Mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universitetining jizzax filiali

Qoidalarni chiqarish
Ba'zan daraxtni soddalashtirish uni osongina idrok etish va talqin qilish uchun etarli emas. Keyin mutaxassislar daraxtdan hal qiluvchi qoidalarni chiqarib, ulardan sinflarni tavsiflovchi to'plamlarni tuzadilar.
Qoidalarni olish uchun siz ildiz tugunidan daraxt barglarigacha bo'lgan barcha yo'llarni kuzatib borishingiz kerak. Har bir yo'l yo'lning har bir tugunida tekshirish bo'lgan ko'plab shartlar bilan qoida beradi.
Agar siz murakkab qarorlar daraxtini hal qiluvchi qoidalar sifatida tasavvur qilsangiz (tugunlarning ierarxik tuzilishi o'rniga), uni qabul qilish va talqin qilish osonroq bo'ladi.


Misollar:

3-rasm. Entropiya grafigi.


Bitta atributning chastotalar jadvalidan foydalangan holda entropiya:



1-qadam : Keyin ma'lumotlar to'plami turli bo’laklarga bo'linadi. Har bir bo’lak uchun bitta atributli va ikkita atributli entropiya hisoblanadi va ular asosida ma’lumot yutug’i hisoblanadi.



2-qadam : Qaror tugunlari sifatida eng katta ma'lumotga ega bo'lgan atributni tanlang,ushbu holatda 2-jadvalning birinchi bo’laki tanlab olinadi. Ma'lumotlar to'plamini bo’laklarga bo'ling va har bir bo'lakda bir xil jarayonni takrorlang.


3-qadam: Yuqorida ma’lumotlar asosida qarorlar daraxtini hosil qilamiz. Uning ko’rinishi quyidagicha bo’ladi.

4-rasm.Ma’lumotlar daraxti
Qaror daraxtini ildiz tugunidan barg tugunlariga birma-bir xaritalash orqali osongina qoidalar to'plamiga aylantirish mumkin.

Xulosa

• 
  Qaror daraxtlari chiziqli bo'lmagan ma'lumotlar to'plamlarini samarali boshqarish uchun ishlatiladi.
  
• 
  Qaror daraxti vositasi real hayotda muhandislik, fuqarolik rejalashtirish, huquq va biznes kabi ko'plab sohalarda qo'llaniladi.
  
• 
  Qaror daraxtlarini ikki turga bo'lish mumkin; kategorik o'zgaruvchan va doimiy o'zgaruvchan qaror daraxtlari.
  

Foydalanilgan adabiyotlar:
1. S.Komolov, Sh.Raxmatov, “Sun’iy intelekt asoslari” .
2. Sh.A.Sadullayeva, D.F.Yusupov, F.Yusupov, “Sun’iy intellekt va neyronto’rli texnologiyalar” .
3. https://www.saedsayad.com/decision_tree.htm.