Mintaqaviy iqtisodiyot va menejment

Malakaviy amaliyotning vazifasi.

1. 
   Talabada ta’lim yo’nalishi bo’yicha amaliy ko’nikma va malakalarini shakllantirish.
   
2. 
   Amaliyot obyektida o’z ta’lim yo’nalishi bo’yicha olib borilayotgan ishlar ko’lamini va tizimini o’rgatish.
   
3. 
   Amaliyot obyektida mavjud tartib qoidalar va xodimlar o’rtasidagi munosabatlarni o’rgatish.
   

Malakaviy amaliyotning obyekti. Navoiy shahrida joylashgan “Ipteka bank” aksiyadorlik tijorat bankining “Kredit ajratish” bo’limi.
Malakaviy amaliyotning predmeti. Yuridik va jismoniy shahslarga kredit turlari haqida malumot berish va kredit ajratish.

1. 
   “Ipoteka bank” aksiyadorlik tijorat bankining nizomi va faoliyati haqida
   

2005 yil fevral oyi iqtisodiyotimizni modernizatsiyalash uchun muhim qadam bo’ldi, shu vaqtda uy-joy bozorini rivojlantirish bo’yicha PQ-10 qarori qabul qilindi. Aynan shu narsa "Ipoteka bank" tashkil etilishi uchun turtki berdi. Ipoteka kreditsiyalanishi albatta bizning bankning eng muhim yo'nalishlaridan biri, shu bilan bir qatorda bank yangi uy-joy qurilishini moliyalashtirish uchun katta ahamiyat bermoqda. "Ipoteka bank" 38 filiallar tarmog'ini tashkil etgani uchun jismoniy va yuridik shaxslarga bir qator bank xizmatlarini amalga oshiradi. Bundan tashqari, ikki nufuzli tashkilotlar: «Standard & Poor’s » hamda «Moody’s Investors Service» banklar va turli moliyaviy muassasalarning xalqaro baholashlarni amalga oshiradilar, ular "Ipoteka bank"iga yaxshi baho berdilar bu esa xizmatlarining yuqori sifati va mijozlarga yaxshi xizmat ko'rsatish nazorati belgisidir.
2005 yilda ish faoliyatini boshlagan aksiyadorlik tijorat ipoteka banki "Ipoteka-bank" turli sohalarda bank xizmatlarini muvaffaqiyatli bajarib kelmoqda. Oxirgi yillarda “Ipoteka bank”i O'zbekistonning ustuvor bozorlarida yetakchi o'rinni egallaydi, bu esa uning xodimlari yuqori professionalligini, to’g’ri boshqaruvini va ko'rsatiladigan xizmatlar sifatiga yuqori e'tibor berganliklarini ko’rsatadi. Asosiysi bankning muvaffaqiyatli ish olib borishi nafaqat o'z nufuzini va aholi ishonchini oshirishga balki davlat iqtisodiyotining rivojlanishi uchun hissa qo’shishi deb tushunish muhim. Bizning jamoamiz yuqori ishbilarmonligi, maqsadli bozorlarni rivojlantirish shuningdek, eng so'nggi yangiliklar va texnologiyalarni doimiy monitoring qilish sharoitida, doimiy qidiruv bizning xizmatlarga foydali ta'siri kuchli. Yuqorida aytib o’tilganlarni bizning bank hisobotlari tasdiqlaydi. 2017 yil 1 yanvaridan 2018 yil 1 apreliga qadar xalq omonatlarining umumiy miqdori deyarli 2 baravar oshdi va taxminan yarim trillion so'mni tashkil etdi. Uzoq muddatli kreditlar soni deyarli 3 baravarga ko'paydi. Ipoteka bank"i kundalik bank operatsiyalarini amalga oshirish uchun turli xil zamonaviy vositalar bilan moslashuvchan tizimni yaratdi. 2005 yilda ish faoliyatini boshlagan aksiyadorlik tijorat ipoteka banki "Ipoteka-bank" turli sohalarda bank xizmatlarini muvaffaqiyatli bajarib kelmoqda. Oxirgi yillarda “Ipoteka bank”i O'zbekistonning ustuvor bozorlarida yetakchi o'rinni egallaydi, bu esa uning xodimlari yuqori professionalligini, to’g’ri boshqaruvini va ko'rsatiladigan xizmatlar sifatiga yuqori e'tibor berganliklarini ko’rsatadi. Asosiysi bankning muvaffaqiyatli ish olib borishi nafaqat o'z nufuzini va aholi ishonchini oshirishga balki davlat iqtisodiyotining rivojlanishi uchun hissa qo’shishi deb tushunish muhim. Bizning jamoamiz yuqori ishbilarmonligi, maqsadli bozorlarni rivojlantirish shuningdek, eng so'nggi yangiliklar va texnologiyalarni doimiy monitoring qilish sharoitida, doimiy qidiruv bizning xizmatlarga foydali ta'siri kuchli. Yuqorida aytib o’tilganlarni bizning bank hisobotlari tasdiqlaydi. 2017 yil 1 yanvaridan 2018 yil 1 apreliga qadar xalq omonatlarining umumiy miqdori deyarli 2 baravar oshdi va taxminan yarim trillion so'mni tashkil etdi. Uzoq muddatli kreditlar soni deyarli 3 baravarga ko'paydi. Ipoteka bank"i kundalik bank operatsiyalarini amalga oshirish uchun turli xil zamonaviy vositalar bilan moslashuvchan tizimni yaratdi.
