Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy Universiteti Karyerani boshqarish

Mirzo Ulug'bek nomidagi
O'zbekiston Milliy Universiteti

Karyerani boshqarish
mavzusida
Mustaqil ish

Bajardi: Baxramov Beknodir

Fakultet: Iqisodiyot, 3-kurs IU-20
Tekshirdi: Ahmadjon Xolmirzayev

Reja

• 
  Karyera boshqaruvi.
  
• 
  Malaka oshirish va uning xodimlarning kasbiy martabasiga ta'siri.
  
• 
  Karyera (kasb) oʻzgarishi.
  
• 
  Karyera muvaffaqiyati.
  

Karyera-bu shaxsning oʻrganishi, ish va hayotning boshqa jabhalari orqali metaforik „sayohat“i hisoblanadi. Karyerani aniqlashning bir qancha usullari mavjud va bu atama turli usullarda qo‘llaniladi.
Mansabni boshqarish yoki karyera rivojlanishi shaxs tomonidan martabani faol va maqsadli boshqarishni tavsiflaydi. „Keryerani boshqarish koʻnikmalari“ni oʻz ichiga olgan gʻoyalar Blueprint modeli (AQSh, Kanada, Avstraliya, Shotlandiya va Angliyada va Raqamli martaba savodxonligining yetti C darajasida (ayniqsa, Internet bilan bogʻliq) tasvirlangan koʻnikmalar.
Asosiy koʻnikmalarga hozirgi mavqei haqida fikr va mulohaza yuritishi, mehnat bozorini oʻrganishi, taʼlim zarurligini aniqlashi, ochilish joylarini topish va karyerani oʻzgartirish qobiliyati kiradi. 
Karyera maqsadlari:
- o'z-o'zini hurmat qilishiga mos keladigan ish yoki lavozimga ega bo'lish, afzalroq joyda;
tabiiy sharoitlar salomatlik holatiga ijobiy ta'sir ko'rsatadigan va tashkil etishga imkon beradi yaxshi dam olish;
- faoliyat turi bilan shug'ullanish yoki o'z-o'zini hurmat qilishga mos keladigan va shuning uchun ma'naviy qoniqishni ta'minlaydigan pozitsiyaga ega bo'lish;
- yaxshi maosh oladigan yoki bir vaqtning o'zida yuqori daromad olish imkonini beradigan ish yoki lavozimga ega bo'lish;
- shaxsning kasbiy imkoniyatlarini oshiruvchi va ularni rivojlantiruvchi lavozimni egallash;
- ijodiy xarakterga ega ish yoki lavozimga ega bo'lish;
- mutaxassislik bo'yicha ishlash yoki ma'lum darajada mustaqillikka erishish imkonini beradigan lavozimni egallash;
– faol o‘qishni davom ettirish imkonini beradigan ish yoki lavozimga ega bo‘lish;
- bir vaqtning o'zida bolalarni tarbiyalash yoki uy ishlari bilan shug'ullanish imkonini beradigan ish yoki lavozimga ega bo'lish.
Karyera maqsadlari yoshga qarab o'zgarishi mumkin, chunki malaka oshirish, ko'tarilish, qadriyatlarni o'zgartirish yoki qayta ko'rib chiqish va hokazo. Mansab maqsadlarini shakllantirish doimiy jarayon ekanligini yodda tutish kerak. Kasbni dastlabki tanlash modellari orasida J.Gollandning "mos" modeli, unga ko'ra odamlar o'zlarining shaxsiy fazilatlariga mos keladigan kasbni tanlaydilar va eng ko'p e'tirofga sazovor bo'ldi. Faoliyatning ma'lum bir sohasida allaqachon ishlagan odam uchun quyidagi bayonot to'g'ri bo'ladi: odam qanchalik ko'p kasbga mos kelsa, uning ushbu sohada qolish ehtimoli shunchalik yuqori bo'ladi. J.Golland odamlarning qaysi kasbga ko'proq moyil bo'lishini belgilaydigan oltita asosiy shaxsiy yo'nalishni aniqladi:
1) real yo'naltirish - jismoniy kuch bilan bog'liq bo'lgan faoliyat bilan shug'ullanish, mahorat, kuch va muvofiqlashtirishni talab qiladigan asboblar va mexanizmlarni manipulyatsiya qilish. Masalan, o'rmon xo'jaligi, dehqonchilik va Qishloq xo'jaligi;
2) tadqiqotga yo'naltirilganlik - ta'sirchan (hissiyot) emas, balki introvert faoliyat (fikrlash, tashkil etish, sharhlash) bilan bog'liq bo'lgan martaba moyilligi. shaxslararo muloqot va hissiyotlar). Misollar tadqiqot faoliyati bilan shug'ullanuvchi ishchilar;
3) badiiy yo'nalish - o'zini namoyon qilishni, badiiy ijodni, his-tuyg'ularni ifodalashni va individuallikni talab qiladigan kasbga moyillik. Bular rassomlar, musiqachilar, rassomlar;
4) ijtimoiy yo'naltirilganlik - intellektual yoki jismoniy emas, balki shaxslararo munosabatlarni nazarda tutadigan mansabga moyillik: diplomatik xizmat, ijtimoiy ish;
5) tashabbuskorlik - mansabga moyillik, bu boshqalarga ta'sir qilish bilan bog'liq og'zaki faoliyatni nazarda tutadi: menejerlar, huquqshunoslar, matbuot kotiblari;
6) an'anaviy yo'nalish - tuzilgan, tartibga solinadigan faoliyatni, shuningdek, bo'ysunuvchi o'zining shaxsiy ehtiyojlarini tashkiliy ehtiyojlari bilan solishtirish kerak bo'lgan kasblarni ta'minlaydigan martaba moyilligi: buxgalterlar vabankirlar.
Behling va boshqalarning fikriga koʻra, shaxsning firmaga qoʻshilish qarori uchta omildan biriga bogʻliq boʻlishi mumkun, yaʼni ob’ektiv omil, sub’ektiv omil va tanqidiy aloqa^[11].

•