Mohiyat va hodisa

Ma’lumotlar bazasi.

Mashg’ulot turi: Maruza №11

Mavzu: Malumotlar bazasi loyiha bosqichlari.Mohiyat tushunchasi.


MOHIYAT VA HODISA — falsafiy tushunchalar. Mohiyat narsalarning ichki mazmuni boʻlib, ularning turlituman xossalari va munosabatlarini yaxlit aks ettiradi. Hodisa narsaning biror tarzda zohir boʻlishi, tashqi mavjudlik shaklidir. Insonning bilishi dastlab hodisalarni bilishdan boshlanadi, soʻng uning mohiyatini tushuna boshlaydi. Mohiyat narsalarni chuqur taxlil qilish natijasida, amaliyot jarayonida bilib boriladi. Fanning vazifasi borlikdagi xrdisalarni ularning belgi va xususiyatlari ostida yotgan moxiyatni izlab to-pishdan iborat. Mohiyat va hodisa va h. tushunchalari inson bilimlari tizimining qamma sohalariga tegishli boʻlib, dunyoni bilishning metodologik vositasi hisoblanadi. Narsalarning doimo oʻzgarib va rivojlanib turishi jarayonida ularning mohiyati, shunga mos tarzda hodisalar ham oʻzgarib turadi. Mohiyatdagi har qanday juzʼiy oʻzgarish muqarrar ravishda hodisada ifodalanadi.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash jarayoni
Yaxshi tuzilgan ma’lumotlar bazasi:
Ortiqcha (takrorlanuvchi) ma’lumotlarni bartaraf qilish orqali xotirani tejaydi.
Ma’lumotlarning aniqligi va yaxlitligini saqlaydi.
Ma’lumotlarga turli usullar bilan murojaat qilishni ta’minlaydi.
Samarali va foydali MBni loyihalashtirish quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi:
Talablarni tahlil qilish yoki ma’lumotlar bazasining maqsadini aniqlash
Ma’lumotlarni jadvallarga ajratish
Asosiy kalitlarni (primary key) ko’rsatish va munosabatlarni tahlil qilish
Jadvallarni standartlashtirish uchun normallashtirish
Keling, har bir qadamni batafsil ko’rib chiqaylik. Maʼlumotlar bazasining turli modellari juda ham koʻp, biz esa ushbu qo’llanmada eng koʻp ishlatiladigan relyatsion ma’lumotlar bazasi modelidan (relational model) foydalanamiz.
Yuqoridagi jarayonlarni koʻrishdan avval Relational Model bilan tanishaylik.
Relational Database Model
Eng keng tarqalgan model,