Ipoteka-bank – Oʻzbekistonning davlat ulushi ishtirokidagi universal bankdir. Ipoteka-bank O'zbekiston bank tizimida jami aktivlari bo'yicha 9 foiz ulush bilan 5-pozitsiyada joylashgan. Ipoteka-bank ipoteka kreditlari berish va uy-joy qurilishini moliyalash boʻyicha yetarli tajribaga ega bank hisoblanadi.
Bank yuridik va jismoniy shaxslardan omonatlarni qabul qiladi, kreditlar beradi, Oʻzbekiston va xorijga pul oʻtkazmalari xizmatlarini koʻrsatadi. Bank 39 ta filial va 400 dan ortiq xizmat koʻrsatish nuqtalari orqali 1,2 milliondan ortiq korporativ va chakana mijozlarga xizmat koʻrsatadi.Oʻzbekiston hukumati bank aksiyalarining asosiy qismiga egalik qiladi va tarixan kapital kiritish, moliyalashtirish va davlat kafolatlari orqali qoʻllab-quvvatlab kelgan. Ipoteka-bank Xalqaro moliya korporatsiasi (XMK) bilan birgalikda horijiy korporativ boshqaruvni joriy qilgan. Bank nufuzli institutsional investorlardan kapital jalb qilish bo'yicha tajribaga ega va davlat tomonidan strategik investorga xususiylashtirilishi rejalashtirilgan.
1996-yil: Ipoteka-bankning tarixi 1996-yil, “Toshkent uy-joy jamgʼarma banki” uy-joy bilan taʼminlash sharoitlarini yaxshilash maqsadida tashkil etilganligiga borib taqaladi.
1997-yil: Uy-joy fondini moliyalashtirish tajribasini butun mamlakat miqyosida ommalashtirish maqsadida Oʻzbekiston Uy-joy jamgʻarma banki tashkil etildi.
2005-yil: Oʻzbekiston Uy-joy jamgʻarma banki “Zamin-bank” bilan birlashtirildi va Oʻzbekistondagi birinchi ixtisoslashtirilgan ipoteka kreditlash banki sifatida “Ipoteka-bank” ATB tashkil etildi.
2007: Ipoteka-bank O'zbekistonda aksiyadorlik tijorat banki sifatda bank va valyuta faoliyatini amalga oshirish uchun O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankining qayta rasmiylashtirgan 74-sonli litsenziyasini oldi.Ipoteka-bank Moody’s reyting agentligining “Barqaror” istiqboldagi B1 reytingiga ega boʻlgan birinchi bank boʻldi.
2017-18-yillar: Ipoteka-bank va Xalqaro moliya korporatsiyasi (XMK) oʻrtasida bankni institutsional oʻzgartirish boʻyicha kelishuv imzolandi va Bank XMK ekspertlari bilan keng koʻlamli transformatsiya boshladi.
2019-yil: Xalqaro moliya korporatsiyasi Ipoteka-bankka 35 mln. AQSH dollari ekvivalentidagi bankning aksiyalariga ayirboshlanadigan kredit liniyasi ajratdi.
2020-yil: London Fond birjasida Ipoteka-bank tomonidan 300 mln. AQSH dollari miqdorida xalqaro obligasiyalar chiqarildi.
2021-yil: Ipoteka-bank yangi rivojlanish strategiyasi, yangi tashkiliy tuzilmaga ega korporativ boshqaruv tizimi, biznes modeli, anderrayting va risklarni boshqarish tizimi va turli masofaviy xizmatlarni joriy qildi.Ipoteka-bank Xalqaro Vena fond birjasida milliy valyutada 785 milliard soʻm (75 million AQSH dollari ekvivalenti) miqdorida yevroobligatsiyalarni chiqardi.
2021-yil Sentabrda, OTP Bank Grup (Vengriya) Oʻzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan “Ipoteka-bank” aksiyalarining asosiy ulushini sotib olish boʻyicha memorandum imzoladi.¹
Ipoteka-bankning biznes tuzilmasi biznesning uchta yo'nalishi: korporativ, kichik va chakana biznes yo'nalishlari bo'yicha tashkil etilgan.Bankning asosiy faoliyatiga kreditlash, chakana xizmatlar, qimmatli qog'ozlar bilan operatsiyalar, chet el valyutalari bilan operatsiyalar va savdoni moliyalashtirish kabilar kiradi. Ipoteka-bank, XMK bilan uch yillik transformatsiya davomida, yangi biznes modelini yaratdi va an'anaviy kommunikatsiyalarni mijozlarga yo'naltirilgan innovatsion tizim bilan almashtirdi.
“Ipoteka bank”ATB ning yutuqlari
Ipoteka-bank uchta yirik reyting agentliklarining quyidagi uzoq muddatli reytinglariga ega:
Fitch Ratings reyting agentligining "BB‑" darajadagi istiqboli Barqaror reytingi,
Moody’s reyting agentligining "B1" darajadagi istiqboli Ijobiy reytingi,
S&P Global reyting agentligining "BB‑" darajadagi istiqboli Barqaror reytingi.

