179
aniqlash imkonini beradi. Ta'limning bugungi kundagi ma'no-mantig‘i ham ana
shundadir.
Ta'lim o‘zini madaniyatlar dunyosida faraz
qilish orqali insonda olam
manzarasini yaratish, insonning tabiat,
boshqa odamlarga, jamiyat, o‘z-o‘ziga
bo‘lgan munosabatlar tizimini shakllantirish sifatida qaraladi. Inson o‘zining
ongi, irodasi, his-tuyg‘usi, bilish imkoniyatlari orqali madaniy qadriyatlarni
o‘zlashtiradi, buning natijasida individual ijodiylik shakllanadi. Bunday
individualllikning namoyon bo‘lishining o‘ziyoq
nafaqat madaniyatning
merosiyligi, iste'mol qilinishi, balki rivojlanishini ham anglatadi. Bunday
tushunish pedagogikadagi yangi paradigma – shaxsga yo‘naltirilgan ta'lim asosini
tashkil etuvchi jamiyatdagi yangicha qadriyatlar – shaxsning o‘zini-o‘zini
rivojlantirishi, o‘ziga-o‘ziga ta'lim berish va o‘zini-o‘zi loyihalashning namoyon
bo‘lishini aks ettiruvchi madaniyat bilan uyg‘unlik tamoyilini shakllanishiga olib
keladi.
Ta'limning ilmiylik tamoyili – o‘quvchining o‘quv materialidagi
qonuniyatlarni aks ettirishi, tushunishi va o‘zlashtirishi uchun to‘g‘ri shart-sharoit
yaratish maqsadi uchun zarur ahamiyat kasb etadi. Bu tamoyil ta'lim mazmunini
zamonaviy fan va
texnika rivojlanish darajasi, jahon sivilizatsiyasi to‘plagan
tajribaga mos kelishini ifodalaydi. Bu tamoyil ta'lim vaqtida va o‘qishdan tashqari
vaqtda amalga oshiriladigan ta'lim mazmuni o‘quvchilarni obektiv ilmiy dalillar,
hodisalar, qonunlar, zamonaviy yutuqlar va rivojlanish istiqbollarini ochib
berishga yaqinlashtirib, u yoki bu sohaning asosiy nazariya yoki konsepsiyalari
bilan tanishtirishga yo‘naltirilgan bo‘lishini talab etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: