglashni insonning dunyoga kelishi va kamol topib rivojlanishiga oid konuniyatlarni puxta bilishini, oilaviy munosabatlar doirasida milliy urf-odat va an’nalarimizni eng nodirlarini turmushga singdirish orkali bolalarda milliy kadriyatlarga me’r-mu’abbatni uygotishni, ularni mustakil fikrlaydigan kishilar kilib tarbiyalashni takazo etadi.
O’zbek oilasida bola ongida soglom goya va bilimlar shakllanishi jarayonida oilaning kattalari - bobolar, momolar, yakin karindosh-uruglar xam bevosita ishtirok etadi. Azaliy udumga binoan, bola tarbiyasida ota-onadan xam kura bobo va buvilarning ta’siri kuchlirok buladi. Ular oiladagi ma’naviy muxitning boshkaruvchilari xisoblanadi. Bunday tarbiya an’anasi buyuk ajdodlarimiz takdirida muxim urin tutgan. Masalan, Amir Temurning nevaralari tarbiyasi bilan ularning onalari emas, ulug bibilari-buvilari shugullangan. Xususan, SHo’ru’ Mirzo, Muxammad Sulton Mirzo, Xalil Sulton Mirzo, Ulugbek Mirzo singari temuriy sha’zodalar Saroymulkxonim kulida tarbiya topgan.
O’zini-o’zi boshkarishning milliy modeli bulgan maxalla xalkimizning azaliy udumlari, urf-odatlari va an’analariga tayangan xolda, ulkan tarbiyaviy vazifani bajaradi. Keksalarning pand-nasi’ati, kattalarning shaxsiy ibrati, jamoaning xamjixatligi misolida odamlar ongiga ezgulik goyalari singdirib boriladi.
Maxalla avvalo soglom ijtimoiy muxitdir. Bu erda kuchli ta’sirga ega bulgan jamoatchilik fikri maxalla a’lining xulk-atvori, uzaro munosabatlarini adolat va ma’naviy mezonlar asosida tartibga solib turadi. SHu ma’noda maxalla, Prezidentimiz Islom Karimov ta’kidlaganlaridek, xakikiy demokratiya darsxonasidir.