2. 
   “Ipteka bank” aksiyadorlik tijorat bankining missiyasi, maqsadi,vaifalari va qadriyatlari
   

Ipoteka-Bank missiyasi — o‘z aksiyadorlari va bank mijozlari uchun eng yuqori darajadagi iqtisodiy qadriyatlarni yaratishdan iborat. Mijozlarga xizmat ko‘rsatishning yuqori sifati va tanlangan bozorlardagi yetakchilik, kelajakdagi bank muvaffaqiyati uchun birinchi darajali ahamiyat kasb etadi.
Bankning korporativ qadriyatlari — jamoaviy ruh, yangicha fikrlash, ijobiy munosabat, ajoyib sifat — bank missiyasini amalga oshirishda muhim rol o‘ynaydi.
Mijozlarga keng ko‘lamdagi bank xizmatlarini taqdim etgan holda, bank mamlakat iqtisodini ko‘tarish va rivojlantirish uchun asoslar va sharoitlarni yaratishga ko‘maklashishga intiladi.
O’z mijozlariga xizmatlarni taqdim etishda Ipoteka-Bank professionalizmning yuqori standartlariga muvofiq bo‘lish, yangiliklarni qo‘llash, yangi g‘oyalarga ochiqlik, fikrlardan foydalanish hamda qat’iy va izchil faoliyatni amalga oshirishga sodiqdir.
Bankning mijozlari bilan o‘zaro munosabatlari uzoq muddatli va mustahkam bo‘lishi uchun Ipoteka-Bank bundan keyin ham sifatli xizmatlar ko‘rsatishni davom ettirish niyatida.
Bankning sifat sohasidagi asosiy vazifalari quyidagilardir: bankning moliyaviy barqarorligini va ishonchliligini oshirish imkonini beruvchi raqobatbardoshlik, turli-tumanlik va bank xizmatlarining yuqori darajasini ta'minlash.
Asosiy printsipni amalga oshirish - mijozlarni qondirish uchun faoliyatning sifatini oshirish - bank quyidagi ustuvor yo'nalishlarni qabul qiladi:
ISO 9001: 2015 sifat menejmenti tizimining talablariga javob beradigan sifat menejmenti tizimini yaratish va uzluksiz takomillashtirish. Talablar ";

