Modernization of Higher Education in Central Asia through New Technologies (HiEdTec) 1 reja

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
13 
 
13-rasm. IoT protsessoriga asoslanga qurilma 
7. IoT operatsion tizimlari. Yuqorida ta’kidlanganidek, Windows va iOS 
kabi an’anaviy operatsion tizimlar (OT) IoT qurilmalari uchun ishlab chiqilmagan. 
An’anaviy OT juda ko’p quvvat sarfini talab qiladi, tezkor protsessorlarni talab etadi 
va ba’zi hollarda real vaqtda ishlash imkoniyatiga ega emas, ya’ni ular IoT 
qurilamarlari uchun real vaqtda ishlash rejimini deyarli qo’llab quvvatlamaydi. 
Shuningdek, ular kichik qurilmalar uchun juda ko’p xotiraga ega va IoT ishlab 
chiquvchilari foydalanadigan chiplarni qo’llab-quvvatlamasligi mumkin. Shunday 
qilib, ko’plab turli xil apparat va funktsiyalar uchun mos bo’lgan juda ko’p turli xil 
IoT operatsion tizimlari ishlab chiqilmoq va bu yo’nalish ham dolzarb hisoblanadi.
14-rasm. IoT operatsion tizimlari 
8. Hodisalar oqimiga ishlov berish. Ba’zi IoT dasturlari juda katta 
ma’lumotlar oqimini hosil qiladi va bu oqimlarni real vaqtda tahlil qilish talab 

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
14 
etiladi. Hozirgi kunda sekundiga o’n minglab voqealarni keltirib chiqarshi odatiy 
holdir va ba’zi holatlarda sekundiga millionlab hodisalar ro’y berishi ham mumkin. 
Ushbu talablarni qondirish uchun ma’lumotlar oqimini juda yuqori tezlikda qayta 
ishlash va real vaqt rejimida tahlil qilish va shakllarni aniqlash kabi vazifalarni 
bajaradigan taqsimlangan oqimli hisoblash platformalari paydo bo’lmoqda.
15-rasm. Hodisalar oqimiga ishlov berish arxitekturasi 
9. IoT platformalari. IoT platformalari IoT tizimining ko’plab infratuzilma 
komponentlarini bitta maydonda birlashtiradi. Bunday platformalar tomonidan 
taqdim etiladigan xizmatlar uchta asosiy toifaga bo’linadi. 
a. Aloqalarni, qurilma monitoringgi, boshqarish, xavfsizlik va antivirus 
dasturlarini yangilash kabi quyi darajada qurilmalar boshqaruvi va 
operatsiyalar; 
b. IoT ma’lumotlarini to’plash, modifikatsiya qilish va boshqarish; 
c. Mantiq, ilovani dasturlash, vizualizatsiya, tahlil va tashkilot tizimlariga 
ulanishni qo’llab quvvatlovchi adapterlarni o’z ichiga IoT ilovalari 
rijovlantirish. 

---