Mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston

a_j parametrning muhimligini aniqlaydi va x_j omillarning natijaviy ko’rsatkichga bog’liq emaslik gipotezasini ilgari suramiz:
Student t–kriteriya:
,(10)
Agar yoki tengsizlik o’rinli bo’lsa, u holda gipoteza tasdiqlanadi, yani a_j regressiya koeffisiyenlari 0 ga teng bo’ladi va H₀ gipoteza tasdiqlanadi. Bu holatda x_j regresorlar va y orasidagi bog’lanish mavjud bo’lmaydi. Aks holda H₀ gipoteza tasdiqlanmaydi. Bu holatda x_j regresorlar va y orasidagi bog’lanish mavjud bo’ladi. Intervalli baholash a_j parametr uchun p ehtimollik bilan ishonchlilik oralig’i quyidagi formula bilan topiladi: ,(11)
bu yerda S_aj –a_j parametrning standart xatosi (j –diogonalli matrisaning kvadratik ildiz.t–Styudent mezoni alohida regressorlar uchun jadvaldan dan topiladi, bunda k=n-p-1 ozod daraja deyiladi, n-kuzatishlar soni; p-omillar soni. Yu.Ye.Kuvayskovaning “Ekonometrika” kitobining Styudent mezoni 1ilovasiga asosan ga teng. Bizga
ekanligi ma`lum. Budan quyidagi hosil bo`ladi:
,(12)
O’rtacha elastiklik koeffisiyentlari
Chiziqli ko’p omilli regressiyaning o’rtacha elastiklik koeffisiyentlari quyidagi formula bilan topiladi:
,(13)
O’rtacha elastiklik koeffisiyentlari x_j omilning o’rtacha qiymati 1% ga o’zgarganda y natijaviy omilning qiymati o’rtacha o’zgarishini bildiradi.
Prognoz sifatini aniqlash
Dastlabki ma’lumotlar namunasini prognozlash sifatini baholash uchun ikki qismga-o’qitish (model) va nazoratga bo’linadi. O’qitish namunasi modelni qurish uchun ishlatiladi va nazorat namunasi prognozning sifatini nazorat nuqtalari uchun farqlar asosida baholash imkonini beradi Tanlanmani nazorat qilish uchun o’rtacha kvadratik xatosi quyidagi formula asosida aniqlanadi:

bunda k – nazorat uchun tanlangan elementlar soni; y_i – nazorat qilinadigan y ning qiymati; yˆ_i – model bo’yicha hisoblangan qiymatlar.
O’rtacha aproksimatsiya xatosi
O’rtacha aproksimatsiya xatosi quyidagi formula bilan topiladi:
,(15)
Bu miqdor 8-10 dan kam bo’lgani uchun qurilgan model sifati yaxshi deb baholanadi.