• 
  bank xizmatlari sifatini yaxshilashga ta'sir ko'rsatuvchi tashkiliy va texnologik jarayonlarni takomillashtirish;
  
• 
  bank xodimlarining yuqori darajadagi professionalligini ta'minlash;
  
• 
  barcha bank xodimlari o'rtasida vakolatlarni, funktsional majburiyatlarni va majburiyatlarni aniq va aniq taqsimlashning noaniqligini bartaraf etish;
  
• 
  xodimlarning ish sifati va samaradorligini oshirishga, yuqori darajadagi mehnat va ijro intizomini ta'minlashga, barcha bank xodimlarini sifat menejmenti tizimini yaratish va rivojlantirishga jalb qilish uchun rag'batlantiruvchi shart-sharoitlar yaratish;
  
• 
  bankda qulay korporativ muhitni shakllantirish, shuningdek tashqi manfaatdor tomonlar bilan munosabatlarni shakllantirish;
  
• 
  qaror qabul qilish jarayonida samaradorlik, moslashuvchan foiz va tarif siyosati, mijozlarga xizmat ko'rsatishning individual yondashuvi;
  
• 
  mijozlar va kontragentlar oldidagi majburiyatlarning to'liq va o'z vaqtida bajarilishi;
  
• 
  o'zgaruvchan mijozlar ehtiyojlariga moslashish uchun yangi va takomillashtirilgan xizmatlarni joriy etish;
  
• 
  hududiy mavjudligi va bank xizmatlari va mijozlar bazasini kengaytirish uchun etarli miqdorda xizmat ko'rsatish punktlarini ta'minlash;
  
• 
  xizmatlar va hisob-kitoblarni sifat jihatidan amalga oshirish imkonini beruvchi zamonaviy axborot-banking texnologiyalaridan foydalanish;
  
• 
  mijozlarga xizmat ko'rsatishda bank sirini saqlashga, biznesni oshkoralik va oshkoralik tamoyillariga rioya qilish, barcha manfaatdor tomonlar uchun axborotning oshkoraligini ta'minlash, qonun talablari, Markaziy bank va boshqa davlat nazorat va nazorat organlarini ta'minlash;
  
• 
  "Ipoteka-bank" ning moliya bozorini takomillashtirish va rivojlantirishga qaratilgan banklardagi faol pozitsiyasini yanada mustahkamlash, shuningdek mijozlar, pudratchilar va boshqa manfaatdor tomonlar o'rtasida bankning ijobiy obro'-e'tiborini mustahkamlash.
  

Sifat siyosatini amalga oshirishda bank ISO 9001: 2015 standartiga muvofiq Sifat menejmenti tizimining talablariga rioya etishga va tizimning samaradorligini muntazam oshirib borishga majburdir. Bank rahbariyati har bir xodimga Sifat siyosati haqida ma'lumot berilishini ta'minlaydi, zarur tushuntirishlarni beradi va siyosatni barcha xodimlar tomonidan amalga oshirilishini ta'minlaydi. Sifat siyosatini amalga oshirish uchun mas'uliyatni AKIB «Ipoteka-bank» boshqaruvi raisi qiladi.²

