Milliy sertifikat ona tili Imloviy jihatdan to’g’ri yozilgan so’zlarni aniqlang

16.”Abulfayzxon”asarida qaysi ma’lumot tòg’ri izohlangan 
A)”Abulfayzxon “ Òzbek adabiyotidagi birinchi tarixiy fojia 
B)Fitrat Hakimbiy tabiati va taqdiri misolida zo’ravonlik va shafqatsizligning ğayriinsoniy mohiyatini 
ochib beradi 
C)xonning rangiga qarab òzgarib turadigan obraz bu Qozi Nizom 
D)asarda Hakimbiy , Rahimbiy,Nodirshoh Ulfat singari obrazlar tarixiydir 
17.” Ikki eshik orasi”asarida tòğri izohlangan javobni aniqlang
A) Qora Amma 7 farzandini yerga berib birgina Kimsanni yer -u kò‘kka ishonmay katta qiladi 
B)Asarda taqdirning Achchiq qismatiga ilojsiz kòngan obraz Ra’no orqali namoyon bòladi 
C)Asarda Orif oqsoqol , Komil tabib , Husan duma individual qiyofasi bilan ajralib turadi 
D)Atrofdagi odamlarni vadaga vafo , jomardligi va odamiyligini sadoqat bilan òlchaydigan obraz 
Husan duma 
MATNNI ÒQING VA QUYIDAGI SAVOLLARGA JAVOB BERING
TRANSPOZONLAR.Ķòchib yuruvchi elementlar organizmlar evolyutsiyasi muhim òrin tutadigan 
genetik birlik bòlib , ular xromosomalarning bir joydan ikkinchi joyga ko’chib yuruvchi fragmentlaridir 
.1) Bunday elementlar òtgan asrning 40 -yillarida AQSH olimasi B.Mak Klintok tomonidan kashf 
qilingan va bu ish uchun olima 1984 -yil Xalqaro Nobel mukofoti bilan taqdirlangan. Kòchib yuruvchi 
elementlarning uch xil tipi mavjud va ular bir -biridan tuzilishi, kòchib yurish tipi va viruslarga 
òxshash yoki òxshamasligi bilan farqlanadi.Shulardan birinchisi transpozonlar bòlib , ular DNKning bir 
joyidan ajralib chiqib , ikkinchi joyiga borib òrnashadi.Bunda DNK miqdor jihatdan òzgarmaydi 
.Transpozonlar xilma-xil bo’lishiga qaramay barcha transpozon molekulalarining ikki chetida maxsus 
nukleotidlar izchilligi , 2)Markaziy qismida esa DNK molekulasini belgilangan joyda “yopishqoq 
“uchlar hosil qilib kesuvchi transpozaza fermentini sintez qiluvchi gen mavjud .Transpozonlar 
xromasomada òz òrnini òzgartirganda irsiyat ham òzgaradi. 
RETROTRANSPOZALAR-DNK ning bir bòlagi bòlib ,ular tuzilishi jihatidan RNK-tutuvchi viruslarni 
eslatadi .3 )Bunday elementlar òzlaridan teskari transkriptaza yordamida òz nusxasini sintezlab , bu 
nusxani DNK ning boshqa joyiga kòchib òtishi (insersiyalanishi)ni ta’minlanadi. Kòchish davomida 
retrotranspozonlarning eski nusxasi òz joyida qoladi va faqat ularning nusxasigina kòchiriladi.4) 
Natijada DNK miqdor jihatdan kòpayadi 
RETROPOZONLAR òsimliklar genomining qariyb 50 %transpozon,retrotranspozon, va 
retropozonlardan tashkil topgan . Masalan, makkajòxori donlarida antotsian (qizil)pigmentning 
paydo bòlib yo’qolishi antotsian rangni beruvchi gen ichidagi transpozonlar kòchishi bilan izohlanadi