- Agar elektr maydonni bir nechta nuqtaviy zaryadlar hosil qilayotgan bo'lsa(q1, q2,q3 va hakozo) ixtiyoriy nuqtada joylashgan sinov zaryadiga ta’sir etuvchi kuchlarning natijalovchisi F bo'ladi. Bunda F=F1+ +F2+F3+… bo'lib, F1, F2, F3, F4, ... lar har bir q1, q2, q3,... lar tomonidan q0 sinov zaryadiga ta'sir etayotgan kuchlardir. ekanligini hisobga olgan holda
- bo'lishini ko'rish qiyin emas. Bu yerda
- bo’ladi.
- esa hamma nuqtaviy zaryadlar tomonidan hosil qilingan elektr maydon kuchlanganliklarining vektor yig'indisidir. Demak bir nechta nuqtaviy qo’zg’almas zaryadlar berilgan bo'lsa ixtiyoriy nuqtadagi natijaviy maydon kuchlanganligi har bir zaryadning shu nuqtada hosil qilgan maydon kuchlanganliklarining vektor yig'indisiga teng bo'ladi. Elektr maydonlarni bunday qo'shishga superpozitsiya prinsipi deyiladi.
- Endi q1 va q2 nuqtaviy zaryadlarning elektr maydonlarini qarab chiqamiz. E1 – zaryad q1 ning a nuqtada hosil qilayotgan maydon kuchlanganligi, E2 esa zaryad q2 ning maydon kuchlanganligi E ni vektorlarni qo`shish qoidasiga ko`ra topish mumkin.
Yoki, boshqacha aytganda, natijaviy elektr maydon kuchlanganligi alohida zaryadlar hosil qiladigan maydonlar kuchlanganligining vektor yig`indisidir. - Yoki, boshqacha aytganda, natijaviy elektr maydon kuchlanganligi alohida zaryadlar hosil qiladigan maydonlar kuchlanganligining vektor yig`indisidir.
- Elektr maydonlarining qo`shishning vektor qoidasi faqat ikkita zaryad uchungina emas, balki istalgan miqdordagi zaryadlar uchun ham o`rinlidir.
Elektr dipoli maydonini. - Elektr dipoli deb qiymatlari teng, ishoralari turli, bir-biridan l masofada joylashgan ikkita zaryaddan iborat sistemaga aytiladi. Zaryadlarni tutashtiruvchi l kesma dipol o‘qi deyilib, u ko‘rilayotgan maydon nuqtasigacha bo‘lgan masofaga nisbatan juda kichikdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