3. 
   “Ipteka bank” aksiyadorlik tijorat bankining tashkiliy tuzilmasi
   

«Ipoteka bank» ATIB Kuzatuv kengashi qarori bilan bankning boshqaruv raisi lavozimiga Elyor Inomjonov tayinlandi. Bu haqda bank matbuot xizmati xabar berdi.Inomjonov 2019 yildan beri mazkur bank boshqaruv raisining birinchi o‘rinbosari lavozimida ishlab kelayotgan edi. U 1978 yilda tug‘ilgan. 1999 yilda Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalashtirish muhandislari institutini tamomlagan.
2003 yilda Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti, 2010 yilda O‘zbekiston Respublikasi prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilishi akademiyasining tadbirkorlik fakulteti, 2013 yilda Xitotsubashi nomidagi universitetni (Yaponiya) bitirgan.Ish faoliyatini 1999 yilda Tashqi iqtisodiy faoliyat Milliy bankining shahar filialida boshlagan. 2004 yilgacha mazkur bank tizimida ishlagan. 2004-2005 yillarda Inkassatsiya birlashmasining Bektemir tumani bo‘limi boshlig‘i lavozimida ishlagan.
2005-2007 yillarda Markaziy bankning Toshkent shahar Bosh boshqarmasi tijorat banklari faoliyatini monitoring qilish bo‘limi boshlig‘i lavozimida faoliyat yuritgan.Elyor Inomjonov «Ipoteka bank» rahbari bo‘lgunga qadar tizimda 2007 yildan buyon turli lavozimlarda ishlab keldi.Avvalroq, ushbu bankning sobiq rahbari Shuhrat Otaboyev O‘zbekiston prezidentining iqtisodiy masalalar bo‘yicha maslahatchisiga o‘rinbosar etib tayinlangani xabar qilingan edi.
Bankda Aktsiyadorlar, Kuzatuv kengashi va Boshqaruvni o'z ichiga olgan korporativ boshqaruv tizimi mavjud.
Bank Kuzatuv kengashi tarkibida to'rtta xalqaro bank va moliyaviy tajribaga ega mustaqil a'zolar mavjud.
Bank Kuzatuv kengashi raisi – xalqaro bank sohasida munosib tajribaga ega mustaqil a’zo Aleksandr Piker hisoblanadi.
Bankning kundalik faoliyatiga rahbarlik kollegial ijroiya organ – “Ipoteka-bank” ATIB Boshqaruvi tomonidan amalga oshiriladi. Bank boshqaruvi faoliyatiga bank Boshqaruvi raisi rahbarlik qiladi.³
Bank boshqaruvi Aksiyadorlar umumiy yig‘ilishi tomonidan tasdiqlangan“Ipoteka-bank” ATIB boshqaruvi to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq faoliyat ko‘rsatadi.Bank Boshqaruvi tarkibiga kiritilgan o‘zgarishlar bo‘yicha rasmiylashtirilgan bayon sanasi: 14.09.2021 yil.
Kredit qo‘mitasi - bankning doimiy ishlaydigan kollegial organi bo‘lib, qarz oluvchiga kredit berish yoki berishdan bosh tortish va u uchun kredit shartlarini tasdiqlash to‘g‘risida yakuniy qaror qabul qilish uchun mas’uldir. Qo‘mita Bank Boshqaruviga hisobot beradi.
Qo‘mita, shuningdek, umuman bankning kredit siyosatini belgilaydi:
• kredit resurslarini taqsimlash to‘g‘risida qarorlar qabul qiladi;
• muammoli kreditlarni qayta tuzish sxemalarini ko‘rib chiqadi;
• har xil turdagi kreditlash va operatsiyalar bilan bog‘liq barcha turdagi bank tavakkalchiliklarini aniqlaydi;
• muayyan cheklovlarni belgilaydi. bozor va kredit vositalari;
• mijozlarning kreditga layoqatliligini tahlil qilish metodologiyasini ishlab chiqadi;
• kredit va boshqa tavakkalchiliklarni o‘z ichiga olgan operatsiyalarni bajarish tartibi to‘g‘risidagi me’yoriy hujjatlarni tasdiqlaydi.

4. 
   “Ipteka bank” ATB ning 2021-yildagi faoliyati yakunlari to’g’risida ma’lumot
   

2022 yilning 1 yanvar holatiga respublika hududlari boʼylab bankning 39 ta filiali, 17 ta minibanki, 113 ta bank xizmatlar markazi, 212 ta universal kassalari hamda 71 ta 24/7 shoxobchasi mavjud boʼlib, ular tomonidan 48,5 mingdan ortiq faol xoʼjalik yurituvchi subʼektlarga va 3,0 mln.ga yaqin jismoniy shaxslarga bank xizmatlari koʼrsatib kelinmoqda.