Modernization of Higher Education in Central Asia through New Technologies (HiEdTec) 1 Reja

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
3 
tadqiqotlariga kirish uchun WAN tarmoqlarga tayanishi mumkin. Va har kuni 
odamlar muloqot qilish, bank qilish, xarid qilish va boshqalar uchun WAN 
tarmoqlarga tayanadilar. 
 
WAN tarmoq texnologiyalari 
WAN - bu butun dunyo bo’ylab tarqalishi mumkin bo’lgan bir nechta 
masofaviy hududlarni qamrab olgan kompyuter tarmog’i. WAN ko’pincha mahalliy 
tarmoqlar (LAN) yoki shahar tarmoqlari (MAN) kabi bir nechta kichik tarmoqlarni 
ulaydi. Dunyodagi eng mashhur WAN bu Internetdir. Internetning ba’zi segmentlari 
ham o’zlarida WAN hisoblanadi. WAN va LAN texnologiyalari o’rtasidagi asosiy 
farq miqyoslilikdir. WAN bir nechta shaharlarni, hatto mamlakatlarni va qit’alarni 
qamrab olish uchun kerak bo’lganda o’sishi kerak. 
Keng tarmoqni tashkil qilish uchun kalitlar va marshrutizatorlar to’plami 
o’zaro bog’langan. Kalitlarni turli xil topologiyalarda ulash mumkin, masalan, to’liq 
to’r va yarim to’r. Keng maydon tarmog’i xususiy mulk bo’lishi yoki xizmat 
ko’rsatuvchi provayderdan ijaraga olinishi mumkin, lekin bu atama odatda umumiy 
(umumiy foydalanuvchi) tarmoqlarni kiritishni bildiradi. 
WANda paketli kommutatsiya va elektron kommutatsiya texnologiyalari 
qo’llaniladi. Paketli kommutatsiya foydalanuvchilarga umumiy tashuvchi 
resurslarini almashish imkonini beradi, shunda tashuvchi o’z infratuzilmasidan 
samaraliroq foydalanishi mumkin. Paketli kommutatsiyani o’rnatishda tarmoqlar 
tashuvchining tarmog’iga ulanishga ega va ko’plab mijozlar tashuvchining 
tarmog’ini baham ko’radi. Keyin tashuvchi mijozlar saytlari o’rtasida virtual 
sxemalar yaratishi mumkin, ular orqali ma’lumotlar paketlari tarmoq orqali biridan 
ikkinchisiga uzatiladi. 

---