Moddiy hisob

12-amaliy ish. Sovun (atir) zavodi ishlab chiqarish quvvatini aniqlash. (5 t lik korxona misolida)
MODDIY HISOB
Sexning kunlik quvvati 74-75% li 10 t (0,417 t/soat) deb qabul qilamiz.
Sentrifugalash yo’li bilan ajratib oliyonatgan sovun osti yelimlaridan 72 % li xo’jalik sovuni ishlab chiqariladi. Bunday sovun miqdori quyida keltirilgan hisobga ko’ra kuniga 5,0 t ni ni tashkil qiladi.
Bunda 72 % li xo’jalik sovuni ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan sovun osti yelimlari tarkibidagi yog’ kislotalar miqdorini atir sovun tarkibidagi yog’ kislotalarining o’rtacha 5%ga teng deb olinadi, yoki sovun pishirish uchun yuborilayotgan yog’ kislotalarining o’rtacha miqdori ni tashkil qiladi.
Atir sovun assortimentlari 1-jadvalda, atir sovun uchun o’rtacha hisoblangan resepturalar 2–jadvalda ko’rsatilgan, yog’li aralashma molekulyar massasining o’rtacha hisobi esa 3–jadvalda keltirilgan.
1–jadval

Sovun turlari	Ishlab chiqarilayotgan sovun miqdori, t/kun
	75 % li	72 % li x/s
Ja’mi ishlab chiqarilayotgan mahsulot. Shu jumladan qog’ozga o’ralmagani........................... qog’ozga o’ralgani............................... Bir bo’lak sovun massasi, g 250.......................................... 100.......................................... 50............................................ 10-20....................................... Umumiy miqdoridan bo’yalgan sovun.......................... bo’yalmagan sovun.....................	10 5 5 - 10 - - 5 5	5 5 - 5 - - - - 5

2–jadval

Yog’ kislotalari	%	kg/t
Palma yog’i. Paxta yog’i salomasi Sintetik yog’ kislotalari C10-C16 fraksiya C17-C20 fraksiya	40 20 25 15	313 156 195 117
Sovun osti yelimi tarkibidagi yog’ kislotalar miqdori	100	781
Ja’mi pishirish uchun beriladi	4,75	37
Ishlab chiqarishdagi yo’qotishlar	0,6	4
Undan
sovun pishirish vaqtida	0,25	2
sovunga ishlov berish vaqtida	0,35	2
1 t sovun ishlab chiqarish uchun sarf	95,25	750

Atir sovuni yog’li aralashmasining titri komponentlar titrlarining o’rtacha qiymati ko’rinishda aniqlanadi.

3–jadval
100 kg atir sovuni yog’li aralashmasining o’rtacha molekulyar og’irligini hisobi

Yog’ kislotalari	Komponen-tning molekulyar massasi, Mj	Sovun ishlab chiqarish uchun komponent sarfi g (kg da)	Sovun yog’li aralashmasidagi komponentning mol miqdori n=g /Mj
Palma yog’i Paxta yog’i salomasi Sintetik yog’ kislotalari С10-С16 fraksiyasi С17-С20 fraksiyasi	274 278 220 284	40 20 25 15
Jami Yog’ kislota aralashmasining o’rtacha molekulyar og’irligi		100 - -	- 0,385

75 % li sovun titri

bu yerda: t_j, t_s, t_k1 va t_k2 – yog’li aralashma komponentlarining titrlari,
palma yog’i yog’ kislotalarining titri t_j=44 ⁰С;